Πλήγμα για τη μικρομεσαία αγροτιά

Η όλη κατάσταση αποδεικνύει πόσο αναγκαία και ωφέλιμη για τους μικρομεσαίους αγρότες είναι η πρόταση του ΚΚΕ για τους παραγωγικούς συνεταιρισμούς, για μια άλλη αγροτική ανάπτυξη, ενάντια στα μονοπώλια, τους επιχειρηματικούς ομίλους και τους μεγαλοαγρότες

Ο νέος νόμος για τους συνεταιρισμούς που επιχειρεί να κάνει πράξη η κυβέρνηση είναι σε βάρος των συμφερόντων της μικρομεσαίας αγροτιάς και των εργαζομένων στους συνεταιρισμούς. Στο νομοσχέδιο που δόθηκε για διαβούλευση φαίνεται καθαρά πως η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ επιχειρεί διά νόμου να μετατρέψει τους συνεταιρισμούς σε επιχειρήσεις - εταιρείες, στις οποίες θα συμμετέχουν, ως «μεριδιούχοι» ή «κεφαλαιούχοι», μόνο οι μεγαλοαγρότες και οι αγροτοεπιχειρηματίες.
Η κατεύθυνση που δίνεται σημαίνει ότι οι «νέοι συνεταιρισμοί» θα μεταβληθούν σε αποκλειστικό «φέουδο» των μεγαλοαγροτών - επιχειρηματιών. Αλλά και όσοι μικρομεσαίοι αγρότες θα ενταχθούν στους «νέους συνεταιρισμούς», δε θα παραμείνουν για πολύ, καθώς τα δικά τους συμφέροντα θα έρχονται σε αντίθεση με τα συμφέροντα των μεγαλοαγροτών - επιχειρηματιών (εμπόρων, μεταποιητών κ.ά.). Το αντιδραστικό αυτό νομοσχέδιο εντάσσεται στη συνολική αντιλαϊκή πολιτική που εφαρμόζεται και εξυπηρετεί την πολιτική της ΕΕ και των μονοπωλίων. Επίσης γίνονται οι ανάλογες προσαρμογές ενόψει της αναθεώρησης της νέας ΚΑΠ για μετά το 2013, που θα είναι σε ακόμα πιο αρνητική κατεύθυνση. Αν γίνει πράξη αυτή η πολιτική, το πλήγμα θα είναι πολύ μεγάλο και για τους μικρομεσαίους αγρότες και τους εργαζόμενους στις συνεταιριστικές οργανώσεις. Οι μικρομεσαίοι αγρότες θα οδηγηθούν σε βίαιο ξεκλήρισμα και τη γη τους θα τη συγκεντρώσουν λίγοι μεγαλοεπιχειρηματίες αγρότες - καπιταλιστές. Οι εργαζόμενοι στις συνεταιριστικές οργανώσεις θα οδηγηθούν μαζικά στην ανεργία και σε ξεχαρβάλωμα των εργασιακών τους σχέσεων.
Στόχος της κυβέρνησης είναι από τους 6.500 περίπου συνεταιρισμούς (πρωτοβάθμιους και δευτεροβάθμιους) να μείνουν 200-300 περίπου. Η κυβέρνηση, για να δικαιολογήσει την ολέθρια πολιτική της, επικαλείται ότι οι υπάρχοντες συνεταιρισμοί είναι καταρρακωμένοι και χρεοκοπημένοι. Δε λέει, όμως, ότι η υποβάθμιση και η χρεοκοπία οφείλονται στην ολέθρια πολιτική που εφάρμοσαν εδώ και πολλά χρόνια οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ. Παράλληλα δημιουργείται και μεγάλο θέμα με το τι θα γίνει η περιουσία των συνεταιρισμών που θα κλείσουν. Εδώ φαίνεται ότι ανοίγει ο δρόμος της μαζικής εκποίησης της περιουσίας τους, ενώ ακόμα επιχειρείται η εξυγίανση του χαρτοφυλακίου της ΑΤΕ, που οδεύει και αυτή για ξεπούλημα. Η κυβέρνηση πάντως επιχειρεί να εκμεταλλευτεί επικοινωνιακά την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί για να περάσει το νέο αντιδραστικό νομοσχέδιο για τους συνεταιρισμούς πολύ σύντομα.

Αρνητικές διατάξεις

Στο άρθρο 1 του νομοσχεδίου, «ως Συλλογικές Αγροτικές Οργανώσεις (ΣΑΟ) θεωρούνται: α) οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί (ΑΣ), β) οι Ομάδες Παραγωγών (ΟΠ), και γ) οι Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ)». «Ως Αγροτικός Συνεταιρισμός (ΑΣ) θεωρείται κάθε πρωτοβάθμιος αγροτικός συνεταιρισμός, ο οποίος λειτουργεί σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2810/2000 (Α΄ 108) και έχει ως μέλη αποκλειστικά φυσικά πρόσωπα». «Ως Ομάδα Παραγωγών (ΟΠ) θεωρείται κάθε εθελοντική συνένωση παραγωγών αγροτικών προϊόντων, ανεξαρτήτως νομικής μορφής, η οποία ανταποκρίνεται στις σχετικές διατάξεις του εθνικού και κοινοτικού δικαίου». «Ως Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ) θεωρούνται κεφαλαιουχικές εταιρείες με διατομεακό και διακλαδικό αντικείμενο, στο πλαίσιο του οποίου: α) αναλαμβάνουν επιχειρηματική δραστηριότητα σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο αναφορικά με την παραγωγή, τυποποίηση, αποθήκευση, βιομηχανική επεξεργασία πρώτου και δεύτερου βαθμού και εμπορία αγροτικών προϊόντων, β) αναλαμβάνουν την παραγωγή και προμήθεια εισροών και εφοδίων και γ) συνάπτουν για τους ανωτέρω σκοπούς διεθνικές συνεργασίες και συμπράξεις με φορείς παρόμοιου σκοπού». Στο ίδιο άρθρο προβλέπεται και η σύσταση των δημοπρατηρίων, τα οποία περισσότερο γίνονται για την πάταξη της παραοικονομίας στον αγροτικό τομέα και όχι για να προκύψουν καλύτερες τιμές για τους παραγωγούς. Τα δημοπρατήρια θα αποτελέσουν τους «ναούς» της συνδιαχείρισης με τους επιχειρηματίες, για την αρπαγή του αγροτικού εισοδήματος.
Στο άρθρο 2 προβλέπεται η σύσταση «Εθνικού Μητρώου Αγροτικών Συλλογικών Οργανώσεων» και στο άρθρο 4 ορίζεται ότι όσοι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί δεν υποβάλλουν αίτηση πρώτης εγγραφής θα αξιολογηθούν ως ανενεργοί και τίθενται σε καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης, ενώ στη συνέχεια όσοι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί για τρία συνεχόμενα έτη καταχωρίζονται στο μητρώο ως ανενεργοί, θα τίθενται επίσης σε καθεστώς αναγκαστικής εκκαθάρισης. Το «μητρώο» αυτό θα γίνει το «γραφείο κηδειών» των συνεταιρισμών.
Στο άρθρο 3 ορίζεται πως το συνεταιριστικό κεφάλαιο για έναν αγροτικό συνεταιρισμό δεν μπορεί να είναι μικρότερο από 60.000 ευρώ και αντίστοιχα στο άρθρο 6 για τις Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις αναφέρεται πως το μετοχικό κεφάλαιο δεν μπορεί να είναι μικρότερο από 100.000 ευρώ. Τα ποσά αυτά δείχνουν την κατεύθυνση ότι επιχειρείται να γίνουν συνεταιρισμοί και συμπράξεις μεγαλοαγροτών και επιχειρηματιών, ενώ οι μικροί και φτωχοί αγρότες αποκλείονται και σ' αυτή την περίπτωση.
Στο άρθρο 5 δίνεται μεγάλο βάρος στη λειτουργία των ομάδων παραγωγών οι οποίες θα μπορούν να χρηματοδοτούνται από κοινοτικά και εθνικά προγράμματα. Οι ομάδες παραγωγών μέσω των κοινοτικών προγραμμάτων διευκολύνουν την ύπαρξη των μεγάλων παραγωγών. Επίσης με το άρθρο 9 αναβαθμίζεται ο ρόλος των διεπαγγελματικών οργανώσεων οι οποίες ενισχύονται ακόμα περισσότερο με χρηματοδότηση από το Ταμείο Γεωργίας και Κτηνοτροφίας, ενώ τους δίνεται και η δυνατότητα επέκτασης της δράσης τους μέχρι και τη βιολογική γεωργία. Ομως μέχρι τώρα οι διεπαγγελματικές που συστάθηκαν για παράδειγμα σε λάδι και κρασί δεν πρόσφεραν τίποτα σε όφελος των μικρομεσαίων αγροτών. Οι τιμές σε λάδι και κρασί είναι σε εξευτελιστικά επίπεδα για τους παραγωγούς, ενώ οι εμποροβιομήχανοι όλο και αυξάνουν τα κέρδη τους. Τους εμποροβιομήχανους και τα συμφέροντά τους θα εξυπηρετούν και οι «Αγροτοδιατροφικές Συμπράξεις της Περιφέρειας», η σύσταση των οποίων προβλέπεται στο άρθρο 10, ενώ το ίδιο ισχύει με τη «Συμβολαϊκή Γεωργία» που περιλαμβάνεται στο άρθρο 11.
Οσον αφορά την ΠΑΣΕΓΕΣ, στο άρθρο 8 ορίζεται: «Η Πανελλήνια Συνομοσπονδία Ενώσεων Γεωργικών Συνεταιρισμών (ΠΑΣΕΓΕΣ) αποτελεί ιδεολογική και συντονιστική οργάνωση των ΣΑΟ και δεν έχει εμπορική ιδιότητα. Μέλη της ΠΑΣΕΓΕΣ είναι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί και ΟΠ». Η ΠΑΣΕΓΕΣ κρατάει τον τίτλο της και το ρόλο του χειροκροτητή της αντιαγροτικής πολιτικής και χάνει τις εμπορικές δραστηριότητές της, αν δεν αλλάξει κάτι. Παράλληλα αυξάνεται και η χρηματοδότησή της από τις εισφορές του ΕΛΓΑ, από 1,2% σε 2%, ενώ θα μπορεί να ενισχύεται και από διάφορα προγράμματα. Η πρασινογάλαζη διοίκηση της ΠΑΣΕΓΕΣ αντιδρά στο νομοσχέδιο όχι για την ουσία του, αλλά επειδή παζαρεύει τα οφίτσιά της. Για τα συμφέροντα των μικρομεσαίων αγροτών δεν τους καίγεται καρφί.
Επίσης στο νομοσχέδιο προβλέπεται στην ουσία η διάλυση του αγροτικού συνδικαλιστικού κινήματος. Υποβάλλονται απαράδεκτοι όροι και προϋποθέσεις για το πώς θα λειτουργούν οι αγροτικοί σύλλογοι και ο αγροτικός συνδικαλισμός. Οπως φαίνεται στο άρθρο 18 επιχειρείται να γίνει και για τους αγροτικούς συλλόγους ό,τι και για τους συνεταιρισμούς. Αλλά το βασικό είναι ότι δεν μπορεί κανένας νόμος να ορίζει πού και πώς θα ιδρύονται αγροτικοί σύλλογοι και πώς θα ψηφίζουν τα μέλη τους. Για παράδειγμα, αναφέρεται στο νομοσχέδιο πως «οι Αγροτικοί Σύλλογοι ιδρύονται και λειτουργούν ένας κατά κλαδικό αντικείμενο σε κάθε Οργανισμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρώτου βαθμού».

Η διέξοδος

Η όλη κατάσταση αποδεικνύει πόσο αναγκαία και ωφέλιμη για τους μικρομεσαίους αγρότες είναι η πρόταση του ΚΚΕ για τους παραγωγικούς συνεταιρισμούς, για μια άλλη αγροτική ανάπτυξη, ενάντια στα μονοπώλια, τους επιχειρηματικούς ομίλους και τους μεγαλοαγρότες. Ανάπτυξη που θα συμφέρει το λαό και θα υλοποιείται με κεντρικό σχεδιασμό της οικονομίας και λαϊκό έλεγχο, θα στηρίζεται στους παραγωγικούς συνεταιρισμούς και στις κρατικές, καθετοποιημένες, αγροτικές παραγωγικές μονάδες, θα εξασφαλίζει μόνιμη και σταθερή δουλειά στους μικρομεσαίους αγρότες και θα αξιοποιεί όλες τις δυνατότητες της χώρας για την παραγωγή επαρκών, φτηνών, ποιοτικών και υγιεινών τροφίμων, αλλά και πρώτων υλών στη μεταποιητική βιομηχανία. Με την εθελοντική συνένωση του μικρού και πολυτεμαχισμένου κλήρου σε μεγάλους παραγωγικούς συνεταιρισμούς, με την αξιοποίηση της επιστήμης και της σύγχρονης τεχνολογίας και με την ολόπλευρη στήριξη του κράτους, θ' αυξάνεται η παραγωγικότητα της γης. Προϋπόθεση, όμως, για όλα αυτά είναι η ανατροπή των συσχετισμών σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο, έτσι ώστε ν' ανοίξει ο δρόμος για την κυριαρχία της Λαϊκής Εξουσίας και Οικονομίας.

Κώστας ΔΕΤΣΙΚΑΣ