του Κρικίδη Δημήτριου MD, ΜSc
Ειδικός Καρδιολόγος
Επιστημονικός Συνεργάτης ΄Β Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής Α.Π.Θ
«Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης»
Μέλος ΔΣ, Καρδιολογικής Εταιρείας Βορείου Ελλάδος
Καρδιακή Ανεπάρκεια ορίζεται το πολύπλοκο εκείνο κλινικό σύνδρομο κατά το οποίο η καρδιά αδυνατεί να αντιμετωπίσει τις μεταβολικές ανάγκες των περιφερικών ιστών, είτε γιατί δεν γεμίζει επαρκώς με αίμα, είτε γιατί δεν το εξωθεί ικανοποιητικά στην περιφέρεια εξαιτίας κάποιας δομικής ή λειτουργικής διαταραχής.
Ευθύνεται για τις περισσότερες νοσηλείες ασθενών ηλικίας άνω των 65 ετών σε όλες τις «αναπτυγμένες χώρες». Υπολογίζεται ότι στη χώρα μας νοσεί το 2-4% του γενικού πληθυσμού (200.000 έως 400.00 ασθενείς), με τους άνω των 70 ετών να πλησιάζουν το 10%. Πολλοί ασθενείς χρειάζονται πολλές νοσηλείες (μελέτες αναφέρουν ότι ο ένας στους τέσσερεις ασθενείς με Καρδιακή Ανεπάρκεια, θα νοσηλευθεί ξανά στις 30 μέρες από το εξιτήριο) με κάθε νοσηλεία να αποτελεί δείκτη επιδείνωσης της καρδιακής λειτουργείας, αυξημένης θνητότητας σε συνδυασμό με ένα μεγάλο οικονομικό κόστος για το σύστημα υγείας της κάθε χώρας. Η πρόγνωση γενικά της Χρόνιας Καρδιακής Ανεπάρκειας δεν είναι καλή, με το 50% των ασθενών να καταλήγουν μέσα στα 5 χρόνια από τη διάγνωση.
Τα κύρια πιο συχνά αλλά και πιο σοβαρά συμπτώματα του συνδρόμου, που μπορεί να εμφανίζονται με ποικίλη βαρύτητα είναι η δύσπνοια, τόσο κατά την κόπωση όσο και στην ηρεμία, και η ορθόπνοια. Άλλα συμπτώματα είναι η εύκολη κόπωση, η μειωμένη ικανότητα άσκησης, ο βήχας, η καταβολή, η μυϊκή αδυναμία, το αίσθημα παλμών, ο λήθαργος, η δυσκολία διενέργειας απλών καθημερινών δραστηριοτήτων, το λαχάνιασμα, η απώλεια όρεξης, και η εμφάνιση οιδημάτων (πρήξιμο) στα πόδια αλλά και στην κοιλιά.
Τα αίτια της καρδιακής ανεπάρκειας είναι πολλά, με τη στεφανιαία νόσο να αγγίζει το 60% των περιπτώσεων. Η μακροχρόνια μη καλά ρυθμισμένη αρτηριακή πίεση, ο μη καλά ρυθμισμένος σακχαρώδης διαβήτης, η χρόνια κολπική μαρμαρυγή, οι βαλβιδοπάθειες και οι διάφορες μυοκαρδιοπάθειες, αποτελούν εξίσου σημαντικές αιτίες.
Η αιτιολογική διάγνωση της καρδιακής ανεπάρκειας δεν είναι εύκολο να πραγματοποιηθεί μόνο από το ιστορικό και την κλινική εξέταση. Στις περισσότερες περιπτώσεις θα χρειαστούν παρακλινικές εξετάσεις, τόσο αιματολογικές, όσο και απεικονιστικές. Για να κατηγοριοποιηθεί ο ασθενής άμεσα σε μια από τις κατηγορίες της καρδιακής ανεπάρκειας και στη συνέχεια να αναζητηθεί η αιτία και η ανάλογη θεραπευτική αντιμετώπιση.
Η θεραπεία της καρδιακής ανεπάρκειας περιλαμβάνει τόσο φαρμακευτική όσο και μη φαρμακευτική αντιμετώπιση. Με τη μη φαρμακευτική θεραπεία, δίνεται βαρύτητα στη βελτίωση – ρύθμιση όλων των παραγόντων κινδύνου. Συγκεκριμένα συνιστάται, διακοπή του καπνίσματος, καλή ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης , των λιπιδίων και του σακχαρώδους διαβήτη, περιορισμός του άλατος, προσοχή στην πρόσληψη υγρών, ελάττωση του σωματικού βάρους, καθιέρωση υγιεινής διατροφής, περιορισμός στον καφέ και στο αλκοόλ, συμμετοχή σε σωματική δραστηριότητα σύμφωνα με ιατρικές οδηγίες, αποφυγή υπερβολικής κόπωσης και μείωση του ψυχοκοινωνικού άγχους.
Η φαρμακευτική θεραπεία περιλαμβάνει τη χρήση διαφόρων κατηγοριών φαρμάκων στόχος των οποίων, μέσα από μεγάλες τυχαιοποιημένες μελέτες, είναι η βελτίωση της κλινικής κατάστασης, της λειτουργικής ικανότητας και της ποιότητας ζωής των ασθενών. Στόχος επίσης των φαρμάκων, με την προϋπόθεση ότι λαμβάνονται σωστά, είναι η αποτροπή των νοσηλειών, η μείωση της καρδιαγγειακής θνητότητας και η αύξηση της συνολικής επιβίωσης. Συμπληρωματική θεραπευτική προσέγγιση με συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όταν η φαρμακευτική αγωγή δεν είναι επαρκής, αποτελεί η χρήση συσκευών, ενώ σε προχωρημένη καρδιακή ανεπάρκεια, συνιστώνται οι μηχανές υποβοήθησης και η μεταμόσχευση.
Σήμερα, χάρη στις προσπάθειες για πρώιμη διάγνωση, τη στενή παρακολούθηση, την ενημέρωση και εκπαίδευση των ασθενών, τις εξελίξεις στη φαρμακευτική και άλλη θεραπεία και τη βοήθεια της τεχνολογίας, οι ασθενείς που διαγιγνώσκονται με καρδιακή ανεπάρκεια καταφέρνουν και απολαμβάνουν περισσότερα χρόνια ζωής. Όλα αυτά καταδεικνύουν πόσο σημαντικό είναι ο ασθενής να παραπεμφθεί γρήγορα και να αναζητήσει εξειδικευμένη βοήθεια, είτε σε έναν ειδικό καρδιολόγο, είτε σε ένα οργανωμένο ιατρείο καρδιακής ανεπάρκειας τριτοβάθμιου νοσοκομείου. Στην προσπάθεια αυτή σημαντικό ρόλο έχουν τόσο οι ίδιοι οι ασθενείς στο να γνωρίζουν τη πάθηση και να είναι σωστά ενημερωμένοι, ώστε να αναζητήσουν άμεσα βοήθεια, όσο κι όλοι οι ιατροί της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγειάς (παθολόγοι, γενικοί ιατροί), στο να υποπτευθούν γρήγορα την ύπαρξη καρδιακής ανεπάρκειας και να παραπέμψουν το ασθενή άμεσα.
Η καρδιακή ανεπάρκεια δεν είναι θέμα μόνο του καρδιολόγου. Είναι θέμα όλων μας, ασθενών, συγγενών των ασθενών, ιατρών ,παραϊατρικών ειδικοτήτων και μέσα από μια σωστή συνεργασία, τακτική παρακολούθηση και εποπτεία, μπορούμε να έχουμε τα καλύτερα αποτελέσματα.
Επιμέλεια: Αλεξία Σβώλου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου