ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ (1911-1996),Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ Από την Ειρήνη Πατσή

 Η Ειρήνη Πατσή γεννήθηκε πριν 26 χρόνια και μεγάλωσε στη Σκόπελο.Αποφοίτησε απο το τμήμα Φιλολογίας ΑΠΘ.Έχει εργαστεί σε μουσείο ως ξεναγός,σε εκδοτικό οίκο και τώρα ασχολείται με ιδιαίτερα μαθήματα.Χόμπυ της είναι η μουσική,το περπάτημα και το διάβασμα.Μότο της για τη ζωή είναι: »Ν’αγαπάς την ευθύνη,να λες εγώ,εγώ μονάχος μου θα σώσω τον κόσμο.Αν χαθεί,εγώ θα φταίω…»
Ο Οδυσσέας Αλεπουδέλης (όπως ειναι το πραγματικό του όνομα) γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης από γονείς με καταγωγή από τη Μυτιλήνη,το νησί της Σαπφούς και των μεγάλων λυρικών ποιητών.Ο πατέρας του διατηρούσε εργοστάσιο σαπωνοποιίας του οποίου η έδρα μεταφέρθηκε το 1914 στον Πειραιά και μαζί του κι όλη η οικογένεια.Εκεί ο ποιητής είχε την τύχη να γνωριστεί με σπουδαίους δασκάλους,όπως ο Ι.Μ.Παναγιωτόπουλος,ο Ι.Θ.Κακριδής,ο Ι.Συκουτρής.Από τα φοιτητικά του χρόνια ήδη (στη Νομική Σχολή),έρχεται σε επαφή με τον Υπερρεαλισμό μελετώντας τον Λόρκα και τον Ελυάρ κι αρχίζοντας ταυτόχρονα,να γράφει τα δικά του
ποιήματα.Ταξίδεψε,γνωρίστηκε και συνεργάστηκε με σπουδαίους ανθρώπους,δούλεψε στο Παρίσι και στην Ελλάδα στο Ραδιόφωνο,στο Θέατρο Τέχνης,στο Εθνικό Θέατρο και σε ποικίλα περιοδικά.Μετά το πραξικόπημα του 1967 φεύγει στο Παρίσι έως τη Μεταπολίτευση.Σταθμό στην ποιητική του πορεία αποτελεί αναμφισβήτητα,η απονομή του Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1979.

  Ο Ελύτης είναι από τους σημαντικότερους ποιητές της χώρας μας.Μαζί με τους άλλους ποιητές της <<Γενιάς του ’30>> έρχεται να ανανεώσει τη λογοτεχνία μας φέρνοντας κάτι καινούριο και αρνούμενος τα παραδεδομένα.Διαμορφώνει μια ξεχωριστή ποίηση με εφόδια του το ένδοξο ελληνικό παρελθόν,την εγχώρια λαική τέχνη και φυσικά,την Ευρώπη και τον Γαλλικό υπερρεαλισμό.

  Αυτό που δεν γίνεται να παραλείψει κανείς είναι βεβαίως,η αναφορά στα βασικά σύμβολα της ποίησής του:θεμελιακό στοιχείο αποτελεί ο Ήλιος-σύμβολο χαράς,ελευθερίας,δικαιοσύνης,ελληνισμού- αλλά και η θάλασσα.0 Ελύτης ανακαλύπτει την Ελλάδα με τα νησιά της,τα άσπρα σπίτια της και κυρίως,το Αιγαίο πελαγός της.Τα τοπία του είναι όμορφα ,καθαρά,η φύση του είναι νέα,όπως την πρωτοείδε ο ίδιος κι όπως περιπλανιέται σ’αυτήν ανεξάρτητα από οποιαδήποτε λογική.Η ποιησή του χρήστηκε ως την ποίηση του ελληνικού φωτός.της τόλμης και της κατάφασης απέναντι στη ζωή.

  Ο ίδιος βέβαια,ένιωθε να εγκλωβίζεται στον χαρακτηρισμό «ποιητής του Αιγαίου» και πράγματι,ο όρος δεν είναι αντιπροσωπευτικός της όλης ποιητικής του πορείας.Ωστόσο είναι αδύνατον να αμφισβητηθεί το γεγονός ότι «ανακάλυψε» το Αιγαίο και του έδωσε πρωταγωνιστικό ρόλο στο έργο του.Το αγάπησε όσο κανείς άλλος,τραγούδησε τις ομορφιές του καθώς και τη μοναδικότητά του.

  Παρακάτω παραθέτω κάποιους χαρακτηριστικούς του στίχους από το μέρος «Γένεσις» του «Άξιον Εστί»:

<<…Τότε είπε και γεννήθηκεν η θάλασσα

και είδα και θαύμασα

Και στη μέση έσπειρε κόσμους μικρούς κατ’εικόνα

και ομοίωσή του:

Ίπποι πέτρινοι με τη χαίτη ορθή

και γαλήνιοι αμφορείς

και λοξές δελφινιών ράχες

η Ίος η Σίκινος η Σέριφος η Μήλος…>>

  Ο Ελύτης μας άφησε μεγάλη κληρονομιά ποιητική και μέσω αυτής είναι σαν να μην έφυγε ποτέ:<<…Η ποίηση είναι η μόνη οδός να υπερβούμε τη φθορά.Να γιατί γράφω.Γιατί η ποίηση αρχίζει από κει που την τελευταία λέξη δεν την έχει ο θάνατος…>>,όπως ο ίδιος είχε πει.