Η πρόταση για το ασφαλιστικό που παρουσίασε ο υπουργός Εργασίας στο προεδρείο της ΟΚΕ

Αλλαγές που ανατρέπουν πλήρως σχεδόν όλα τα σημερινά δεδομένα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης που ισχύει εδώ και δεκαετίες κατέθεσε ο υπουργός Εργασίας κ. Κατρούγκαλος την περασμένη εβδομάδα στο προεδρείο της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΟΚΕ). Η πρόταση του Υπουργού περιλαμβάνει την οργανωτική ενοποίηση όλων των ασφαλιστικών ταμείων σε ένα φορέα κύριας ασφάλισης, με ταυτόχρονη λειτουργική ενοποίηση των κανόνων παροχών συντάξεων και είσπραξης εισφορών. ΟΓΑ και ΝΑΤ παραμένουν αυτοτελή νομικά πρόσωπα για την άσκηση των μη συνταξιοδοτικών τους αρμοδιοτήτων. Η πρόταση του υπουργού μεταξύ άλλων περιλαμβάνει: Ρήτρα μισθού ή εισοδήματος (για ελεύθερους επαγγελματίες - αγρότες), με βάση την οποία θα υπολογίζεται το ποσό της σύνταξης, ενοποιήσεις ταμείων κύριας και επικουρικής ασφάλισης, καθιέρωση εθνικής σύνταξης 364 ευρώ. Την ίδια ώρα δημοσιογραφικές πληροφορίες αναφέρουν ότι η ψήφιση του σχετικού νομοσχεδίου παραπέμπεται για τα μέσα Ιανουαρίου.

Στην πρόταση υπάρχει συγκεκριμένη αναφορά για την προστασία των κύριων συντάξεων από νέες μειώσεις, στην οποία επισημαίνεται ότι «η αναγκαία δημοσιονομική προσαρμογή δεν θα προκύψει από νέες οριζόντιες μειώσεις, αλλά από τον εξορθολογισμό του συστήματος. Οι συντάξεις, και ιδίως οι κύριες, θα πρέπει να προστατευτούν από νέες μειώσεις».

Στο πλαίσιο της συνάντησης που είχε με τον πρόεδρο της ΟΚΕ κ. Γ. Βερνίκο και τα μέλη του προεδρείου της επιτροπής, ο Γ. Κατρούγκαλος πρότεινε να απευθύνει η ΟΚΕ πρόσκληση προς τα πολιτικά κόμματα που εκπροσωπούνται στη Βουλή, για να υποδείξουν εμπειρογνώμονες της επιλογής τους, προκειμένου να συμμετάσχουν στην Επιτροπή Εργασίας που θα συγκροτηθεί για να γνωμοδοτήσει επί του προτεινόμενου πλαισίου αρχών της μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού συστήματος.

Στο κείμενο, το οποίο φέρει τον τίτλο: Γενικές Αρχές της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης για τον διάλογο στο πλαίσιο της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, επισημαίνονται τα ακόλουθα:

1. Η μεταρρύθμιση αποσκοπεί στην θέσπιση ενός ενιαίου πλέγματος κοινωνικής προστασίας προνοιακών και ασφαλιστικών παροχών, με επίκεντρο το καθολικό, δημόσιο, αναδιανεμητικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Το νέο ασφαλιστικό σύστημα πρέπει να υπερβαίνει δραστικά την οργανωτική και λειτουργική διάσπασή του, καθώς και τα αποσπασματικά και πελατειακά χαρακτηριστικά που το διέκριναν έως σήμερα, ώστε να εξασφαλίζει κοινωνική και διαγενεακή δικαιοσύνη.

2. Η αναγκαία δημοσιονομική προσαρμογή δεν θα προκύψει από νέες οριζόντιες μειώσεις, αλλά από τον εξορθολογισμό του συστήματος. Οι συντάξεις, και ιδίως οι κύριες, θα πρέπει να προστατευτούν από νέες μειώσεις.

3. Η σύνταξη θα αποτελέσει το άθροισμα δυο τμημάτων: της εθνικής σύνταξης και της αναλογικής/ανταποδοτικής σύνταξης, υπό την εγγύηση του κράτους:

• Η Εθνική Σύνταξη αποσκοπεί στην αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και δεν χρηματοδοτείται από ασφαλιστικές εισφορές αλλά απευθείας από τον κρατικό προϋπολογισμό. Δίνεται σε όλους, όσοι έχουν τουλάχιστον 15 χρόνια ασφάλισης, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια. Ισόποση με το 60% του ενδιάμεσου εισοδήματος, θα ανεβαίνει μαζί με το ΑΕΠ και τη βελτίωση της κατάστασης της οικονομίας. Ισοδυναμεί άρα με ρήτρα ανάπτυξης.
• Το αναλογικό μέρος της σύνταξης αποσκοπεί στην εξασφάλιση αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης, όσον το δυνατόν εγγύτερα προς εκείνο που είχε ο εργαζόμενος κατά τη διάρκεια του εργασιακού του βίου και αντιστοιχεί στις ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί στους φορείς κύριας ασφάλισης. Υπολογίζεται βάσει των συντάξιμων αποδοχών και του ποσοστού αναπλήρωσης, σύμφωνα με το διανεμητικό σύστημα προκαθορισμένων παροχών.

4. Τα ποσοστά αναπλήρωσης θα προσδιοριστούν στη βάση αναλογιστικής μελέτης με τη βοήθεια της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO), ούτως ώστε να εξασφαλίζουν αξιοπρεπείς συντάξεις και αναδιανομή υπέρ των φτωχότερων και πιο αδύναμων στρωμάτων.

5. Πλήρης οργανωτική και λειτουργική ενοποίηση του συστήματος, με σκοπό την ισότιμη αντιμετώπιση όλων των ασφαλισμένων, την εξοικονόμηση πόρων και την καθιέρωση απλών και διαφανών κανόνων που θα επιτρέπουν γρήγορη έκδοση των συντάξεων:

• Οργανωτική ενοποίηση όλων των ασφαλιστικών ταμείων σε ένα φορέα κύριας ασφάλισης, με ταυτόχρονη λειτουργική ενοποίηση των κανόνων παροχών συντάξεων και είσπραξης εισφορών. ΟΓΑ και ΝΑΤ παραμένουν αυτοτελή νομικά πρόσωπα για την άσκηση των μη συνταξιοδοτικών τους αρμοδιοτήτων.
• Ενιαίος υπολογισμός συντάξεων στη βάση των εξής τριών παραμέτρων: 1. μισθός εργασιακού βίου (ή εισόδημα για ελεύθερους επαγγελματίες ή αγρότες. 2. Ενιαίο, ανά μισθολογική ή εισοδηματική κατηγορία, ποσοστό αναπλήρωσης, 3. Τα έτη ασφάλισης
• Ενιαίος υπολογισμός εισφορών, βάσει του μισθού ή του εισοδήματος.

6. Επικουρική σύνταξη: μοναδικός φορέας επικουρικής ασφάλισης το ΕΤΕΑ, υποκατάσταση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος με τον κανόνα βιωσιμότητας.
7. Ανακεφαλαιοποίηση του συστήματος μέσω:

• Της αξιοποίησης των διαθεσίμων των Ταμείων στο πλαίσιο ενός σύγχρονου, αξιόπιστου και διαφανούς πλαισίου
• Ενός ενιαίου συστήματος κοινωνικών πόρων
• Της αξιοποίησης μέρους της κινητής και ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου, η οποία θα πρέπει να θεωρείται και να αντιμετωπίζεται ως περιουσία των νέων γενεών

8. Βελτίωση της εισπραξιμότητας των ασφαλιστικών εισφορών και δραστική αντιμετώπιση των ποικίλων εκδηλώσεων του φαινομένου της «μαύρης εργασίας».

Ποια είναι η ΟΚΕ
H ΟΚΕ αποτελεί από το Μάιο του 2001 και συνταγματικά αναγνωρισμένο θεσμό του ελληνικού κράτους. Σύμφωνα με το άρθρο 82, παρ. 3, του Συντάγματος «Νόμος ορίζει τα σχετικά με τη συγκρότηση, τη λειτουργία και τις αρμοδιότητες της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, αποστολή της οποίας είναι η διεξαγωγή του κοινωνικού διαλόγου για τη γενική πολιτική της χώρας και ιδίως για τις κατευθύνσεις της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής, καθώς και η διατύπωση γνώμης επί των νομοσχεδίων και προτάσεων νόμων που παραπέμπονται σε αυτήν».