ΟΡΑΜΑΤΙΣΤΕΣ, ΓΡΑΦΙΚΟΙ ΑΛΛΑ ΚΑΙ «ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΜΕΝΟΙ» ΑΝΑΖΗΤΟΥΝ ΛΙΡΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ

Οι κυνηγοί του χαμένου θησαυρού * ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΧΩΡΙΣ ΑΞΙΑ ΤΑ ΣΥΝΗΘΗ ΕΥΡΕΤΡΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΔΑΠΑΝΗΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Του Δημήτρη Κατσανάκη

Ως περιπέτεια με αρκετή ταλαιπωρία στις ορεινές και βραχώδεις περιοχές της Ελασσόνας, όπου η μόνη ένδειξη ζωής είναι μερικά αιγοπρόβατα ενός μοναχικού κοπαδιού, περιγράφουν οι δημόσιοι λειτουργοί την προχθεσινή τους νέα εξόρμηση στην ευρύτερη δασική περιοχή του Σαρανταπόρου για να εποπτεύσουν την επιχείρηση ανεύρεσης χαμένου θησαυρού από κάτοικο της Πτολεμαΐδας. Πρόκειται για την τελευταία ανασκαφή ανεύρεσης κρυμμένου θησαυρού μετά από σχετική άδεια που χορήγησαν οι αρμόδιες υπηρεσίες χωρίς να είναι ούτε η πρώτη και φυσικά ούτε η τελευταία. Δεκάδες άδειες έχουν χορηγηθεί τα τελευταία χρόνια σε «άριστα ενημερωμένους» πολίτες, που οργανώνουν τεράστιες επιχειρήσεις σε ολόκληρο το νομό ξοδεύοντας χρόνο και χρήματα για να επενδύσουν στην ελπίδα, που συνήθως αποδεικνύεται φρούδα καθώς οι «καλές πληροφορίες» δεν επιβεβαιώνονται με τα επιθυμητά αποτελέσματα. Μια «καλή πληροφορία», μια ιδέα αποτελεί τη βάση για την οργάνωση μιας επιχείρησης, που πρακτικά θεωρείται απλή υπόθεση. Αρκεί ο ενδιαφερόμενος να αποδεχθεί και να δηλώσει ότι ο θησαυρός που αναζητά είναι δημόσια περιουσία και βρίσκεται σε δημόσια έκταση ώστε, εάν ο θησαυρός βρεθεί, να αποδώσει στο Ελληνικό Δημόσιο το 50% των ευρημάτων και το υπόλοιπο 50% να το κρατήσει ο ίδιος. Εφόσον βρίσκεται σε δημοτική ή ιδιωτική έκταση απαιτείται η συναίνεση του δήμου ή του ιδιώτη ιδιοκτήτη. Ακολούθως υποβάλλει αίτηση στις αρμόδιες αρχές, αρχαιολογικές, δασικές και στην Κτηματική Υπηρεσία του δημοσίου για την αδειοδότηση της επιχείρησης. Όλες οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες βρίθουν από ιστορίες συμπολιτών, που έχουν επιδοθεί σε ένα αγώνα πλουτισμού αναζητώντας λίρες από την περίοδο της Τουρκοκρατίας μέχρι και θησαυρούς από την περίοδο της Γερμανικής κατοχής ή την οικονομική βοήθεια της πρώην Σοβιετικής Ένωσης προς το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας! Στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι ενδιαφερόμενοι είναι ευυπόληπτοι πολίτες, που επικαλούνται ιδιαίτερα πνευματικά χαρίσματα και... οράματα για να τεκμηριώσουν την ύπαρξη θησαυρών σε συγκεκριμένες περιοχές, τις οποίες κρατούν ως επτασφράγιστο μυστικό για να μην διαρρεύσει μέχρι να οργανωθεί η επιχείρηση ανεύρεσης. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση νέας κοπέλας από την επαρχία Φαρσάλων που συνοδευόμενη από αντιδήμαρχο δήμου απευθύνθηκε στην Κτηματική Υπηρεσία ζητώντας άδεια εκσκαφής για την ανεύρεση σπάνιας θρησκευτικής εικόνας, που είδε στον ύπνο της (!) αλλά και η περίπτωση ενός Αγιώτη, που εμφανιζόταν στις υπηρεσίες κρατώντας στα χέρια του ραβδί υποστηρίζοντας ότι διέθετε το πνευματικό χάρισμα να προβλέπει το μέλλον και να θεραπεύει ακόμα και ασθένειες με το άγγιγμα του ραβδιού του! Τεκμήριο φυσικά για να υποστηρίζει πως γνώριζε την ύπαρξη θησαυρού έστω και αν δεν τον βρήκε ποτέ. Εκτός όμως των αφελών, των «οραματιστών» και των γραφικών δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις, που κινούν υποψίες για την ύπαρξη μιας χρυσοφόρας αγοράς διακίνησης «καλών και αξιόπιστων πληροφοριών» για την ύπαρξη θησαυρών, που συνοδεύονται από πολιτικούς ή στρατιωτικούς χάρτες, σχέδια, σχεδιαγράμματα και παλιά σημειώματα, ικανά να πείσουν και τον πλέον δύσπιστο να συμμετάσχει στις επιχειρήσεις ανεύρεσης με κάθε μορφής συμφωνία για τη συμμετοχή στις δαπάνες αλλά και τη διανομή των κερδών. Ως κλασικό παράδειγμα αυτής της κατηγορίας αναφέρεται η περίπτωση Αθηναίου γαμπρού στη Ραψάνη, ο οποίος δέσμευσε δεκάδες περιοχές στα όρια της Αιγάνης υποβάλλοντας αντίστοιχες αιτήσεις, οι οποίες, αν και αρχικά είχαν εγκριθεί, ακυρώθηκαν ακολούθως καθώς δεν βρέθηκαν οι χρηματοδότες για να χρηματοδοτήσουν τις επιχειρήσεις ανεύρεσης. Αλλά και σε τρεις διαδοχικές επιχειρήσεις, από τις πλέον οργανωμένες με υπερσύχρονα μηχανήματα, ραβδοσκόπους και ανιχνευτές μετάλλων, στην περιοχή του Ομολίου η παρουσία ομάδας Αθηναίων με τα μαύρα τζιπ –άλλοτε διακριτική άλλοτε εμφανής- διαμόρφωνε βάσιμες πεποιθήσεις ότι ο γνωστός από τις τηλεοπτικές του εμφανίσεις απόστρατος στρατηγός, που αναζητούσε κιβώτια με χρυσές λίρες, δεν ήταν μόνος στο «κόλπο». Βέβαιη ότι θα έβρισκε «αποκλειστικά και μόνο χρυσά νομίσματα Αγγλίας, που προέρχονταν από ρίψεις στη διάρκεια του πολέμου» στην ιερή μονή Σπαρμού στην Ελασσόνα, όπου έδρευε η κυβέρνηση του βουνού υπό τον Άρη Βελουχιώτη, εμφανιζόταν ομάδα, που έσκαψε περιμετρικά της μονής αναζητώντας τα τούνελ των ανταρτών που οδηγούσαν στο θησαυρό. Τούνελ βέβαια βρέθηκαν αλλά όχι και ο θησαυρός. ΧΙΟΥΜΟΡ ΚΑΙ... ΔΡΑΜΑΤΑ Το χιούμορ δεν λείπει σχεδόν ποτέ από τις επιχειρήσεις, που ενίοτε χαρακτηρίζονται από κωμικοτραγικές καταστάσεις. Πριν μερικά χρόνια οι Λαρισαίοι θυμούνται την περίπτωση της εκσκαφής ολόκληρης της πλατείας των Γόννων, την οποία παρακολούθησε σύσσωμη σχεδόν η τοπική κοινωνία από τα μπαλκόνια και τις ταράτσες των παρακείμενων κτιρίων, αφού έκλεισαν ακόμα και τα σχολεία για να... διευκολυνθούν οι μαθητές, οι οποίοι μόλις αντιλήφθηκαν το φιάσκο της επιχείρησης άρχισαν τις αποδοκιμασίες και τις ρίψεις κερμάτων στο χώρο της εκσκαφής. Σε άλλη περίπτωση Λαρισαίος αναζητούσε τούρκικες λίρες δίπλα στο πεδίο βολής της Κρανιάς παρά την επιχειρηματολογία των δημόσιων λειτουργών ότι δεν θα ήταν λογικό να κρυφτεί θησαυρός σε τόσο άγονη περιοχή ενώ πρόσφατα Λαρισαίος ζήτησε άδεια για να σκάψει στον προαύλειο χώρο της... 1ης Στρατιάς, που απέρριψε όπως ήταν φυσικό το ΓΕΣ αν και είχαν συμφωνήσει όλες οι υπόλοιπες εμπλεκόμενες υπηρεσίες. Με αρκετό χιούμορ σε άλλη περίπτωση αντιμετώπιζε την αποτυχία της επιχείρησης στην περιοχή Πάτωμα Γουνίτσης στην Καλλιπεύκη, Λαρισαίος, που εμφανιζόταν στη διάρκεια της εκσκαφής με παγωμένες μπύρες και σαλάμια για μεζέ. «Δεν πτοούμαι, ούτε θα σταματήσω να ψάχνω...» έλεγε ο ίδιος στους δημόσιους λειτουργούς εξηγώντας ότι η αναζήτηση θησαυρών είναι εθισμός ανάλογος με τον τζόγο και τα τυχερά παιχνίδια. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που οι αναζητήσεις θησαυρών εξελίσσονται σε οικογενειακά δράματα. Στην Κρανέα Ολύμπου πριν μερικά χρόνια κάτοικος της περιοχής πήγε με μηχάνημα για να σκάψει στην κοινή αυλή με το σπίτι του αδελφού του με τον οποίο δεν είχε συνεννοηθεί προηγουμένως. Η φασαρία μεταξύ των δύο αδελφών ήταν τόσης έντασης ώστε χρειάστηκε να επέμβουν οι δικηγόροι των δύο πλευρών για να συμφωνήσουν τελικά στην εκσκαφή. Ανάλογη είναι και η περίπτωση Λαρισαίου σε γειτονική στο δήμο Λαρισαίων περιοχή, που ζητά άδεια εκσκαφής από την Κτηματική Υπηρεσία του δημοσίου και με πρόθεση ακόμα και να γκρεμίσει το σπίτι του χωρίς ωστόσο να έχει εξασφαλίσει τη συναίνεση της συζύγου του, που κατέχει το 50% της συνολικής ιδιοκτησίας. ΑΝΘΡΑΚΑΣ Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ Σύμφωνα με στοιχεία της Κτηματικής Υπηρεσίας του δημοσίου εκδίδονται κάθε χρόνο κατά μέσο όρο 5-6 άδειες εκσκαφής ενώ δεν είναι λίγες όσες αιτήσεις απορρίπτονται γιατί είτε οι χώροι εκσκαφής βρίσκονται σε αρχαιολογικούς χώρους είτε δεν υπάρχει συναίνεση των ιδιοκτητών στις περιπτώσεις των ιδιωτικών χώρων. Τα ευρήματα από τις επιχειρήσεις ανεύρεσης θησαυρών είναι μηδαμινά και χωρίς καμία αξία. «Είκοσι ολόκληρα χρόνια και κανείς δεν βρήκε τίποτε» δηλώνει η διευθύντρια της Κτηματικής υπηρεσίας κ. Λίτσα Κωφού και επικαλείται τη γνωστή λαϊκή παροιμία «Του φτωχού το εύρημα, ή καρφί ή πέταλο». Μεταλλικά αντικείμενα, παλιότερα και νεότερα, χωρίς καμία αξία είναι συνήθως τα εύρετρα των επιχειρήσεων παρά τις ικεσίες παραγόντων των δημόσιων υπηρεσιών -μεταξύ σοβαρού και αστείου- για εύρεση των κρυμμένων θησαυρών μήπως και ενισχυθεί έστω και με τον τρόπο αυτό η ελληνική οικονομία στις δύσκολες ώρες που διανύει. Στην υπόθεση της Κρανιάς πάντως εκτός των μεταλλικών αντικειμένων εντοπίστηκε και...νερό! Η υπομονή και η επιμονή των περισσότερων να εξαντλήσουν τις τρεις ημέρες που έχουν στη διάθεσή τους για την εκσκαφή αλλά και να έχουν μια δεύτερη ίσως και τρίτη ευκαιρία καθιστά το «σπορ» ιδιαίτερα δαπανηρό. Σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς κάθε ημέρα εκσκαφής κοστίζει στον «καταδείκτη» από χίλια μέχρι δύο χιλιάδες ευρώ για την εργασία του εκσκαφέα και τα οδοιπορικά έξοδα των μελών της πενταμελούς επιτροπής των συναρμόδιων υπηρεσιών, που παρακολουθεί υποχρεωτικά τις εργασίες εκσκαφής για τη διασφάλιση των συμφερόντων του δημοσίου. Είναι ενδεικτική η περίπτωση καταδείκτη από τον οποίο ζητήθηκαν 600 ευρώ μόνο για τη μεταφορά του εκσκαπτικού μηχανήματος από τη Λάρισα στην έξοδο της κοιλάδας των Τεμπών με αποτέλεσμα να αποφασιστεί η κίνηση του μηχανήματος σε πορεία με τη συνοδεία περιπολικού τουλάχιστον εντός της κοιλάδας προκειμένου να μην καταβληθούν οι δαπάνες μεταφοράς! ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ