Σε ποιό δρόμο; Αντικαπιταλιστική πολιτική για μια εργατική λαϊκή ανατροπή

Παναγιώτης Μαυροειδής

Υπάρχουν προϋποθέσεις για μια μεγάλη πολιτική στροφή, με χρώμα αντικαπιταλιστικό και αντιΕΕ

Τι ακριβώς κάνουμε τώρα;», ρωτούσαν πολλοί στην τελευταία απεργιακή συγκέντρωση; «Κατεβαίνουμε κατά δεκάδες χιλιάδες, τους φωνάζουμε να φύγουν και περιμένουμε άραγε ταπεινά να παραμερίσουν; Τρώμε τα χημικά μας και φεύγουμε με το κεφάλι σκυφτό;» Υπάρχει και μια άλλη πλευρά: Επικεφαλής και βηματοδότης αυτών των κινητοποιήσεων είναι οι προσκυνημένοι της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ, τα απομεινάρια των ΠΑΣΚΕ και ΔΑΚΕ, που αναζητούν να σώσουν τη μιζερο-καριέρα τους. Αυτοί αποφασίζουν απεργία, συνήθως μπροστά σε κάποια ψήφιση και εμείς τρέχουμε να την κάνουμε, με όρους που δεν καθορίζουμε. Δεν αντέχεται πλέον αυτό.

Στιγμές σαν αυτές είναι που διαπιστώνει κανείς πως η συνειδητοποίηση της ωμής αλήθειας, σε κάνει ή να επιχειρείς τομές ή να μαζεύεις τα λόγια σου. Η Αριστερά απλά βήχει αμήχανα. Και όταν πιέζεται, δίνει την πιο προβλέψιμη, χιλιο-δοκιμασμένη και χιλιο-αποτυχημένη απάντηση που θα μπορούσε να δοθεί ποτέ: Η λύση θα δοθεί αύριο από μια κυβέρνηση της Αριστεράς ή μεθαύριο από μια λαϊκή εξουσία. Και πως άραγε θα προκύψουν αυτά, έρχεται μοιραία η ερώτηση. Περίπου αυτό που ξέρουμε. Σποραδικές 24ωρες, λιτανείες, παρελάσεις, ορυμαγδός προτάσεων και συζητήσεων, συνέδρια και προτάσεις διαλόγου, κομματικά φροντιστήρια, ψήφος και σταυροκόπημα. Το πιο τραγικό είναι που αυτή η αδιέξοδη προσδοκία, βαφτίζεται και …πρωτότυπη.

Αυτή η απάντηση έχει στο κέντρο της την άποψη ότι η σημερινή κυβέρνηση θα πέσει μόνη της σαν «ώριμο φρούτο», με ένα ειρηνικό μαζικό κίνημα να κρατάει ανοιχτό το λάκκο του θαψίματος. Η γνωστή καραμέλα του Δημήτρη Παπαδημούλη «θα σας ταράξουμε στη νομιμότητα», επανάληψη φράσης του Ηλία Ηλιού, δίνει πράγματι όλο το στίγμα. Η μόνη προετοιμασία που χωράει σε αυτή τη λογική, είναι η διαμόρφωση ενός «ρεαλιστικού» προγράμματος «παραγωγικής ανασυγκρότησης» της χώρας, για το οποίο αρκεί η στράτευση κάποιων επιστημόνων.

Ωστόσο, ακόμη και μια απλή ματιά στις δημοσκοπήσεις και τις σχετικές αναλύσεις φανερώνει, πως κάθε άλλο, παρά είναι αυτονόητη μια εκλογική στροφή προς τα αριστερά. Ο κυριότερος κίνδυνος ωστόσο δεν είναι να μην ευοδωθούν τα εκλογικά όνειρα του ΣΥΡΙΖΑ. Αν βγει μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ μαζί με άλλες φιλο-ΕΕ δυνάμεις, τι θα σημάνει για την ανακοπή της επίθεσης;

Ο πολιτικός σχηματισμός που φιλοδοξεί να αποτελέσει το κέντρο της αυριανής λύσης, σε ότι αφορά το πρόγραμμα του, οριοθετείται από δύο θεμελιώδεις επιλογές. Κατά πρώτο, όχι μόνο αρνείται να προτάξει την ανάγκη αποδέσμευσης από ευρωζώνη και ΕΕ, που αποτελούν το μεγάλο ατού της μνημονιακής πολιτικής και πηγή του εξανδραποδισμού του λαού, αλλά δηλώνει πως θα δώσει μάχη για να σωθεί το ευρώ. Και δεύτερο, έχει εγκαταλείψει οποιαδήποτε, έστω φραστική, αναφορά σε αντικαπιταλιστικά μέτρα και επιδίωξη ανατροπής του συσχετισμού ανάμεσα στους κόσμους του κεφαλαίου και της εργασίας. Τα μοναδικά μεγάλα ‘’οικονομικά συμφέροντα’’ που ονοματίζει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι η ‘’τραπεζοκρατία’’ και οι ‘’καναλάρχες’’.

Πως απαντάμε; Αρκούμαστε σε ένα συνδυασμό κινηματικού ανταρτοπόλεμου με στόχο να αποσπούνται κάποιες καταχτήσεις και μιας πολιτικής επένδυσης στις ‘’συγκρούσεις του μέλλοντος’’; Σε μεγάλο βαθμό, σε αυτές τις γραμμές, συγκροτείται η πολιτική στρατηγική του ΚΚΕ. Στην κομματική γλώσσα ‘’παρεμπόδιση της επίθεσης σήμερα’’ και ‘’λαϊκή εξουσία αύριο’’.

Η άποψη μας είναι πως υπάρχουν οι αφετηρίες, τόσο στα στοιχεία της πολιτικής κρίσης, όσο και στη διαμόρφωση των κοινωνικών διαθέσεων, να διεκδικηθούν προϋποθέσεις για μια μεγάλη πολιτική στροφή. Για μια εργατική λαϊκή ανατροπή της επίθεσης, με χρώμα αντικαπιταλιστικό και κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πρέπει να τελειώνουμε με το παραμύθι ‘’εμείς θέλουμε, αλλά δεν τραβάει ο κόσμος’’. Η Αριστερά, δεν μπορεί να περιορίζεται στο ρόλο του φωτογράφου των διαθέσεων. Πρέπει να συμβάλλει στην ανατρεπτική διαμόρφωση τους. Όποιος σήμερα εννοεί την ανατροπή της επίθεσης, πρέπει να βρει τη δική του θέση σε μια μαζική πολιτική και κοινωνική πρωτοπορία, που να πάρει ευθύνη, τόσο σε ότι αφορά την πολιτική στοχοθεσία, όσο και τα άμεσα συνθήματα πολιτικής δράσης.

Πως άραγε θα βρουν δουλειά ενάμισι εκατομμύριο άνεργοι και θα αρχίζουν να πληρώνονται κοντά ένα εκατομμύριο που δουλεύουν χωρίς αμοιβή ή με ‘’έναντι’’; Ποιος επιχειρηματίας θα επενδύσει με έγνοια γι αυτό τον κόσμο; Κατά την γνώμη μας, χωρίς επίταξη ‘’επαναστατικώ και λαϊκώ δικαίω’’ ολόκληρου του παραγωγικού δυναμικού της χώρας, δεν μπορεί να ικανοποιηθεί ο βασικός στόχος να βρουν δουλειά όλοι οι άνεργοι και με αξιοπρεπή μισθό. Το κεφάλαιο, η λεγόμενη ιδιωτική πρωτοβουλία, όχι μόνο δεν μπορούν να αποτελέσουν ουδέτερο πυρήνα συμβολής σε μια παραγωγική ανάταξη της χώρας, με κάποια ίσως μεγαλύτερη φορολογία και ‘’κοινωνική ευθύνη’’, αλλά αντίθετα πρέπει να χάσουν πλούτο, ιδιοκτησία και πολιτική εξουσία. Δεν είναι καθόλου θεωρητική συζήτηση αυτή. Η Ισπανία για παράδειγμα, εδώ και δεκαετίες, προ μνημονίων, προ τριγμών στην ευρωζώνη και πριν αυτή τη δομική καπιταλιστική κρίση, έχει ισορροπήσει σε μια ανεργία κοντά στο 25%. Όλος ο καπιταλιστικός κόσμος, διαμορφώνει με ταχύ ρυθμό, αυτά τα δομικά μόνιμα χαρακτηριστικά της αναιμικής ανάπτυξης με όλο και πιο υψηλή ανεργία.

Πως θα ξαναδουλέψουν τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά χωρίς απειθαρχία στην απαγόρευση από την Ευρωπαϊκή Ένωση για ανάληψη επισκευών και κατασκευών σε εμπορικές μη στρατιωτικές παραγγελίες; Πως θα υπάρξουν νοσοκομεία και συντάξεις με παράλληλη ισχύ του δημοσιονομικού συμφώνου της ΕΕ; Το να ζητάς δημόσιες κοινωνικές πολιτικές, μισθούς και συντάξεις, χωρίς να θέτεις ζήτημα εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι σα να παλεύεις για δημοκρατία σε μια χούντα, αλλά να μην την ονοματίζεις, ούτε να μιλάς για την ανατροπή της.

Ο αντικαπιταλιστικός προσανατολισμός και η ανάγκη αποδέσμευσης από ευρωζώνη και ΕΕ, μαζί με τη διαγραφή του χρέους, συνδέονται οργανικά. Η επιστροφή σε εθνικό νόμισμα θα οδηγήσει στην ανάκτηση εθνικής δημοσιονομικής πολιτικής, με δυνατότητες μέσω της υποτίμησης του νομίσματος, να μεταφερθεί η πίεση στους δανειστές και να ενισχυθεί η δυνατότητα ανάκτησης της εσωτερικής αγοράς και τόνωσης των εξαγωγών. Αλλά, όλα αυτά θα στηριχτούν σε μια εξουθένωση του εργατικού εισοδήματος ή σε μια γενναία ανακατανομή του κοινωνικού πλούτου, με εθνικοποιήσεις και εργατικό έλεγχο;

Αν οδηγείται κανείς από αυτό το πρόγραμμα, πρέπει και να κατανοεί πως αυτό δεν επιλέγεται εν ηρεμία, αλλά επιβάλλεται.

Απαιτείται μια ανατρεπτική πολιτική στρατηγική που θα θέτει ζήτημα αντικαπιταλιστικής ανατροπής της επίθεσης, ως όρο επιβίωσης, ως δρόμο για μια αξιοβίωτη ζωή. Κέντρο της έχει ένα οργανωμένο λαϊκό κίνημα, ένα ευρύτερο κοινωνικό και πολιτικό κίνημα ρήξης και ανατροπής. Που θα συγκροτείται με όρους παλλαϊκού ξεσηκωμού, σύγκρουσης και καθολικής συνειδητής εργατικής εξέγερσης και όχι κινηματικών αντάρτικων και συμβολικών ακτιβισμών. Με πυρήνα μια ανεξάρτητη συγκρότηση του εργατικού κινήματος, εργαζομένων και ανέργων. Με στήριξη στη ριζοσπαστική νεολαία. Με αναφορά ένα συνεκτικό αντικαπιταλιστικό, αντι-ΕΕ πρόγραμμα, που θα έχει ανοιχτή διεθνιστική ματιά, ειδικά στον ευρωπαϊκό Νότο που φλέγεται. Που θα θέτει την ανάγκη να κυριαρχήσει στα κοινωνικά και πολιτικά πράγματα ο κόσμος της εργασίας, ανατρέποντας την εκμετάλλευση και την ανελευθερία. Είναι μια στρατηγική αναγκαία αλλά και ρεαλιστική. Υπάρχει η μαζική πολιτική νομιμοποίηση για μια συνειδητή και σχεδιασμένη κίνηση της Αριστεράς και όλων των μαχόμενων δυνάμεων προς αυτή την κατεύθυνση. Υπάρχει το πρωτοπόρο κοινωνικό και πολιτικό δυναμικό, που μπορεί και πρέπει να παίξει το ρόλο του καταλύτη.

Η πολιτική στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ, κινείται σε άλλους δρόμους. Είναι σαφής και καθόλου ‘’αντιφατική’’ στον πυρήνα της, παρά τις αποκλίσεις που σηματοδοτούν οι διαθέσεις και οι ελπίδες τμήματος της βάση του. Αφετηρία, εργαλείο, και μοχλός, είναι μια κυβέρνηση, με ένα ήπιο πρόγραμμα, εντός ΕΕ και εντός καπιταλισμού που θα βάλει ένα φραγμό και μετά βλέπουμε. Ένα τμήμα της αριστερής βάσης του, ελπίζει ωστόσο, πως έστω και από ‘’ατύχημα’’ ή εκβίαση του αντιπάλου, από συνδυασμό αντιθέσεων, μπορεί αυτή η κυβέρνηση να ξετυλίξει ένα νήμα γενικότερης ρήξης.

Το ερώτημα αφορά το κέντρο βάρους των δύο δρόμων. Ένας μαζικός εξωκοινοβουλευτικός αγώνας, μια δυναμική ανατροπής της κυβέρνησης και του πολιτικού συστήματος, με γενική πολιτική απεργία, καταλήψεις των δημοσίων κτιρίων και των δημοσίων χώρων, μια καθολική εξέγερση, μπορούν να οδηγήσουν σε κλονισμό της αστικής κυριαρχίας. Με τη δημιουργία και την ανάπτυξη οργάνων της εργατικής πολιτικής και άλλης εξουσίας, να ανοίξει ο δρόμος για ανατροπή και στο επίπεδο της εξουσίας και της κυβέρνησης. Για αυτό θα πρέπει να εργαστούμε συνειδητά. Όχι να ποντάρουμε σε ‘’ατυχήματα’’, αποποιούμενοι τα καθήκοντα μας.

Σε αυτή την κατεύθυνση, μαζί και με πρόταση μετώπου σε μαχόμενες δυνάμεις, όπως το ΜΑΑ ή το ΕΕΚ, η ΟΚΔΕ και άλλες δυνάμεις της εκτός των τειχών Αριστεράς, αλλά και κοινής δράσης με το ΚΚΕ και αριστερές τάσεις του ΣΥΡΙΖΑ, μπορεί να διαμορφώνεται μια ενωτική ανατρεπτική δυναμική. Αντίθετα, η δορυφοροποίηση γύρω από την πολιτική στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ που εμφανίζεται σήμερα ως κυρίαρχη ή και του ΚΚΕ σε ένα άλλο επίπεδο, είναι επιλογές ηττοπαθείς και αδιέξοδες. Υποτιμούν δυνατότητες και σπαταλούν δυνάμεις.
Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ μπορεί και πρέπει να αποτελέσει κρίκο ενιαίας και σχεδιασμένης ανάπτυξης της αντικαπιταλιστικής πολιτικής στρατηγικής, ξεπερνώντας πρακτικές παράλληλων και σε ένα βαθμό αντιθετικών σχεδιασμών.

ΠΡΙΝ 21/10/12