Αποκάλυψη: Ο νοστιμότερος γύρος φτιάχνεται από...

Γύρος ονομάζεται το έδεσμα που αποτελείται από κομμάτια χοιρινού κρέατος από διάφορα μέρη του ζώου. Τον νοστιμότερο γύρο τον κάνει το κρέας από το λαιμό του χοίρου.

Ονομάζεται από την ελληνική γύρα, ή αλλιώς περιστροφή, που κάνει το κρέας στην κατακόρυφη μεταλλική σούβλα που περνιέται για να ψηθεί γύρω από τον άξονά της, με τη φωτιά στη μια πλευρά.
Ο γύρος φτιάχνεται και με κιμά –όπως το γνωστό κεμπάπ– αλλά και με κρέας κοτόπουλου. Προσφέρεται τυλιγμένος σε πίτα (άζυμο ψωμί), αλλά και ως μερίδα. Σερβίρεται με διάφορες σαλάτες –χαρακτηριστικότερη το τζατζίκι– ντομάτα, κρεμμύδι και τηγανητές πατάτες.


Σήμερα στην Ελλάδα ο γύρος με κιμά έχει απαγορευθεί με σχετική αγορανομική διάταξη, λόγω των υγειονομικών παραβάσεων που είχαν σημειωθεί. Το αραβικό φαγητό σαουάρμα (shawarma), το τουρκικό ντονέρ κεμπάπ και το μεξικάνικο tacos al pastor είναι όλα παρόμοια με το γύρο.
Το ντονέρ κεμπάπ αποτελείται από αρνίσιο, μοσχαρίσιο κρέας ή κοτόπουλο, ωστόσο στην Ελλάδα επικράτησε η παραλλαγή με το χοιρινό, αφού οι χριστιανοί μπορούν να καταναλώσουν αυτό το κρέας. Στα Αραβικά Εμιράτα βάζουν αντί για τζατζίκι ψιλοκομμένο φιστίκι, ενώ ακόμα και σήμερα στην Κρήτη χρησιμοποιούν γιαούρτι. Τα μικρομάγαζα που άνοιξαν το 1922–1923 οι πρόσφυγες από τη Σμύρνη και την Κωνσταντινούπολη μετά τον πόλεμο εξαπλώθηκαν σε κάθε γωνιά της Ελλάδας.
Στις βαλίτσες των προσφύγων ήταν κι οι συνταγές του γύρου, που ταξίδεψαν μαζί τους ως την Αμερική και την Αυστραλία. Σήμερα, μεγάλες εταιρείες εστίασης, όπως τα Goody's, τα Εverest και τα McDonald's προσφέρουν κάποια παραλλαγή γύρου στο μενού τους. Στη Γερμανία και τη Γαλλία το ντονέρ αποτελεί εδώ και χρόνια αγαπημένο έτοιμο φαγητό, ενώ και ο χοιρινός γύρος των Ελλήνων αποτελεί πολύ γνωστό έδεσμα.
Νέες γεύσεις προστέθηκαν, ενώ υπάρχουν πλέον και ο «πράσινος ή οικολογικός γύρος» και ο «παιδικός γύρος». Στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη πωλείται ακόμη και μέσω του διαδικτύου. Ο γύρος είναι ένα από τα σημαντικότερα εδέσματα που έχει σκοπό να δοκιμάσει ο τουρίστας κατά την επίσκεψή του στην Ελλάδα, μαζί με το μουσακά και το σουβλάκι.