Παρασκευή του Ακαθίστου Ύμνου στο Άγιον Όρος

Σε κάθε Εκκλησία όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και σε όλο τον κόσμο όπου βρίσκονται Έλληνες,  θα ψαλλεί ολόκληρος ο Ακάθιστος Ύμνος στην Παναγία.

Ο Ύμνος αυτός, που από ποιητικής και μελωδικής πλευράς θεωρείται ένας από τους ωραιότερους της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ονομάζεται Ακάθιστος γιατί οι κάτοικοι της Κωνσταντινουπόλεως, ανέπεμψαν τον ύμνο αυτό προς την Παναγία όταν λύθηκε ανέλπιστα η πολιορκία των Αράβων και Περσών το 626 μ.Χ.

Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης λοιπόν ο λαός «ολονύκτιο ύμνος και ακάθιστον Αυτή εμελώδησεν» στον Ναό των Βλαχερνών. Απόψε, μπορείτε να ακούσετε σε όποια εκκλησία και αν βρεθείτε, το αλφαβητικό ακρόστιχο, δηλαδή το ποίημα αυτό που αποτελείται από 24 στροφές, όσα και τα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου, στο οποίο κάθε στροφή αρχίζει μ’ ένα γράμμα της αλφαβήτου.

Τις στροφές ακολουθούν 12 χαιρετισμοί οι οποίοι τελειώνουν με το «Χαίρε Νύμφη Ανύμφευτε». Ο Ακάθιστος Ύμνος χαρακτηρίζεται ως ένα αριστούργημα της βυζαντινής υμνογραφίας. Σήμερα, είναι η τελευταία Παρασκευή κατά την οποία ψάλλεται στις Εκκλησίες για φέτος και αξίζει να αφήσουμε την μελωδία και το περιεχόμενό του να μας κατακτήσει.

Στην Ιερά Μονή Ξενοφώντος στο Άγιο Όρος οι Χαιρετισμοί ψάλλονται μπροστά στην θαυματουργή εικόνα της Οδηγήτριας. Στην υπέροχη αυτή εικόνα η Παναγία με το ένα χέρι της κρατάει το Χριστό και το άλλο το ακουμπάει ελαφρά πάνω από το στήθος και την καρδιά της δείχνοντας με τα δάχτυλα προς το Λυτρωτή που έχει στην αγκαλιά της.

Ονομάστηκε Οδηγήτρια, επειδή δείχνει την οδό της σωτηρίας, το Χριστό. Οι υπεύθυνοι της «Έκθεσης Προϊόντων Αγίου Όρους» στο κέντρο της Θεσσαλονίκης - όπου βρίσκονται εξαιρετικά αντίγραφα αυτής της εικόνας από την Ιερά Μονή Ξενοφώντος - μας εξήγησαν ότι ο εικονογραφικός τύπος της Οδηγήτριας έχει μια σοβαρότητα ενώ η αγιογραφία αυτή παρουσιάζει απουσία έντονου συναισθήματος, αφού στην θέση του συναισθήματος έχει μπει το χρέος. Πολλές φημισμένες εικόνες ανήκουν στον εικονογραφικό αυτό τύπο: η Σουμελά, η Προυσιώτισσα, η Ιερολυμίτισσα, η Γοργοϋπήκοος και άλλες.

Το αγιογραφείο της Ιεράς Μονής Ξενοφώντος στέλνει στην Έκθεση προϊόντων Αγίου Όρους αυθεντικές χειροποίητες αγιογραφίες. Ο πατέρας Λουκάς, ένας από τους πιο καταξιωμένους αγιογράφους στον Άθωνα είναι αυτός που ηγείται του εργαστηρίου αγιογραφίας της Μονής Ξενοφώντος.

Όλες οι αγιογραφίες είναι βυζαντινής τεχνοτροπίας. Κάποιες προορίζονται για τις μονές, ενώ άλλες για ιδιώτες και εκκλησίες έξω από το Άγιο Όρος. Έτσι φτάνουν μοναδικά έργα και στην Έκθεση προϊόντων Αγίου Όρους στην Κεραμοπούλου 7, δίπλα στην εκκλησία της Αγίας Σοφίας, στο παλιό ΝΑΚ. Οι αγιογραφίες στο Άγιο Όρος γίνονται ακόμη με τη βυζαντινή τεχνοτροπία και πολλοί μοναχοί περνούν όλη τους τη ζωή προσπαθώντας να τελειοποιήσουν την τέχνη τους.

 Αυτή η περίοδος ονομάζεται Μεγάλη Σαρακοστή γιατί διαρκεί περισσότερο απ’ ότι οι υπόλοιπες νηστείες. Για τους ερημίτες του Άθωνα αυτό σημαίνει ότι ακολουθούν αυστηρή νηστεία για να προετοιμαστούν καλύτερα για το Πάσχα. Αποκορύφωμα της νηστείας είναι η Μεγάλη Εβδομάδα.

Όμως την νηστεία δεν κρατούν μόνο οι μοναχοί αυτή την περίοδο. Καθημερινά μαγειρεύουν νόστιμα και υγιεινά πλήθος ανθρώπων προετοιμαζόμενοι έτσι και αυτοί για την μεγάλη γιορτή του Πάσχα. Ένας πολύ καλός σύμμαχος σε αυτή την προσπάθεια όσων ακολουθούν μια νηστίσιμη διατροφή με αποδεδειγμένα οφέλη για την υγεία, μπορεί να γίνει το βιβλίο του μοναχού Επιφάνιου Μυλοποταμινού «Μαγειρική του Αγίου Όρους».

Σκεφτείτε ότι στο Άγιο Όρος, όπου οι μοναχοί τρώνε 180-200 ημέρες το χρόνο φαγητό χωρίς λάδι, είναι λογικό να ανταλλάσσονται και να εξελίσσονται με τα χρόνια οι αλάδωτες συνταγές, δηλαδή τα όσπρια και τα λαχανικά. Με προσήλωση στην παράδοση και την μαγειρική τεχνοτροπία των αγιορειτών πατέρων ο μοναχός Επιφάνιος προτείνει απλές και νόστιμες συνταγές οι οποίες έχουν αγαπηθεί όχι μόνο από Έλληνες.

Άλλωστε το βιβλίο αυτό έχει μεταφραστεί ήδη σε έξι γλώσσες (βουλγαρικά, ρουμανικά, αγγλικά, γερμανικά, ρωσικά) ενώ ο ίδιος έχει επισκεφθεί πολλές χώρες για να μαγειρέψει εκεί, διαδίδοντας την αγιορείτικη κουζίνα. Θα το βρείτε σε προνομιακή τιμή στην διαρκή έκθεση προϊόντων Αγίου Όρους, στην Κεραμοπούλου 7, δίπλα στην εκκλησία της Αγίας Σοφίας.

Εκεί θα βρείτε και τις μοναστηριακές χυλοπίτες με ταχίνι, τις χυλοπίτες με λαχανικά και χυλοπίτες ολικής αλέσεως καθώς και νηστίσιμο τραχανά λαχανικών με προζύμι, τραχανόσουπα με λαχανικά και τραχανά με ταχίνι τα θρεπτικά συστατικά του οποίου είναι τόσο πλούσια όσο και η γεύση του. Τα αγιορείτικα αυτά ζυμαρικά παράγονται στο Κουτλουμουσιανό Κελί της Μεγάλης Παναγιάς στο Άγιο Όρος.

Γιατί το Άγιον Όρος είναι μια ζωντανή κοινότητα που αν και διαφέρει από τις σύγχρονες κοσμικές κοινωνίες ως προς την οργάνωση και τον τρόπο ζωής, συνεχίζει να είναι παραγωγική και δημιουργική, να καλύπτει τις ανάγκες της με την παραγωγή και την διάθεση εξαιρετικών προϊόντων και την ίδια στιγμή ακατάπαυστα προχωρά την πνευματική του πορεία στον χώρο και τον χρόνο.