Η οικογένεια Μπουνταλά από τη Σκόπελο ασχολείται με τη θάλασσα πέντε γενιές τώρα. Φτασμένοι καραβομαραγκοί που δούλεψαν μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα, αλλά και στην Αμερική φτάνοντας έτσι στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Οι καταβολές της οικογένειας έθρεψαν και τη δημιουργικότητά της από πάππου προς πάππο. Κι όταν πια οι παραδοσιακοί ταρσανάδες άρχισαν να κλείνουν ο ένας μετά τον άλλον, οι Σκοπελίτες μάστορες άρχισαν να ασχολούνται με τη μικροναυπηγική. Από τα
μέσα της δεκαετίας του 1970 μέχρι σήμερα κατασκευάζουν εντυπωσιακά ομοιώματα πλοίων και σκαλίζοντας ξύλα καρυδιάς, που είναι και η πρώτη ύλη τους για τα καραβόσκαρα που φτιάχνουν, δίνουν άλλη διάσταση στην τέχνη τους. Ο Γιάννης Μπουνταλάς μίλησε για τα πιστά αντίγραφα πλοίων που δημιουργεί στο εργαστήρι του στο νησί της Σκοπέλου, έχοντας πλέον στο πλευρό του τη μικρότερη κόρη του, Ρηγίνα, η οποία κληρονόμησε την αγάπη του πατέρα της για τη μικροναυπηγική.
Ο 60χρονος κατασκευαστής κατάγεται από μία οικογένεια ναυπηγών, που η τέχνη της περνάει από γενιά σε γενιά. «Οι προ – προπαππούδες μας είχαν φτάσει μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα. Ήταν αρχιμάστορες στην Κωστάντζα, αλλά και τη Βραΐλα, λιμάνι του παραθαλάσσιου Δούναβη. Στη συνέχεια ο δικός μου παππούς, ο οποίος λεγόταν Γιάννης Μπουνταλάς, πήγε στην Αμερική. Στην Τάμπα της Φλόριντα για την ακρίβεια. Είχε δύο καρνάγια εκεί, αλλά επειδή αγαπούσε πολύ τη Σκόπελο, χάρισε ότι είχε φτιάξει κι επέστρεψε στο νησί στις αρχές του περασμένου αιώνα. Ο πατέρας μου, Τριαντάφυλλος, γεννήθηκε το 1927. Τον χάσαμε πριν από πέντε χρόνια. Προοριζόταν για ιερέας, αλλά στην Κατοχή σε ηλικία 15 ετών, άρχισε να δουλεύει κι εκείνος στους ταρσανάδες. Στις 10 Οκτωβρίου 1957, γεννήθηκα εγώ στη Σκόπελο. Τέσσερα χρόνια μετά την αδερφή μου Ουρανία, η οποία γεννήθηκε στην Αθήνα. Τότε ο πατέρας μου δούλευε στο Πέραμα. Γνώριζε έναν αξιωματικό του Πολεμικού Ναυτικού. Λεγόταν Πύρρος Σπυρομήλιος και του είχε φτιάξει μία βενζινάκατο. Έπειτα δούλευε έξω στα καρνάγια σε Πειραιά, στο Πέραμα και στα μέσα της δεκαετίας του ’50 επέστρεψε μόνιμα στη Σκόπελο. Δούλευε σε πολλούς ταρσανάδες που υπήρχαν τότε. Ήταν καλός μάστορας», είπε, ενώ στη συνέχεια αποκάλυψε μία άγνωστη λεπτομέρεια για τους πρόγονούς του: «Παλιά φέραμε το επίθετο Ταφραηλίδης. Όμως, μία ημέρα, παρουσιάστηκε κάποιος για μάρτυρας στο δικαστήριο. Τον ρώτησε ο κατής, όπως έλεγαν τον δικαστή κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, τι γνώριζε. Ο πρόγονός μου απάντησε «τίποτα», ο κατής τον αποκάλεσε μπουνταλά κι έτσι μας έμεινε το παρατσούκλι από τότε. Αυτά έγιναν τότε».
Το 1976 ο Τριαντάφυλλος Μπουνταλάς στράφηκε στη μικροναυπηγική, με τον γιο του να εξηγεί τον λόγο: «Στα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης, τουρισμό δεν είχαμε ακόμη στη Σκόπελο. Θυμάμαι κάθε καλοκαίρι πηγαίναμε σ’ ένα καλύβι, ενώ ο πατέρας μου δούλευε στο καρνάγιο. Πήγαινε το πρωί κι ερχόταν το βράδυ. Πήγαινε και σε άλλα νησιά, αλλά και στον Βόλο και στα Καλά Νερά. Στη Σκόπελο πελεκούσαν τα πεύκα στην παραλία, δίπλα στην ακρογιαλιά. Δεν είχαν κορδέλες. Με τα χέρια υλοτομούσαν. Και όλη η παραλία γέμιζε πριονίδια. Όμως, για λόγους τουριστικής ανάπτυξης έφυγαν οι ταρσανάδες από την παραλία και το γύρισε στη μικροναυπηγική. Από τότε φτιάχνουμε πιστά αντίγραφα πλοίων. Όλα τους είναι πλεύσιμα. Έχουμε σχέδια π.χ. από μπρίκια που τα έχουμε από τους προπαπούδες. Ο πατέρας μου ήταν επίσης εξαιρετικός στις σάλες που σχεδίαζε. Του είχαν προτείνει πριν λίγα χρόνια να διδάξει πρακτικό σχέδιο σε φοιτητές ναυπηγικής, αλλά δεν πήγε. Το 1976 γύρισα στο νησί. Μόλις είχα τελειώσει μία τεχνική σχολή για ηλεκτρολόγος στον Βόλο. Καμία σχέση με ναυπηγική. Άρχισα σιγά-σιγά να τον βοηθάω. Όπως και η αδερφή μου, η Νίνα, που αρμάτωνε τα καράβια. Αρματωσιά λέμε τον εξαρτισμό ενός ιστιοφόρου πλοίου. Τα ιστία, τα κατάρτια, τους μακαράδες, τέτοια πράγματα».
Δείγματα της δουλειάς της οικογένειας Μπουνταλά κοσμούν πλέον ιδιωτικές συλλογές ανά τον κόσμο, με τον κ. Γιάννη Μπουνταλά να σημειώνει: «Ένας από τους καλύτερους πελάτες του πατέρα μας ήταν ο συχωρεμένος ο Στραβελάκης, ο εφοπλιστής. Κοντά στα 47 κομμάτια είχε φτιάξει για εκείνον. Παράγγελνε ένα κάθε χρόνο κοντά, κυρίως ξένα καράβια. Πήγαινε ο Στραβελάκης στο αγγλικό ναυαρχείο, έφερνε ένα σχέδιο 15 εκατοστά στον πατέρα μου και εκείνος τα μετέτρεπε σε μεγαλύτερη κλίμακα. Τα ήθελε φανταχτερά και μεγάλα. Μία άλλη φορά ο Στραβελάκης είχαμε φτιάξει το «Pamir», ένα γερμανικό καράβι και το χάρισε στον Χέλμουτ Σμιτ, τον πρώην καγκελάριο της Δυτικής Γερμανίας. Έκανε δώρο και στον Τζορτζ Μπους τον πρεσβύτερο. Το «Constitution», μία νάβα με τρία άλμπουρα. Έχουμε δώσει σε πολλούς εφοπλιστές, γιατρούς, πολιτικούς. Καράβια από εμάς έπαιρναν και πολλοί καλλιτέχνες. Όπως ο Νίκος Κούρκουλος και ο Νίκος Παπάζογλου».
Το καμάρι, πάντως, των νησιωτών μικροναυπηγών παραμένει το «Victory», η ναυαρχίδα του Βρετανού Νέλσον στη διάσημη ναυμαχία του Τραφάλγκαρ. «Τρία χρόνια μας πήρε να το φτιάξουμε. Είναι τεράστιο, κοντά στα τέσσερα μέτρα. Ένα άλλο πλοίο που καμαρώνω είναι μία αθηναϊκή τριήρης που φτιάξαμε κάποτε. Γενικότερα, για να τελειώσω ένα καράβι π.χ. μήκους 1,2 μέτρου, όπως ένα μικρό τρεχαντήρι, απαιτούνται σχεδόν τέσσερις μήνες δουλειάς. Και φυσικά με ξύλα σκοπελίτικα, καρυδιά για την ακρίβεια, που δουλεύουμε σε όλα τα ομοιώματα», τόνισε ο Γιάννης Μπουνταλάς, ο οποίος πλέον στο εργαστήριο δουλεύει μαζί με την κόρη του, Ρηγίνα, η οποία ετοιμάζεται να παραλάβει τη σκυτάλη από εκείνον: «Έχω δύο κόρες. Η Άννα είναι η μεγάλη, στα 27 χρόνια της βρίσκεται. Δασκάλα τελείωσε στο Παιδαγωγικό στον Βόλο. Είναι παντρεμένη τώρα με δύο παιδιά. Η μικρή είναι 23 ετών. Η Ρηγίνα σπούδασε αρχαιολογία, αλλά τώρα θέλει να συνεχίσει στη Σχολή Καλών Τεχνών, αφού ζωγραφίζει από μικρή. Εκείνη αναλαμβάνει τη λεπτοδουλειά στα βαψίματα των πλοίων».
του Χριστόφορου Σεμέργελη
https://e-thessalia.gr/skopelitika-karavia-taxidevoun-se-olo-ton-kosmo/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου