Έχει ένα περίεργο σκανδαλιάρικο ύφος. Τον φαντάζεσαι μικρό και
φτιάχνεις την εικόνα ενός ζωηρού παιδιού. Πρέπει να ήταν το πειραχτήρι
της τάξης. Κι όμως, δηλώνει εσωστρεφής. Καμιά φορά αυτό που φαίνεται δεν
ανταποκρίνεται σε αυτό που είναι. Ο Γιώργος Πυρπασόπουλος, πάντως,
παραμένει δουλευταράς και… παρών, σε μια δύσκολη εποχή για το επάγγελμά
του. Τις αντιξοότητες και τα παράλογα, άλλωστε, τα έζησε πρόσφατα και ως
πρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, πριν αποχωρήσει από τη θέση…
άρον - άρον. Αυτήν την περίοδο πρωταγωνιστεί σε δύο έργα. Στο
«Μαουτχάουζεν», που σκηνοθετεί ο Θέμης Μουμουλίδης στο θέατρο
«Μπάντμιντον» με τη συμμετοχή εξήντα συντελεστών (από σήμερα έως 9
Δεκεμβρίου), και στο «Μόλλυ Σουήνυ» του Μπράιαν Φρίελ, που ανεβάζει ο
Κοραής Δαμάτης στο «Άνεσις». Το πρώτο, αφορμή και για τη συνομιλία μας,
είναι το αυτοβιογραφικό έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη για την περίοδο του
εγκλεισμού του στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν. Ο Γιώργος
Πυρπασόπουλος υποδύεται τον Καμπανέλλη σε νεαρή ηλικία
Φαντάζομαι ότι η παράσταση περιέχει συγκλονιστικές μαρτυρίες…
Εάν διαβάσεις το βιβλίο, θα πάθεις σοκ. Οι ναζί σκότωναν χωρίς να τους
νοιάζει όποιον δεν ασπαζόταν τη δική τους ιδεολογία και φιλοσοφία,
δηλαδή όχι μόνο Εβραίους, αλλά και Ρώσους, αξιωματικούς, αιχμάλωτους
πολέμου, πολίτες, στρατιώτες. Υπήρχε ένα σχέδιο εκκαθάρισης γενικότερα
άλλων λαών. Έχει μια πολύ άγρια σκηνή, όπου ένας τρελός αξιωματικός
βάζει μουσική την ώρα που εκτελούνται άνθρωποι. Στα στρατόπεδα έπαιζαν
Μπαχ και Μάλερ. Σε μια άλλη χαρακτηριστική σκηνή μπαίνουν κάποιοι μέσα
στο στρατόπεδο και ακούνε έναν Γερμανό να μετράει «…164, 165…». Τον
ρωτάνε τι μετράει και απαντάει «τους νεκρούς της ημέρας».
Είναι γνωστή η αγάπη του Χίτλερ για την κλασική μουσική…
Ναι, και έχει μια παράνοια όλο αυτό. Διάβασα μια παλιότερη συνέντευξη
του Καμπανέλλη που έλεγε ότι αυτά που βλέπουμε στις ταινίες – κάποιος να
παίζει πιάνο και ο άλλος δίπλα του να σκοτώνει – γινόντουσαν στην
πραγματικότητα. Λέει μάλιστα για τους Ες-Ες ότι ήταν «διαλεγμένοι
κακούργοι δειλοί». Γιατί μόνο δειλοί άνθρωποι μπορούν να φτάσουν σε
τέτοιες ακρότητες. Ένας αξιωματικός, γράφει στο βιβλίο, πήρε σαράντα
κρατούμενους γιατί ήθελε να μάθει στον γιο του σκοποβολή.
Έχουν περάσει περίπου 70 χρόνια από το τέλος του Β’
Παγκοσμίου Πολέμου και η Ιστορία δείχνει ότι η ανθρωπότητα δεν έχει
μάθει από τα λάθη της. Υπάρχουν στρατόπεδα συγκέντρωσης μεταναστών,
πολιτικών κρατουμένων, το Γκουαντάναμο…
Μα γι’ αυτό ακριβώς είναι σημαντικό το έργο. Αναφέρεται σε αυτά που δεν
πρέπει να ξεχάσουμε. Αν κάποιος παραλληλίσει τα γεγονότα εκείνης της
εποχής με το σήμερα, θα βρει αρκετές ομοιότητες. Τα ποσοστά ανεργίας και
η εξαθλίωση στη Γερμανία εκείνης της περιόδου θυμίζουν τη δική μας
σημερινή κατάσταση. Είναι ανησυχητικό το ότι υπάρχει κόμμα, που
αντιπροσωπεύει τέτοιες ιδεολογίες και έχει συγκεντρώσει τόσο υψηλό
ποσοστό. Το «Μαουτχάουζεν» είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Επίσης, υπάρχει
και το άλλο. Σήμερα βλέπουμε μια Γερμανία που θυμίζει τον επεκτατισμό
που είχε εκείνη την εποχή, με άλλο τρόπο βέβαια. Αντιδρά στην ενοποίηση
της Ευρώπης, της οποίας το μέλλον θέλει να ελέγχει. Δεν λέω βέβαια ότι
εμείς δεν έχουμε καμία ευθύνη για αυτό που μας συμβαίνει. Δεν μπορείς,
για παράδειγμα, να δίνεις επιδοτήσεις ως κράτος και να μην ελέγχεις πού
πήγαν τα λεφτά.
Η κρίση οδήγησε στο να βγούνε στην επιφάνεια νοσταλγοί φασιστικών ιδεολογιών;
Νομίζω ότι είναι πολύ μικρές οι ομάδες αυτές, απλώς συμπαρασύρουν τον
κόσμο γιατί έχει φτάσει σε μια αγανάκτηση. Σ’ αυτήν τη χώρα η δικαιοσύνη
είναι ανύπαρκτη, κανείς δεν βρίσκει το δίκιο του. Ο κόσμος έχει
εξαπατηθεί τόσο πολύ, ώστε καταφεύγει σε ακρότητες για να διαμαρτυρηθεί.
Δεν θέλω να πιστέψω ότι ο κόσμος που ψήφισε το συγκεκριμένο κόμμα
ασπάζεται την ιδεολογία του. Η απαξίωση της κοινωνίας από τις
κυβερνήσεις οδηγεί σε ακρότητες. Αυτό το θεωρώ λογικό.
Έτσι όπως το λες, ακούγεται λίγο επικίνδυνο, γιατί
χρησιμοποίησες τη λέξη «λογικό». Είναι σαν να λες ότι η επαναφορά του
ναζισμού είναι μια λογική κατάσταση.
Όχι, γιατί θεωρώ, όπως είπα, ότι δεν ψηφίζουν συνειδητά. Παρασύρονται
γιατί ακούνε από αυτούς κάποια αυτονόητα πράγματα που δεν λένε άλλοι,
όπως για παράδειγμα ότι «όλοι είναι κλέφτες».
Ναι, και μετά βγαίνουν στους δρόμους και κυνηγάνε μαύρους και Πακιστανούς.
Εκεί βρίσκεται ο παραλογισμός. Οι άνθρωποι αυτής της χώρας είναι έρμαια
γιατί έχουμε χαμηλό επίπεδο παιδείας. Αν δεν υπάρξει μια κοινωνική
πρόνοια, πολύ φοβάμαι ότι αυτό το πράγμα θα μεγαλώσει. Η γιαγιά θα
συνεχίζει να υποστηρίζει αυτόν που την παίρνει από το χέρι και την
πηγαίνει στην τράπεζα να πάρει τη σύνταξή της.
Η κοινωνία πάντα αναζητά εχθρούς. Βλέπουμε σήμερα ότι στην
Ουγγαρία έκαναν καταγραφή των Εβραίων, στη Γαλλία κυνηγάνε τους
Τσιγγάνους, στην Ελλάδα κυνηγάνε τους μαύρους.
Δεν ξέρω αν η κοινωνία αναζητά εχθρούς ή αν κάποιοι βολεύονται μ’ αυτόν
τον τρόπο. Θέλει πολύ κόπο και τεράστια υπομονή να χτίσεις ένα κράτος
δικαίου. Κάποιοι δεν θέλουν να χάσουν τα προνόμιά τους. Και αυτοί που
είναι βολεμένοι, στηρίζουν το εκάστοτε σύστημα. Γενοκτονίες και
εξοντώσεις λαών γίνονται ακόμα και σήμερα, αλλά δεν έχουμε ξαναδεί
τέτοια οργάνωση, τόσο μεθοδευμένο σχέδιο εξόντωσης, όπως αυτό των ναζί:
να στήνονται φούρνοι, θάλαμοι αερίων, να χρησιμοποιούνται άνθρωποι για
πειράματα.
Με όλα αυτά που περνάμε ως χώρα, μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι για το μέλλον; Θα βγει κάτι καλό;
Είμαι αισιόδοξος, αλλά πρέπει να μπούνε πια οι σωστές βάσεις. Μέχρι
τώρα ο καθένας κοίταζε τον εαυτό του. Και στο φινάλε, εμείς ψηφίσαμε
αυτούς τους πολιτικούς. Ίσως τώρα είναι ευκαιρία να αλλάξουμε τον τρόπο
σκέψης μας και να δούμε τα πράγματα πιο συνολικά. Να μην ψηφίσουμε,
δηλαδή, αυτόν που θα βολέψει τον αδερφό ή τον θείο μας.
Η κρίση άλλαξε τη ζωή σου; Περιόρισες πολυτέλειες και έξοδα; Έριξες το κασέ σου ως ηθοποιός;
Αναγκάστηκα να προσαρμοστώ και να κόψω περιττά έξοδα. Μη φανταστείς,
όμως, ότι ζούσα με πολυτέλεια. Μου αρέσουν τα ταξίδια. Εκεί λοιπόν που
έκανα 2-3 τον χρόνο, τώρα θα κάνω ένα. Μπορώ να πάω σε μία χώρα και να
μην κάνω ψώνια. Πέρυσι ήμουν στη Σρι Λάνκα και ξόδευα δέκα ευρώ την
ημέρα. Δεν έκανα σπατάλες στη ζωή μου. Ήμουν πάντα μετρημένος. Το μόνο
μου άγχος είναι ότι έχω ένα δάνειο σπιτιού. Κατά τα άλλα, ευκαιρία είναι
να προσέχω και τι τρώω. Δεν θα φάω τόσο κρέας, αλλά και κανένα όσπριο
που κάνει καλό στην υγεία.
Έχεις κάνει πολλή τηλεόραση και υποθέτω ότι ήσουν από τους
καλοπληρωμένους και «καλομαθημένους», αφού πάντα είχες προτάσεις για
δουλειά. Όλη αυτή η κατάσταση της τηλεόρασης – που πια δεν γίνονται
παραγωγές – δεν σε ξεβολεύει;
Παίζει ρόλο πώς έχεις μάθει να ζεις. Εγώ ξόδευα για τα απαραίτητα και
δεν ήμουν καταναλωτικός. Γιατί να στενοχωρηθώ αν δεν μπορώ να πάρω
αυτοκίνητο, αφού, ούτως ή άλλως, κυκλοφορώ με ποδήλατο; Αλλά σίγουρα οι
άνθρωποι που πληρώνουν ενοίκιο έχουν μεγάλο πρόβλημα. Υπάρχει πολύς
κόσμος που δεν έχει καθόλου δουλειά.
Τώρα που δεν γυρίζονται σίριαλ ίσως ξεκαθαρίσουν και
κάποιες διαστρεβλώσεις που δημιουργούσε η τηλεόραση, γιατί είχαμε
μπερδέψει την αναγνωρισιμότητα με την πραγματική επιτυχία. Συμφωνείς;
Όλα τα πράγματα ήταν ένας αχταρμάς. Γυριζόντουσαν δεκαπέντε σειρές τον
χρόνο. Δεν δικαιολογούνται τόσο πολλές, γιατί δεν τις σήκωνε η αγορά. Η
ίδια υπερβολή υπήρχε και στον Τύπο. Παντού κυκλοφορούσε άφθονο μαύρο
χρήμα, αλλά όλο αυτό ήταν μια φούσκα. Νομίζω ότι τώρα θα δούμε τα
πράγματα στο πραγματικό τους μέγεθος. Θα κοιτάξουμε τον εαυτό μας στον
καθρέφτη και θα δούμε την πραγματική μας εικόνα, τι θέλουμε, τι
χρειαζόμαστε. Θα ψωνίζουμε αυτά που χρειαζόμαστε. Και θα έχουμε καλύτερη
ποιότητα και εξυπηρέτηση στα μαγαζιά, γιατί τώρα μας καίει όλους τι
πληρώνουμε και πόσο.
Όταν πριν από λίγους μήνες ανέλαβες πρόεδρος του Σωματείου
Ελλήνων Ηθοποιών, είπαμε: επιτέλους, ένας νέος άνθρωπος σε θεσμική θέση.
Τι σε απογοήτευσε τόσο πολύ και παραιτήθηκες έπειτα από τρεις μήνες;
Δεν είχα ιδέα ότι ο συνδικαλισμός στην Ελλάδα λειτουργεί με ακρότητες
και ότι είναι κομματικοποιημένος. Αντί να διεκδικούν τα του κλάδου, οι
συνδικαλιστές κοιτούν μόνο τα προσωπικά τους συμφέροντα. Ο συνδικαλισμός
στηρίζει δικαιώματα συγκεκριμένων πολιτικών παρατάξεων.
Εσύ ποιους βρήκες απέναντί σου και τι αγκυλώσεις αντιμετώπισες;
Εγώ βρήκα τους συνδικαλιστές της ΔΕΗ (Δημοκρατική Ενότητα Ηθοποιών).
Δεν υπάρχει καμία επικοινωνία. Άσπρο λες εσύ, μαύρο λέει ο άλλος. Εσύ
μπορεί να συζητάς με βάση τη δουλειά σου κι ο άλλος με βάση… κομματική.
Υπάρχει φανατισμός και οι άνθρωποι φοράνε παρωπίδες.
Πάντως θυμάμαι, όταν είχες παραιτηθεί, είχες μιλήσει για τα
προβλήματα του κλάδου, για το 90% της ανεργίας αλλά και για το ότι οι
ηθοποιοί δηλώνονται στον ΟΑΕΔ ως χειριστές αεροσκαφών. Γιατί γίνεται
αυτό;
Δεν έχω ανακαλύψει. Φαντάζομαι ότι αυτό εξυπηρετούσε και βόλευε
κάποιον. Στον ΟΑΕΔ δεν υπήρχε κωδικός για τους ηθοποιούς. Δεν ξέρω αν
ισχύει ακόμα. Επίσης, ο ηθοποιός δεν γίνεται να έχει δελτίο παροχής
υπηρεσιών, γιατί έχει εξαρτημένη εργασία, δεν είναι ελεύθερος
επαγγελματίας. Σε προσλαμβάνει κάποιος, ένας σκηνοθέτης ή παραγωγός, να
παραγάγεις έργο. Συμβαίνουν παράλογα πράγματα…
Ένα ακόμα παράλογο είναι, όπως έχεις πει, ότι υπογράφονται
παράνομες συμβάσεις σε παράνομα κανάλια. Και εσύ έχεις υπογράψει τέτοια
συμβόλαια.
Ναι. Δεν υπάρχει ένα καθεστώς που σε προστατεύει. Αν δεις τις συμβάσεις
που υπογράφονται, όλες λένε «ο ηθοποιός υποχρεούται, υποχρεούται,
υποχρεούται..». Δεν θα διαβάσεις ποτέ ότι δικαιούται και κάτι. Για να
μην πούμε για το θέμα της εξόφλησης. Μπορεί να πληρωθείς από έναν μήνα
μέχρι έναν χρόνο αργότερα. Έχουμε και οι ηθοποιοί ευθύνη. Αλλά έχουμε
και ένα ελαφρυντικό: όταν έχεις ανάγκη να δουλέψεις, θα κάνεις
υποχωρήσεις.
Πρωταγωνιστείς φέτος και στο «Μόλλυ Σουήνυ» σε σκηνοθεσία του Κοραή Δαμάτη. Τι το ιδιαίτερο έχει αυτό το έργο;
Είναι η ιστορία μιας τυφλής γυναίκας την οποία χρησιμοποιούν δύο
άνθρωποι για δικές τους φιλοδοξίες, ο τυχοδιώκτης άντρας της (εγώ), ο
οποίος επιμένει ότι πρέπει να εγχειριστεί, και ένας αποτυχημένος
γιατρός. Πραγματεύεται το θέμα των σχέσεων και κυρίως το ότι θέλουμε να
αλλάξουμε τον άλλον, ενώ αυτός μπορεί να είναι μια χαρά. Αυτή η τυφλή
κοπέλα είναι ευτυχισμένη, έχει μια κανονική ζωή. Αλλά ο άντρας της θέλει
να την κάνει να βλέπει με τον δικό του τρόπο.
Πώς γίνεται σε μια τόσο δύσκολη για την τσέπη μας κατάσταση
να παίζονται στην Αθήνα αυτήν τη στιγμή πάνω από τριακόσιες
παραστάσεις;
Έλα ντε; Ούτε εγώ έχω καταλάβει. Στις περισσότερες μάλλον ο καθένας
βάζει λεφτά από την τσέπη του. Μαζεύεται μια παρέα, νοικιάζει έναν χώρο
και χρηματοδοτεί μόνη της μια παραγωγή. Βοηθάνε μαμάδες, μπαμπάδες,
οικογένειες.
Και κάτι ακόμα
Αμετανόητος λάτρης του ποδηλάτου. Τον κρατάει σε καλή φυσική κατάσταση και, το κυριότερο, του δίνει μια αίσθηση ελευθερίας.
Το σερφ είναι η νέα του «αγάπη». Τον «έψησε» ο φίλος του και ηθοποιός
Γιώργος Χρανιώτης, και προσπαθεί να δαμάσει τα κύματα. Παλιότερα ήταν
και σε ορειβατικό σύλλογο. Γενικά, του αρέσει πολύ η φύση.
Του αρέσουν οι περιπέτειες και οι προκλήσεις. Βαριέται αφόρητα τη ρουτίνα.
«Ισορροπία» είναι η λέξη - κλειδί στη ζωή του. Σε άσχημα ή κακά, θετικά
ή αρνητικά, σε όλα βρίσκει τι τον ωφελεί. Για να μην ταλαιπωρεί, όπως
λέει, ούτε τους άλλους ούτε τον εαυτό του. Αυτό είναι η ευτυχία. Ένα
πράγμα δεν μπορεί να ισορροπήσει: την ιδέα του θανάτου.
Τα παιδικά του χρόνια ήταν ευχάριστα και ανέμελα, με ό,τι προβλήματα μπορεί να έχει ο καθένας στο σπίτι.
Δεν του αρέσει να περιαυτολογεί. Αν του ζητήσεις να περιγράψει τον
εαυτό του, θα βγάλεις μερικές κουβέντες με το τσιγκέλι. Δηλώνει
εσωστρεφής. Οπότε μάλλον το παρουσιαστικό του ξεγελά.
Αν μπορούσε να αλλάξει κάτι στον εαυτό του, αυτό θα ήταν η έλλειψη
συγκέντρωσης. Ανοίγει πολλά μέτωπα ταυτόχρονα και έχει ένα μόνιμο άγχος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου