ΣΚΟΠΕΛΟΣ ΝΙΟΥΣ -skopelos-news: Eκπληκτικό ο Ήλιος σε περίοδο υπερδιέγερσης φωτογραφίες τραβηγμένες από εδω στην Σκόπελο!

AΠΟ ΤΟΝ

Γεώργιο Μιχαήλ

Μέλος της εταιρίας αστρονομίας και διαστήματος Βόλου
Εδω και δυο χρόνια που οι επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι ο Ήλιος θα εισέρθει σε μια περίοδο υπερδιέγερσης για μια δεκαετία περίπου παρακολουθώ από κοντά όλη αυτή τη δραστηριότητα από τον Αύγουστο του 2010 με αρκετές φωτογραφίες τραβηγμένες από εδω στην Σκόπελο. Πριν προχωρήσουμε αναλυτικά για αυτή τη δραστηριότητα, θα ήθελα να μάθετε λίγα πράγματα για το αστέρι μας. Ο Ήλιος είναι ο αστέρας του ηλιακού μας συστήματος και το λαμπρότερο σώμα του ουρανού. Είναι σχεδόν μια τέλεια σφαίρα με διάμετρο 1,4 εκατομμύρια χιλιόμετρα (109 φορές περισσότερο από τη Γη) Η φωτεινότητά του είναι τέτοια, ώστε κατά την διάρκεια της ημέρας να μην επιτρέπει, λόγω της έντονης διάχυσης του φωτός, σε άλλα ουράνια σώματα να εμφανίζονται (με εξαίρεση τη Σελήνη και σπανιότερα την Αφροδίτη ). Ο Ήλιος είναι το κοντινότερο στη Γη άστρο , σε απόσταση 149,6 εκατομμυρίων χιλιομέτρων (1 ΑU). Ο Ήλιος είναι ένας κίτρινος αστέρας νάνος που βρίσκεται στην κύρια ακολουθία , με φασματικό τύπο G2V. Ο φασματικός τύπος G2 υποδεικνύει ότι η επιφανειακή του θερμοκρασία είναι περίπου 5.800 βαθμοί Κέλβιν.(αυτή η κλίμακα είναι περίπου ιδία με την κλίμακα Κελσίου) Ο Ήλιος ακολουθεί μία τροχιά μέσα στον Γαλαξία σε μία απόσταση 25.000 με 28.000 έτη φωτός από το κέντρο του, ολοκληρώνοντας μία περιφορά σε περίπου 226 εκατομμύρια έτη. Αυτή τη χρονιά το 2012 θα ευθυγραμμιστεί με το κέντρο του Γαλαξία στις 21 Δεκεμβρίου*. Η σημασία του Ήλιου στην εξέλιξη και την διατήρηση της ζωής στη Γη είναι καίρια, καθώς με τη θεμελιώδη διαδικασία της φωτοσύνθεσης προσφέρει την απαραίτητη ενέργεια για την ανάπτυξη των ζωντανών οργανισμών, και διατηρεί την επιφανειακή θερμοκρασία της Γης σε ανεκτά για τη ζωή επίπεδα, καθώς επίσης και προκαλεί τα μετεωρολογικά φαινόμενα. Η σημασία του ήταν γνωστή από τα προϊστορικά χρόνια, με αποτέλεσμα ο Ήλιος να λατρεύεται ως θεότητα. Σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία, ατά τον Όμηρο και τον Ησίοδο , ήταν γιος του Τιτάνα Υπερίωνα. Φοίβος, φωτοβόλος δηλαδή, ήταν η προσωνυμία του Ηλίου, η ίδια με του θεού Απόλλωνα. Κατά την εξέλιξη του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, οι ηλιακές ιδιότητες αποδόθηκαν στον θεό Απόλλωνα . Ο Ήλιος είναι ένας αστέρας της κύριας ακολουθίας με φασματικό τύπο G2 V, έχει δηλαδή μεγαλύτερη μάζα και θερμοκρασία απ ότι ένα μέσο αστέρι αλλά σημαντικά μικρότερη από έναν μπλε γίγαντα . Ο χρόνος ζωής ενός αστέρα G2 της κύριας ακολουθίας είναι περί τα 10 δισεκατομμύρια έτη· η ηλικία του Ηλίου εκτιμάται στα 5 δισεκατομμύρια. O πυρήνας βρίσκεται στο κέντρο της ηλιακής σφαίρας και έχει διάμετρο περίπου 175.000 χλμ. (0,25 ηλιακές ακτίνες). Υπολογίζεται ότι στην περιοχή του κέντρου του η πυκνότητα της ηλιακής ύλης είναι 70 με 150 φορές μεγαλύτερη του ύδατος. Πάνω ακριβώς από τον ηλιακό πυρήνα υπάρχει στοιβάδα πάχους 400 χλμ. (km) η οποία και φθάνει μέχρι την επιφάνεια. Η στοιβάδα αυτή της Ηλιακής σφαίρας από την οποία και προέρχεται όλη η ακτινοβολούμενη ηλιακή ενέργεια, δηλαδή η θερμότητα και το φως ονομάσθηκαν φωτόσφαιρα. Συνεπώς ο παρατηρούμενος κάθε φορά δίσκος του Ηλίου, δηλαδή η ορατή επιφάνεια του Ήλιου, αντιστοιχεί στη φωτόσφαιρα. Κάτω από το στρώμα αυτό ο Ήλιος γίνεται αδιαφανές στο ορατό φως. Ο Ήλιος είναι ένα μαγνητικά ενεργό αστέρι. Υποστηρίζει ένα ισχυρό, μεταλλασσόμενο μαγνητικό πεδίο το οποίο κυμαίνεται από έτος σε έτος και αντιστρέφει την κατεύθυνσή του περίπου κάθε έντεκα χρόνια γύρω από το ηλιακό μέγιστο. Το μαγνητικό πεδίο του ήλιου οδηγεί σε πολλές συνέπειες που είναι ονομάζονται συλλογικά ηλιακή δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένων των ηλιακών κηλίδων στην επιφάνεια του τον Ήλιο, ηλιακές εκλάμψεις και τις διακυμάνσεις στον ηλιακό άνεμο που μεταφέρει υλικό μέσα από το Ηλιακό Σύστημα. Οι επιπτώσεις της ηλιακής δραστηριότητας στη Γη περιλαμβάνουν το σέλας σε μέτρια έως υψηλά γεωγραφικά πλάτη, και η διακοπή των ραδιοφωνικών επικοινωνιών και ηλεκτρικής ενέργειας. Η ηλιακή δραστηριότητα θεωρείται ότι έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση και εξέλιξη του Ηλιακού Συστήματος. αυτή τη στιγμή ο ηλιακός άνεμος δηλαδή το πλάσμα που εκτοξεύετε από τον Ήλιο τρέχει με 430 χιλ. το δευτ. Η ηλιακή δραστηριότητα αλλάζει τη δομή της εξωτερικής ατμόσφαιρας της Γης. Όλη η ύλη στον ήλιο είναι με τη μορφή του αερίου και του πλάσματος, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών του. Αυτό καθιστά δυνατό για τον ήλιο να περιστρέφεται γρηγορότερα στον ισημερινό του (περίπου 25 ημέρες) από ό, τι σε υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη (περίπου 35 ημέρες κοντά στους πόλους της). Η διαφορική περιστροφή του γεωγραφικά πλάτη του ήλιου ωθεί τις γραμμές του μαγνητικού πεδίου να πλέκονται μεταξύ τους με τον καιρό, προκαλώντας στο μαγνητικό πεδίο βρόχους να εκραγούν από την επιφάνεια του Ήλιου και να προκαλέσουν το σχηματισμό των ηλιακών κηλίδων του Ήλιου και τις ηλιακές προεξοχές. Η ενέργεια συστροφής δημιουργεί το ηλιακό δυναμό και ένα 11-ετή ηλιακό κύκλο μαγνητικής δραστηριότητας, καθώς το μαγνητικό πεδίο του ήλιου αντιστρέφεται περίπου κάθε 11 χρόνια. Ο Ήλιος αποτελείται κατά 74% από υδρογόνο κατά 25% από ήλιο και 1% από άλλα στοιχεία. Το υδρογόνο αποτελεί το κύριο καύσιμο για τις θερμοπυρηνικές αντιδράσεις που παράγουν την ενέργεια που ακτινοβολεί, ενώ το ήλιο προέρχεται κυρίως από τα προϊόντα της πυρηνικής σύντηξης του υδρογόνου. Στο κέντρο του Ηλίου η θερμοκρασία φθάνει τους 20 εκατομμύρια βαθμούς κελσίου. Η μάζα του Ηλίου δεν είναι τέτοια ώστε να τον οδηγήσει σε κατάσταση καινοφανούς ή υπερκαινοφανούς . Ωστόσο εκτιμάται πως σε 4 με 5 δισεκατομμύρια έτη, με την εξάντληση των αποθεμάτων υδρογόνου και τη μεταστοιχείωσή τους σε ήλιο και κατόπιν σε βαρύτερα στοιχεία, θα αρχίσει να διαστέλλεται σχηματίζοντας έναν κόκκινο γίγαντα . Αυτό θα συμβεί διότι η πίεση από τη σύντηξη των βαρύτερων στοιχείων είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη του υδρογόνου, έτσι για να εξισορροπηθεί με τη βαρύτητα θα μεγαλώσει ο όγκος του Ηλίου. Αν και είναι πιθανόν η έκταση του κόκκινου γίγαντα να περιέχει την τροχιά της Γης, πρόσφατες έρευνες υποστηρίζουν πως η διαδικασία επέκτασης σε κόκκινο γίγαντα θα προωθήσει τη Γη σε απομακρυσμένη τροχιά, αποτρέποντας την εξάχνωσή της. Μετά τη φάση του κόκκινου γίγαντα, ο Ήλιος θα γίνει ένας άσπρος νάνος, που θα περιβάλλεται από ένα πλανητικό νεφέλωμα , ο οποίος θα ψύχεται για τα επόμενα 5 δισεκατομμύρια έτη.
Αυτές λοιπών οι ενεργές περιοχές κατατάσσονται σε νήματα και κηλίδες. οι κηλίδες είναι ψυχρότερες περιοχές που εξελίσσονται σε νήματα τα οποία εκρήγνυνται με αποτέλεσμα να αποστέλλονται σε μορφή ηλιακού ανέμου και πλάσματος σε όλο το ηλιακό σύστημα.
* Όσο για την ευθυγράμμιση του Ήλιου με το κέντρο του Γαλαξία τη χρονιά αυτή πολλά λέγονται από ψευδοπροφήτες για δήθεν καταστροφή της Γης, είναι όλα παραμύθια και δεν εμπνέουν για καμία ανησυχία. Παρέχει όμως ένα φαντασμαγορικό φαινόμενο όσο πλησιάζουμε προς το κέντρο του Γαλαξία, μπορούμε να δούμε με ένα μικρό τηλεσκόπιο η με ένα ζευγάρι καλό κιάλια τη σκόνη που περικλείει τον πυρήνα του Γαλαξία πρέπει να έχει καθαρό ουρανό, αυτή η εποχή είναι κατάλληλη.
Ένα άλλο αστρονομικό φαινόμενο που μπορούμε να δούμε φέτος, είναι η διάβαση της Αφροδίτης μπροστά από τον Ήλιο που θα λάβει χώρα στις 6 Ιουνίου 2012 και από την Ελλάδα θα είναι μερικώς ορατή καθώς θα έχει αρχίσει όταν ο Ήλιος δεν θα έχει ανατείλει ακόμη. οι Σκοπελίτες θα έχουν την δυνατότητα να την παρακολουθήσουν από τα δυο τηλεσκόπια που διαθέτω καιρού επιτρέποντος.