«Πολυεργαλείο» στα χέρια της κυβέρνησης για την υλοποίηση πολλαπλών αντιλαϊκών μεθοδεύσεων αποτελούν οι «Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις» (ΚΟΙΝΣΕΠ), με τους τομείς της Ενέργειας και της Διαχείρισης Απορριμμάτων να αποτελούν τα βασικά και προνομιακά πεδία δράσης τους. Σε ημερίδα που διοργάνωσε την περασμένη Πέμπτη 7 Δεκέμβρη το «Εθνικό Κέντρο Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης» (ΕΚΠΑΑ, οργανισμός εποπτευόμενος από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας) με τίτλο «Η Κοινωνική Οικονομία ως πυλώνας Αειφόρου Ανάπτυξης: Εφαρμογές στην Ενέργεια και τα Απορρίμματα», αποκαλύφθηκαν σε μεγάλο βαθμό οι πολιτικές επιδιώξεις της κυβέρνησης, που αξιοποιεί τις ΚΟΙΝΣΕΠ ως μέσο πολλαπλών παροχών προς το κεφάλαιο: Φτηνό εργατικό δυναμικό που θα προσφέρει πρώτη ύλη στις μεγάλες εταιρείες οι οποίες δραστηριοποιούνται στον τομέα ανακύκλωσης απορριμμάτων, πολλαπλά ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Πιο συγκεκριμένα, άκρως αποκαλυπτικός ήταν ο Δ. Τσέκερης, ειδικός σύμβουλος του υπουργείου Περιβάλλοντος για θέματα ΑΠΕ και Ηλιακής Ενέργειας, ο οποίος αναλύοντας το νέο νομοσχέδιο για τις «Ενεργειακές Κοινότητες» (Ε. Κοιν.) είπε ότι αφετηρία της νομοθετικής πρωτοβουλίας του υπουργείου είναι «η δημιουργία ενός εργαλείου που θα συμβάλλει στην αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ και της τοπικής αποδοχής». Συνέχισε λέγοντας πως οι «Ε. Κοιν.» εντάσσονται στα νέα δεδομένα που δημιουργούν η «απελευθέρωση» της αγοράς Ενέργειας και οι στόχοι που τίθενται για την ενίσχυση του μεριδίου των ΑΠΕ στο εγχώριο ενεργειακό μείγμα, ενώ παράλληλα οι «Ε. Κοιν.» θα αξιοποιηθούν για την αποδοχή των ΑΠΕ από την κοινωνία, αφού όπως διαπιστώνεται σήμερα «πάρα πολλά έργα αδειοδοτούνται χωρίς τη συναίνεση των τοπικών κοινοτήτων, με αποτέλεσμα να "λιμνάζουν" για πολύ καιρό στα δικαστήρια»... Κατέληξε σημειώνοντας ότι το υπουργείο μελετά αλλαγές στο αρχικό νομοσχέδιο, όπως για παράδειγμα ορισμένους περιορισμούς που τίθενται στα όρια παραγόμενης τάσης των έργων ΑΠΕ τα οποία θα εγκαθιστούν οι «Ε. Κοιν.».
Να καμφθούν οι τοπικές αντιστάσεις
Οπως έγινε φανερό κατά τη διάρκεια της ημερίδας, η κυβέρνηση μέσω των «Ε. Κοιν.» επιδιώκει να ξεπεράσει τα εμπόδια που υψώνουν τοπικές κοινωνίες στην εγκατάσταση ΑΠΕ - σε αιολικά πάρκα, σε εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρισμού από βιομάζα - υποσχόμενη «λαγούς με πετραχήλια», όπως «φθηνό ρεύμα» για τα μέλη των συνεταιρισμών, αντιμετώπιση της «ενεργειακής φτώχειας» για τα πολύ φτωχά νοικοκυριά των περιοχών αυτών, ακόμη και κέρδη για τους «συνεταιριστές», για τα «μεγάλα ψάρια» του εγχειρήματος κι όχι φυσικά για τη «μαρίδα».
Στην «κάμψη» των τοπικών αντιστάσεων αναφέρθηκε ο εκπρόσωπος της «Ενεργειακής Συνεταιριστικής Εταιρείας Καρδίτσας», Γ. Κονταξής, ο οποίος τόνισε ότι σε τοπικό επίπεδο το εν λόγω συνεταιριστικό εγχείρημα επιτυγχάνει την κατανομή του επιχειρηματικού ρίσκου σε μεγαλύτερο πληθυσμό και παράλληλα «αυξάνεται η έγνοια» της τοπικής κοινωνίας για την επιτυχία του.
Σε αυτό το πλαίσιο κινήθηκε και η παρέμβαση του δημάρχου Σαμοθράκης, Θ. Βίτσα, που μίλησε για τις «συγκρουσιακές καταστάσεις που εκδηλώνονται σε τοπικές κοινωνίες, κυρίως νησιωτικές, εναντίον προσπαθειών εγκατάστασης αιολικών πάρκων». Είπε ότι και στη Σαμοθράκη έχουν εγκριθεί σήμερα από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας δύο άδειες για την εγκατάσταση αιολικών έργων, και μάλιστα η μία αφορά έργο μεγάλης παραγωγής, 108 MW. Πρόσθεσε ότι τα έργα αυτά «έχουν διχάσει την τοπική κοινωνία» και γι' αυτόν το λόγο «χρειάζεται πολλή προσοχή απ' όλους μας για την αντιμετώπισή τους»...
Αναφέρθηκε ακόμη στο σχέδιο για τον Ενεργειακό Συνεταιρισμό Σαμοθράκης - Αλεξανδρούπολης, όπου εκτός από τους δήμους συμμετέχει και ο Οργανισμός Λιμένος Αλεξανδρούπολης, που έχει στην κατοχή του και το λιμάνι Σαμοθράκης και δύο αλιευτικά καταφύγια. Το σχέδιο προβλέπει την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού πάρκου στην Αλεξανδρούπολη, αξιοποίηση του πλούσιου γεωθερμικού πεδίου της περιοχής και την πλήρη αξιοποίηση του αιολικού δυναμικού του νησιού. Προέβλεψε επίσης πως θα εκδηλωθούν σύντομα και άλλες επενδυτικές πρωτοβουλίες από φυσικά και νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, και κατέληξε λέγοντας ότι για την επιτυχία του παραπάνω σχεδιασμού «στηριζόμαστε στην αρωγή του υπουργείου και στη δύναμη και ισχύ των εταίρων μας»...
Το «θετικό παράδειγμα» των βορειοευρωπαϊκών χωρών, όπου «οι αντιστάσεις των τοπικών κοινωνιών έναντι των ΑΠΕ κάμφθηκαν, προσφέροντας την κυριότητα των έργων στους κατοίκους», σημείωσε ο Γ. Γκύλλης,εκπρόσωπος του Ενεργειακού Συνεταιρισμού Σίφνου. Μάλιστα, προσπάθησε να προσδώσει και ένα στοιχείο «κοινωνικής δικαιοσύνης» στις «Ε. Κοιν.» και την «ενεργειακή αυτονομία» των νησιών, παρουσιάζοντας μία «παραλλαγή» της γνωστής ευρωενωσίτικης αρχής «ο χρήστης πληρώνει». Σημείωσε ότι η ενεργειακή κατανάλωση στο νησί της Σίφνου το χειμώνα είναι ασήμαντη, αφού έχει μόλις 2.500 μόνιμους κάτοικους, αλλά το καλοκαίρι οι ανάγκες εκτοξεύονται, καθώς ο πληθυσμός φτάνει τις 100.000. Ομως, όπως είπε χαρακτηριστικά, «δεν μπορεί μέσω του κόστους Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας να πληρώνει τις ανάγκες των νησιών σε ρεύμα ο βοσκός στη Θράκη». Πρόκειται βεβαίως για βαθιά ταξική και επικίνδυνη αντίληψη, που έχει στόχο να διαβρώσει τον ίδιο τον κοινωνικό χαρακτήρα των εργατικών - λαϊκών δικαιωμάτων.
Μιλώντας για το έργο που σχεδιάζει ο ενεργειακός συνεταιρισμός του νησιού, είπε ότι αποσκοπεί στην ενεργειακή αυτονομία της Σίφνου και προβλέπει την ανάπτυξη πέντε ανεμογεννητριών κι ενός ταμιευτήρα θαλασσινού νερού: Εργο αντλησιοταμίευσης, που θα παράγει 8,5 MW (στα 6,5 MW είναι οι ανάγκες το καλοκαίρι) και έχει συνολικό προϋπολογισμό 37 εκατ. ευρώ περίπου.
Το δικό της ρόλο στην επιτυχία του εγχειρήματος έχει αναλάβει βεβαίως και η γνωστή για τις «πράσινες ανησυχίες» της «Greenpeace». Ο Τ. Γρηγορίου, που παρευρέθηκε και μίλησε στην ημερίδα, εκπροσωπώντας την εν λόγω ΜΚΟ, είχε να πει «πολλά μπράβο στην κυβέρνηση» για τη νομοθετική της πρωτοβουλία σχετικά με τους Ενεργειακούς Συνεταιρισμούς, χαρακτηρίζοντας το σχέδιό της «πρωτοποριακό» ακόμη και για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Αποκάλυψε ότι η «Greenpeace» βρίσκεται σε επαφή με τους δήμους Θεσσαλονίκης, Λάρισας, Αθήνας, Ιλιούπολης, Δάφνης, Μοσχάτου, Λιβαδειάς, Τρικάλων κ.ά., για τη σύσταση ενεργειακών συνεταιρισμών, προτείνοντάς τους να αξιοποιήσουν τις σχολικές στέγες για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών.
Οπως είπε, η παραγόμενη Ενέργεια θα πηγαίνει «σε φτωχά νοικοκυριά της γειτονιάς», σε μια περίοδο κατά την οποία «φεύγουμε από το μοντέλο επιδότησης κατανάλωσης και βοηθάμε τα φτωχά νοικοκυριά να σταθούν στα πόδια τους, να μην έχουν ανάγκη τις επιδοτήσεις κατανάλωσης». Τέλος, προέτρεψε πιο γρήγορη εφαρμογή των κυβερνητικών σχεδιασμών και τη γρήγορη έκδοση των απαιτούμενων Υπουργικών Αποφάσεων για τη λειτουργία του εγχειρήματος.
Το σημείο - κλειδί της συγκεκριμένης τοποθέτησης βρίσκεται στο «τέλος των επιδοτήσεων στην κατανάλωση», κάτι που η κυβέρνηση φέρνει και μέσω των νέων ρυθμίσεων για τον «εξορθολογισμό» των ΚΟΤ, το νέο δηλαδή μεγάλο τσεκούρι των δικαιούχων του «κοινωνικού τιμολογίου», με βάση εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.
Στο πλαίσιο αυτό, το νομοσχέδιο για τις «Ενεργειακές Κοινότητες» υποκρύπτει ακόμη μία κυβερνητική επιδίωξη: Τη μεταβίβαση μέρους της ευθύνης επιδότησης ρεύματος για τα πιο φτωχά νοικοκυριά στην Τοπική Διοίκηση, απαλλάσσοντας τον κρατικό προϋπολογισμό από το βάρος αυτό, όπως φυσικά και τους μονοπωλιακούς ομίλους που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή και προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, από μια τέτοια «υποχρέωση». Η «απελευθερωμένη» αγορά Ενέργειας δεν επιτρέπει κανενός τύπου εμπόδιο στην κερδοφορία των μονοπωλίων, ούτε καν τις ελάχιστες κιλοβατώρες που χορηγούνται στα φτωχά λαϊκά νοικοκυριά με μια σχετικά χαμηλή χρέωση.
Επιπλέον, οι «Ε. Κοιν.» δημιουργούν προϋποθέσεις για τη σταδιακή κατάργηση της υποχρέωσης του κράτους να παρέχει σε όλους τους πολίτες της Επικράτειας ηλεκτρικό ρεύμα σε ενιαίο τιμολόγιο και, το κυριότερο, αποτελούν ένα νομικό σχήμα που πολύ πιο εύκολα θα μπορεί να προσελκύει ιδιωτικά κεφάλαια τα οποία επιθυμούν να τοποθετηθούν στον χώρο της Ενέργειας και των ΑΠΕ, με πολύ καλύτερους όρους από άποψη φορολογίας, κρατικών επιδοτήσεων και φυσικά «τοπικής αποδοχής».
Φλέβα «χρυσού» η «κοινωνική οικονομία» και στα απορρίμματα
«Αναβαθμισμένο» ρόλο έχουν οι ΚΟΙΝΣΕΠ και στον τομέα διαχείρισης απορριμμάτων, κάτι που αναφέρεται και στο νομοσχέδιο για την ανακύκλωση, το οποίο ψήφισε τον περασμένο Νοέμβρη η κυβέρνηση. Σε αυτό υπάρχει ειδική αναφορά στα επιχειρηματικά σχήματα της λεγόμενης «κοινωνικής οικονομίας», τα οποία θα κληθούν να παίξουν ενεργό ρόλο στη διαχείριση των απορριμμάτων, «με σκοπό την κοινωνική συμμετοχή, τον κοινωνικό έλεγχο και την επίτευξη κοινωνικών συναινέσεων». Επιδιώκεται η δημιουργία πάμφθηνου εργατικού δυναμικού για τις καπιταλιστικές επιχειρήσεις του χώρου, με ελάχιστα δικαιώματα και μισθούς πείνας, ενώ υπό τον «συνεταιριστικό» μανδύα των ΚΟΙΝΣΕΠ ανατρέπονται κατεκτημένες εργασιακές σχέσεις και δικαιώματα στο χώρο συλλογής απορριμμάτων και διαμορφώνεται ένας «δούρειος ίππος» για την πλήρη ιδιωτικοποίηση και εμπορευματοποίηση της καθαριότητας.
Ο εκπρόσωπος του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης Δ. Πολιτόπουλος (Οργανισμός επίσης εποπτευόμενος από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας), μιλώντας για τις ΚΟΙΝΣΕΠ στον τομέα της ανακύκλωσης, επιβεβαίωσε όλα τα παραπάνω. Είπε αρχικά ότι σήμερα οι δήμοι ανακυκλώνουν περίπου το 4% των απορριμμάτων τους, όταν ο στόχος για το 2020 είναι η ανακύκλωση να φτάσει στο 20% με 25%. Οι ΚΟΙΝΣΕΠ, συνέχισε, μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην επίτευξη αυτού του στόχου, και πρότεινε τη δημιουργία μιας ΚΟΙΝΣΕΠ σε κάθε δήμο, που θα συνεργάζονται με την «Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης» (πρόκειται για ιδιωτικό οργανισμό που έχουν συστήσει μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι, όπως οι «Coca Cola», «Colgate - Palmolive», «Vivartia», «Παπαστράτος», «Nestle» κ.ά.). Από εκεί θα «επιδοτούνται», με ποσά της τάξης των 10 ευρώ έως 100 ευρώ ανά τόνο, τα υλικά που θα συλλέγονται και θα ανακυκλώνονται. Σύμφωνα με υπολογισμούς του Δ. Πολιτόπουλου, με 150 τόνους ανακυκλώσιμου υλικού μπορεί να επιδοτηθεί μια θέση εργασίας ΚΟΙΝΣΕΠ, που θα πληρώνεται όπως είπε «με κανονικό μισθό 700 ευρώ με ασφαλιστική κάλυψη»! Μπαίνει δηλαδή «από την πόρτα» η επιδότηση της τσάμπα εργασίας για τους επιχειρηματίες σε έναν ακόμα τομέα.
Κι ενώ προετοιμάζονται όλα τα παραπάνω, από το βήμα της ίδιας ημερίδας ο αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Γ. Τσιρώνης κατηγόρησε την «''ορθόδοξη Αριστερά'' (sic) που θεωρεί ότι η κοινωνική οικονομία είναι ένας φερετζές του κεφαλαίου και ένας εξωραϊσμός του ιδιωτικού τομέα, της κερδοσκοπίας», ενώ η Ρ. Αντωνοπούλου, αναπληρώτρια υπουργός Εργασίας, έφτασε στο σημείο να ισχυριστεί ότι «η Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία καταργεί τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στον εργοδότη και στον εργαζόμενο, και δημιουργεί ένα καινούριο υποκείμενο που είναι ο συνεργαζόμενος»!
Για μια ακόμη φορά γίνεται φανερό ότι η κυβέρνηση με τον πιο ύπουλο τρόπο υποτάσσει τις συνδυασμένες λαϊκές ανάγκες σε Ενέργεια και διαχείριση απορριμμάτων, στις ανάγκες κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων. Την ίδια στιγμή οι διακηρύξεις της περί «αντιμετώπισης της ενεργειακής φτώχειας» και «δημιουργίας αλληλέγγυων σχημάτων» είναι μόνο το «γυαλιστερό περιτύλιγμα» για να γίνουν αποδεκτοί από τους εργαζόμενους οι ξεκάθαρα αντιλαϊκοί σχεδιασμοί της.
Φώτης ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου