Το αληθινό πρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ

Με συνεχείς προσπάθειες, απ' την επίσκεψη του Αλ. Τσίπρα στο Τέξας, μέχρι την πρόσφατη μάχη για την προστασία των κερδών της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας, επιχειρεί ο ΣΥΡΙΖΑ να περάσει με επιτυχία στις εξετάσεις της άρχουσας τάξης για την επιλογή κατάλληλων κυβερνητικών σχημάτων της επόμενης μέρας. Η αποστολή του δεν είναι εύκολη. Αφενός πρέπει να πείσει ότι ωρίμασε και μπορεί να αξιοποιηθεί πολιτικά ως νέος σοσιαλδημοκρατικός πυλώνας, μιας αστικής κυβέρνησης συνεργασίας. Αφετέρου ότι έχει την ικανότητα να εγκλωβίζει ως οπορτουνιστικό ρεύμα το κίνημα και να το στοιχίζει πίσω απ' τους στρατηγικούς στόχους της αστικής τάξης. Να αποδείξει ότι μπορεί να περιορίσει τις πιθανές απώλειες κοινωνικών συμμαχιών της άρχουσας τάξης, τις οποίες προκαλεί η εφαρμογή των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων. Να αποδείξει ότι μπορεί να συμβάλει στην πολιτική ενσωμάτωση της λαϊκής δυσαρέσκειας στο πλαίσιο του νέου αστικού διπολισμού. Αυτός ο διπλός στόχος περικλείει αντιφάσεις.

Η προσπάθεια δεν είναι πρωτότυπη. Με το ίδιο «συγκριτικό πλεονέκτημα» της ικανότητας διάβρωσης, υποταγής και ενσωμάτωσης του κινήματος διεκδίκησε το ΠΑΣΟΚ έναντι της ΝΔ, τη δεκαετία του '80, το χρίσμα της αστικής τάξης στο πλαίσιο της κυβερνητικής εναλλαγής.
Την προσήλωση σ' αυτήν την αποστολή του ΣΥΡΙΖΑ συμπύκνωσε ο Γ. Δραγασάκης στην εισήγηση της πρόσφατης πρότασης μομφής κατά της κυβέρνησης Σαμαρά:
«Εμείς δεχόμαστε τη συνέχεια του ελληνικού κράτους, αλλά όχι τη συνέχεια της πολιτικής. Ολα τα κράτη αλλάζουν πολιτική. Η πολιτική Ομπάμα είναι διαφορετική απ' την πολιτική Μπους».
Χωρίς περιστροφές ανακοίνωσε την προσήλωση στη δικτατορία της αστικής τάξης και το αστικό πρόσημο της κυβερνητικής αλλαγής που υπόσχεται ο ΣΥΡΙΖΑ.

Ικανός διαπραγματευτής της αστικής τάξης

Στη συγκεκριμένη πρόταση μομφής ο ΣΥΡΙΖΑ εξήγησε ότι η σημερινή κυβέρνηση δεν έχει κύρος στο εξωτερικό για να διαπραγματευτεί.
Σε ποιες διαπραγματεύσεις, όμως, θα πάρει μέρος η όποια αστική ελληνική κυβέρνηση το επόμενο διάστημα;
Πρόκειται για διαπραγματεύσεις που αφορούν το αβέβαιο μέλλον της Ευρωζώνης και της ΕΕ. Αντικειμενική βάση αυτών των διαπραγματεύσεων είναι η όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, που προκύπτει απ' την ανισόμετρη εκδήλωση της κρίσης στην Ευρωζώνη. Την περίοδο που διανύουμε αυξάνει η διαφορά ισχύος προς όφελος της Γερμανίας και σε βάρος της Γαλλίας και της Ιταλίας. Δημιουργείται με τη στήριξη των ΗΠΑ ένα μπλοκ πίεσης προς τη γερμανική κυβέρνηση για αλλαγές στην πολιτική διαχείρισης και στους θεσμούς που αφορούν την επόμενη μέρα της Ευρωζώνης. Βασικές αιχμές σ' αυτή τη διαπραγμάτευση αποτελούν η συμφωνία για την Τραπεζική Ενωση στην Ευρωζώνη και η ρύθμιση του ζητήματος των υπερχρεωμένων κρατών της. Γαλλία και Ιταλία επιδιώκουν να μειώσουν την ψαλίδα των δυσμενέστερων όρων τραπεζικού δανεισμού και επενδύσεων των μονοπωλιακών ομίλων τους, σε σχέση με τη Γερμανία. Παράλληλα, ζητούν σχετική χαλάρωση της περιοριστικής δημοσιονομικής πολιτικής, που θα επιτρέψει μεγαλύτερες κρατικές ενισχύσεις για τους εγχώριους μονοπωλιακούς ομίλους των υπερχρεωμένων κρατών. Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ ζητά απ' τη Γερμανία να περιορίσει ουσιαστικά το εμπορικό της πλεόνασμα, λόγω των ανισορροπιών που προκαλεί στην οικονομία της Ευρωζώνης.
Το ΔΝΤ πιέζει για ένα «κούρεμα» των διακρατικών δανείων προς την Ελλάδα, το οποίο θα επιβαρύνει τόσο άμεσα τη Γερμανία, όσο και έμμεσα στο βαθμό που σταδιακά την καθιστά εγγυητή των υπερχρεωμένων κρατών της Ευρωζώνης.
Σ' αυτή τη διαπραγμάτευση επιθυμεί να συμμετάσχει η ελληνική άρχουσα τάξη, που προβληματίζεται απ' τη σχετική επιδείνωση της διεθνούς θέσης της, μετά απ' την εκδήλωση της βαθιάς κρίσης. Σ' αυτή την κατεύθυνση η ηγεσία του ΣΕΒ ασκεί κριτική για το σημερινό βαθμό βίαιης δημοσιονομικής προσαρμογής και ζητά μεγαλύτερη στήριξη της εγχώριας βιομηχανίας καθώς και νέα «συνολική ευρωπαϊκή λύση». Ταυτόχρονα, τμήματα του ελληνικού εφοπλιστικού κεφαλαίου που συνδέονται με ΗΠΑ, Βρετανία στηρίζουν την αμφισβήτηση των επιλογών της γερμανικής κυβέρνησης.
Μέσα σ' αυτό το πλαίσιο διαγκωνίζεται ο ΣΥΡΙΖΑ με τη σημερινή κυβέρνηση για τον τίτλο του ικανότερου διαπραγματευτή των συμφερόντων των εγχώριων μονοπωλίων.
Σε σχέση με το λαό, την εργατική τάξη, αυτή η διαπραγμάτευση περιορίζεται, όπως θα δούμε, στους όρους, στους ρυθμούς και στους τρόπους σφαγής των λαϊκών δικαιωμάτων.

Υπόκλιση στον Μονέ στο Τέξας

Στο έδαφος του Πανεπιστημίου του Τέξας, ο Αλ. Τσίπρας μίλησε όσο πιο καθαρά μπορούσε για τις στρατηγικές δεσμεύσεις του, χωρίς το γνωστό περιτύλιγμα από ριζοσπαστικές κορόνες.
Υποκλίθηκε βαθιά στις αξίες της ευρωπαϊκής ιδέας που οδήγησαν στη γέννηση και μετεξέλιξη της σημερινής Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ισχυρίσθηκε ότι οι αστοί πολιτικοί που πρωταγωνίστησαν στην ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ανθρακα και Χάλυβα και της ΕΟΚ στη συνέχεια, στόχευαν να θωρακίσουν τα καθολικά ανθρώπινα δικαιώματα και την ειρήνη! Παρουσίασε τη σημερινή ΕΕ όχι απλά ως αναγκαίο κακό, αλλά ως προνομιακό πεδίο εφαρμογής μιας πολιτικής φιλολαϊκής διεξόδου.
Μιας πολιτικής ανάπτυξης, απασχόλησης και ευημερίας για όλους, που μπορεί να έρθει με την ανάδειξη νέων αστικών κυβερνήσεων, που θα εγκαταλείψουν την πολιτική της υπερβολικής λιτότητας του μερκελισμού. Εμφάνισε ως εναλλακτική φιλολαϊκή λύση την αντίδραση των ΗΠΑ στην κρίση με «κεϋνσιανά αντανακλαστικά». Εδωσε, τέλος, ένα σαφές παράδειγμα της αναπτυξιακής πολιτικής στήριξης «των υγιών επιχειρηματιών», την οποία προτείνει. Την ανάθεση των 10 δισ. ευρώ που δεν απορροφήθηκαν στην Ελλάδα (την περίοδο 2007 - 2013) στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων για να τα επενδύσει στην Ελλάδα, «στη βάση καθαρών τραπεζικών αρχών και χωρίς την ανάμειξη του ελληνικού κράτους»!
Στη συνέχεια επανέλαβε αυτές τις θέσεις στην Ελλάδα, στο Μέγαρο Μουσικής, ως προσκεκλημένος του Ινστιτούτου Λεβί, το οποίο υποστηρίζεται από το αμερικανικό ίδρυμα Φορντ. Εξήγησε ότι πέρα απ' τους υπερατλαντικούς υποστηρικτές του αναζητά συμμάχους στο αστικό πολιτικό σύστημα του Μεσογειακού Νότου της ΕΕ.

Ο οπορτουνισμός χωρίς ριζοσπαστικό μανδύα

Η παραπλανητική ρητορεία του ΣΥΡΙΖΑ επιχειρεί να εξαπατήσει το λαό. Η σημερινή ΕΕ είναι γνήσιο τέκνο και όχι παρέκκλιση της παλιάς αντιδραστικής «ευρωπαϊκής ιδέας». Η ΕΕ σ' ολόκληρη την ιστορική της διαδρομή έχει ως βασικό στόχο να θωρακίσει τα κέρδη και την ανταγωνιστικότητα των μονοπωλίων των κρατών - μελών της μέσα στον ανελέητο διεθνή ανταγωνισμό. Ο Μονέ, ο Σουμάν, ο Αντενάουερ δεν ήταν φίλοι του λαού, αλλά ορκισμένοι εχθροί του εργατικού κινήματος και του σοσιαλιστικού στρατοπέδου της εποχής τους. Γι' αυτό και η προδικτατορική ΕΔΑ χαρακτήρισε την ΕΟΚ «λάκκο των λεόντων».
Απ' τη Συνθήκη της Ρώμης, ως τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, απ' τη Στρατηγική της Λισαβόνας ως τη σημερινή «Στρατηγική Ευρώπη 2020» υπάρχει σταθερή, ενιαία στόχευση των μονοπωλίων όλων των κρατών - μελών της ενάντια στην εργατική τάξη και τους λαούς της Ευρώπης. Η ΕΕ δεν είναι ουδέτερο πεδίο ταξικής πάλης, αλλά διακρατική ιμπεριαλιστική συμμαχία.
Στο εσωτερικό της, όπως και σε κάθε ιμπεριαλιστική συμμαχία, βασιλεύουν η ανισόμετρη ανάπτυξη, ο ανταγωνισμός, οι ανισότιμες σχέσεις των κρατών - μελών της. Η μόνη αλληλεγγύη μεταξύ των μονοπωλίων αφορά στη συμφωνία επίθεσης στους λαούς.
Στις σημερινές συνθήκες, με την υιοθέτηση της Συνθήκης για τη Σταθερότητα, το Συντονισμό, τη Διακυβέρνηση, οι δεσμεύσεις και οι όροι επιτήρησης γίνονται πιο αυστηροί για όλα τα κράτη - μέλη, με συστάσεις ανά εξάμηνο, άμεσο κοινοτικό έλεγχο των κρατικών προϋπολογισμών, πιεστικές οριζόντιες υποδείξεις οικονομικής πολιτικής για όλες τις κυβερνήσεις.
Καμιά αστική διαπραγμάτευση, καμιά εναλλαγή στην κυβέρνηση κάποιων κρατών - μελών, καμιά αλλαγή προέδρου στην Κομισιόν δεν μπορεί να αλλάξει τον αντιδραστικό χαρακτήρα και την αντιλαϊκή λειτουργία της ΕΕ. Το αστικό πολιτικό σύστημα της Γαλλίας και της Ιταλίας, στο οποίο αναζητά συμμάχους ο Αλ. Τσίπρας, σφαγιάζει το λαό με φορολογικές και ασφαλιστικές αναδιαρθρώσεις.
Το άλλο μείγμα διαχείρισης που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ, τύπου Ομπάμα, στοχεύει στον ίδιο με τον σημερινό αντιλαϊκό στρατηγικό στόχο, την επιστροφή σε υψηλό ρυθμό καπιταλιστικής ανάπτυξης. Η επίτευξη αυτού του στόχου δεν οδηγεί στη λαϊκή ευημερία, αλλά σε νέες θυσίες του λαού για να θωρακισθεί η ανταγωνιστικότητα των μονοπωλίων.
Η επεκτατική δημοσιονομική διαχείριση τύπου Ομπάμα συμβαδίζει με τους στόχους του κεφαλαίου για αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης, φθηνή εργατική δύναμη, εμπορευματοποίηση του συνόλου των κοινωνικών αναγκών, εύρεση νέων πεδίων κερδοφορίας των μονοπωλίων.
Στις ΗΠΑ, που θαυμάζει ο Αλ. Τσίπρας, το 1% του πλουσιότερου τμήματος του πληθυσμού κατέχει το 42% του εγχώριου πλούτου, ενώ το 80% των φτωχότερων το 15%. Οι πραγματικοί μισθοί μειώθηκαν 7% την τελευταία επταετία, ενώ φέτος το κράτος έκανε στάση πληρωμών, κλείνοντας κρατικές υπηρεσίες πάνω από 10 μέρες. Η πραγματική ανεργία εξακολουθεί να βρίσκεται στο 15%, ενώ πάνω από 50 εκατομμύρια Αμερικανοί είναι κάτω από το όριο της φτώχειας και βασίζονται σε κουπόνια τροφίμων για να εξασφαλίσουν μια στοιχειώδη κάλυψη των διατροφικών τους αναγκών.
Οι επενδύσεις που προτείνει, με «καθαρά τραπεζικά κριτήρια», είναι επενδύσεις με γνώμονα το μεγαλύτερο ποσοστό κέρδους. Επενδύσεις που θα στηριχθούν απ' τη φορολογική αφαίμαξη του λαού και θα συμβαδίζουν με άνοιγμα της ψαλίδας μισθού - παραγωγικότητας, ελαστικές εργασιακές σχέσεις, κατάργηση όρων προστασίας του περιβάλλοντος στο βωμό της κερδοφορίας των μονοπωλίων.

Το παράδειγμα του φαρμάκου

Η δηλητηριώδης επίδραση του οπορτουνιστικού ρεύματος στο κίνημα δεν περιορίζεται στη συσκότιση του πραγματικού αντίπαλου, της άρχουσας τάξης και της ιμπεριαλιστικής συμμαχίας που τη στηρίζει, της ΕΕ. Αφορά στον εγκλωβισμό του κινήματος μέσα στις ενδοαστικές διαμάχες, στη στοίχισή του κάτω απ' την «ξένη σημαία» των διαφορετικών αστικών συμφερόντων.
Η πρόσφατη διαπάλη για την τιμή του φαρμάκου είναι χαρακτηριστική. Ο ΣΥΡΙΖΑ εμφάνισε, στον αντίποδα της κυβερνητικής πολιτικής, μια πρόταση προστατευτισμού υπέρ των εγχώριων φαρμακοβιομηχάνων, σε βάρος της λαϊκής οικογένειας. Αποτέλεσε τον βολικό, χρήσιμο αντίπαλο του υπουργείου Υγείας, για να εμφανισθεί με φιλολαϊκό μανδύα, την ώρα που έχει αυξήσει δραματικά τα τελευταία χρόνια τις συνολικές ιδιωτικές δαπάνες της λαϊκής οικογένειας. Εστιάζοντας όλη τη συζήτηση στα γενόσημα φάρμακα βοήθησε να συγκαλυφθεί η σχετική ώθηση που δίνει η ευνοϊκή κυβερνητική ρύθμιση στο σημαντικό μέρος της αγοράς, που αφορά στα πρωτότυπα φάρμακα (στα οποία δεν έχει λήξει η πατέντα τους), που εισάγουν οι διεθνείς όμιλοι. Συνέβαλε να μείνει στο απυρόβλητο η στρατηγική της ΕΕ για την ενίσχυση της επιχειρηματικής δράσης συνολικά στην Υγεία. Να μείνει στο απυρόβλητο το ελληνικό και ξένο κεφάλαιο που συνυπάρχει και στην εγχώρια παραγωγή και στις εισαγωγές φαρμάκου.
Αυτή η πολιτική υπονομεύει στην πράξη την υπαρκτή δυνατότητα να αποτελέσουν οι αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις στην Υγεία κρίκο κοινής δράσης μισθωτών, αυτοαπασχολούμενων, φτωχών αγροτών με προσανατολισμό ένα ριζικά διαφορετικό δρόμο ανάπτυξης, όπου το φάρμακο, η Υγεία, κάθε λαϊκή ανάγκη δεν θα αποτελεί εμπόρευμα.

Μάχη προσανατολισμού

Στη φάση που διανύουμε, φάση οπισθοχώρησης και αναδίπλωσης του κινήματος, η διαπάλη με το οπορτουνιστικό ρεύμα αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία. Χωρίς απεγκλωβισμό σημαντικών δυνάμεων απ' τη γραμμή που καλεί σε διαπραγμάτευση για τους όρους σφαγής του λαού, τη γραμμή που επιφυλάσσει στο κίνημα το ρόλο του υπηρέτη της κυβερνητικής εναλλαγής, δεν μπορούν να γίνουν ουσιαστικά, γρήγορα βήματα ανασύνταξης, για την οργάνωση της λαϊκής αντεπίθεσης.
Ο πολιτικός αγώνας για να μην εγκλωβίζεται το κίνημα στα αστικά διλήμματα διεξάγεται μέσα στις γραμμές του αλλά και αυτοτελώς. Αφορά στη διαπάλη με το οπορτουνιστικό ρεύμα στο σύνολό του και όχι μόνο με την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Οσο η τελευταία αποκαλύπτει το πραγματικό σοσιαλδημοκρατικό της πρόσωπο, τόσο πιο χρήσιμοι γίνονται για το σύστημα οι συνοδοιπόροι της στο κίνημα, με τη ριζοσπαστική φρασεολογία (Λαφαζάνης, Αλαβάνος, ΑΝΤΑΡΣΥΑ). Γιατί εγκλωβίζουν στο στόχο της «κυβερνητικής εναλλαγής» εμφανίζοντας ως ριζοσπαστικό μεταβατικό στόχο την καπιταλιστική Ελλάδα χωρίς τρόικα, χωρίς ευρώ, με λιγότερο χρέος κ.λπ. Γιατί δεν σημαδεύουν τον πραγματικό αντίπαλο, αποσυνδέουν την πάλη απ' το ζήτημα της εξουσίας των μονοπωλίων.
Αυτή η γραμμή του συμβιβασμού και της υποταγής υπονομεύει ακόμα και τον αγώνα για την αναχαίτιση της αντιλαϊκής επίθεσης και την κάλυψη βασικών αναγκών επιβίωσης του λαού.
Οδηγεί το κίνημα από ήττα σε ήττα.
Με αφετηρία την πάλη για να πληρώσουν τα μονοπώλια, ξεδιπλώνουμε υπομονετικά και με επιμονή την πολιτική μας αντιπαράθεση με την αστική τάξη, τους πολιτικούς υπηρέτες της, με το οπορτουνιστικό ρεύμα. Φωτίζουμε την απόσταση που υπάρχει ανάμεσα στις δυνατότητες και στην πραγματικότητα ικανοποίησης των λαϊκών αναγκών. Αναδεικνύουμε την ανάγκη για ισχυρή λαϊκή αντιπολίτευση, δυνατό ΚΚΕ, στυλοβάτη για την οργάνωση της λαϊκής αντεπίθεσης.

Του Μάκη ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ*
*Ο Μάκης Παπαδόπουλος είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνος της Ιδεολογικής Επιτροπής