Στα …βράχια οι άγονες γραμμές!

Η οικονομική κρίση που πλήττει την Ελλάδα, σε συνδυασμό με το οικονομικό αδιέξοδο στο οποίο βρίσκονται οι ακτοπλοϊκές εταιρείες και την έλλειψη ρευστότητας, αφού οι τράπεζες να κρατούν κλειστές τις κάνουλες χρηματοδότησης, έχουν ως αποτέλεσμα να κόβονται δρομολόγια, να αποδρομολογούνται πλοία χωρίς αντικατάσταση, να μένουν γραμμές χωρίς να υπάρχει ενδιαφέρον για την κάλυψή τους ενώ όποιες από αυτές εξυπηρετούνται να γίνεται με μεγάλης ηλικίας πλοία.

Το καλοκαίρι που πέρασε το ευαίσθητο εθνικά νησιωτικό σύμπλεγμα του βορειοανατολικού Αιγαίου δέχθηκε ένα καίριο οικονομικό και κοινωνικό χτύπημα με το ξεκίνημα του καλοκαιριού, αφού η Λέσβος αποκόπηκε τελείως από τη δρομολόγηση πλοίων με την Βόρεια Ελλάδα (Λήμνο-Καβάλα-Θεσσαλονίκη) αλλά και με τα νησιά Σάμο, Ικαρία, ενώ η Λήμνος δεν είχε σύνδεση ούτε με τον Πειραιά.

Η γραμμή που συνδέει τη Θεσσαλονίκη με τις Σποράδες , τις Κυκλάδες και την Κρήτη, έπαψε από το έτος 2010 και μετά να προσελκύει το ενδιαφέρον των ακτοπλοϊκών εταιρειών, διότι λόγω των πολλών μιλίων της γραμμής οι εταιρείες ζητούσαν αύξηση μισθωμάτων. Μετά τον ανεπιτυχή διαγωνισμό της γραμμής οι πιστώσεις διατέθηκαν στην κάλυψη των πολυετών συμβάσεων.
Επίσης, δεν επαναπροκηρύχθηκε η δρομολογιακή γραμμή Θεσσαλονίκη-Λήμνος-Μυτιλήνη και επιστροφή με επέκταση στον Πειραιά, μετά την λύση της συμβάσεως με την ακτοπλοϊκή εταιρεία , λόγω έλλειψης πιστώσεων.
Επίσης, πλήττονται πολλά μεσαία και μικρά νησιά, όπως τα Κύθηρα, η Κάρπαθος, η Κάσος, η Ανάφη και η Θηρασιά.

Ο υπουργός Ναυτιλίας και Αιγαίου Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης έχει επισημάνει ότι οι επιδοτήσεις έχουν περιοριστεί λόγω των οικονομικών περικοπών, ενώ το υπουργείο συζητάει με τις ακτοπλοϊκές εταιρείες, προκειμένου να βελτιώσει τα δρομολόγια.

Μάλιστα όταν επισκέφθηκε τα νησιά του βορειονατολικού Αιγαίου ζήτησε την κατανόηση των τοπικών κοινωνιών, λέγοντας ότι πρέπει να αντιληφθούν ότι δεν υπάρχουν χρήματα για να δίνονται μεγάλες επιδοτήσεις, όπως στο παρελθόν και για τόσους πολλούς προορισμούς.
Μέσα σε όλο αυτό το κλίμα, υπάρχουν καταγγελίες ότι «δεν εκτελούνται συμβάσεις ανάθεσης υπηρεσίας δημοσίου συμφέροντος, εξαιτίας της μονομερούς ματαίωσης ή υπερβολικής καθυστέρησης ή ξαφνικής αλλαγής δρομολογίων, χωρίς να επιβάλλονται οι νόμιμες κυρώσεις».
Συνολικά 32 είναι οι άγονες γραμμές που βγήκαν σε διαγωνισμό για τη νέα δρομολογιακή χρονιά, εκ των οποίων 18 ανήκουν στη Διεύθυνση Θαλασσίων Συγκοινωνιών του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου και 13 στη γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής. Οι υπόλοιπες γραμμές, οκτώ του ΥΝΑ και 31 της ΓΓΑ, καλύπτονται από πολυετείς συμβάσεις.
Για το 2013 είχαν προϋπολογιστεί κονδύλια ύψους 82 εκατ. Ευρώ.
Για το 2014 τα κονδύλια μειώνονται στα 79 εκατ. ευρώ, ποσοστό 3,65%.
Από τα 79 εκατ. ευρώ, τα 45 εκατ. ευρώ (47 εκατ. το 2013) αφορούν στις γραμμές της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου (ΓΓΑ) και τα 34 εκατ. ευρώ (35 εκατ. ευρώ το 2013) τις γραμμές της Διεύθυνσης Θαλασσίων Συγκοινωνιών του υπουργείου Ναυτιλίας.
Τα προϋπολογισθέντα ποσά αναφέρονται στο υψηλότερο δυνατό μίσθωμα σε κάθε γραμμή, ενώ συνυπολογίζεται ότι θα εκτελεσθούν όλα τα δρομολόγια.
Ο διαγωνισμός έχει ολοκληρωθεί και σύμφωνα με πληροφορίες δεν έχουν κατατεθεί αιτήσεις για όλες τις γραμμές. Ήταν πανευρωπαϊκός και απευθυνόταν σε όλες τις ακτοπλοϊκές εταιρείες Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, όμως, μέχρι τώρα, δεν παρουσιάστηκε κάποια μη ελληνικών συμφερόντων εταιρεία.

Καινοτομίες

«Ο εξορθολογισμός του επιδοτούμενου δικτύου ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών, οι λεγόμενες άγονες γραμμές, αποτελεί το ζητούμενο. Προτεραιότητα του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου είναι να μεγιστοποιηθεί το όφελος των κονδυλίων που δαπανά το κράτος, στην κατεύθυνση της καλύτερης εξυπηρέτησης των κατοίκων του νησιωτικού χώρου, καθώς και της αύξησης της επισκεψιμότητας και της τουριστικής κίνησης προς τα νησιά μας» επεσήμαναν στο κύκλοι του υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου και προσθέτουν:
«Γίνεται η ενοποίηση όλων των επιδοτήσεων.
Από φέτος σταματάει το φαινόμενο των διπλών επιδοτήσεων με τη συνεπακόλουθη αδυναμία σοβαρού δημοσιονομικού ελέγχου. Στο εξής, η επιδότηση των άγονων γραμμών θα γίνεται μόνο από το Υπουργείο Ναυτιλίας. Σήμερα, οι άγονες γραμμές είναι 70, εκ των οποίων 44 ανήκουν στη Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και άλλες 26 στο υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου.
Η δεύτερη «καινοτομία» είναι ότι η προκήρυξη δίνει, σε πολλές γραμμές, τη δυνατότητα στην ακτοπλοϊκή εταιρεία να επιλέξει είτε τον Πειραιά είτε το Λαύριο. Οι υπόλοιποι όροι της προκήρυξης, όπως και το μίσθωμα, είναι ίδιοι, ανεξαρτήτως του αφετήριου λιμένα, αφού η επιδότηση αφορά συνήθως τμήμα του δρομολογίου που δεν περιλαμβάνει τον Πειραιά. Στην περίπτωση που η εταιρεία επιλέξει το Λαύριο, θα έχει ένα δρομολόγιο με λιγότερα ναυτικά μίλια, μικρότερη κατανάλωση καυσίμου και, συνεπώς, θα μπορεί να προσφέρει μειωμένες τιμές στα εισιτήρια».

Όπως επισημαίνουν από το ΥΝΑ πρόβλημα δημιουργούν οι πολυετείς συμβάσεις για την κάλυψη των άγονων γραμμών. Οι συμβάσεις αυτές υιοθετήθηκαν το 2008 και έδιναν τη δυνατότητα σε μία εταιρεία μετά από τρία χρόνια να καταθέσει σε τράπεζα τη σύμβαση ως εγγύηση για ύπαρξη ναύλων σε βάθος χρόνου άρα και εσόδων, και να πάρει δάνειο για να αποκτήσει νεότερης ηλικίας πλοίο. Όμως η τραπεζική κρίση «έριξε στα βράχια» το όλο πλάνο και για τις συγκεκριμένες γραμμές δεν μπορεί να προκηρυχθεί διαγωνισμός ενώ εξυπηρετούνται με πλοία μεγάλης ηλικίας.
Του Μηνά Τσαμόπουλου από Newsmoney