"ΠΑΡΑΒΙΑΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ" ΛΕΝΕ ΟΙ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΙ Μαζί με τα "φορομπηχτικά" μέτρα έρχεται το bail in των τραπεζών και αλλαγές στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας υπέρ των άμεσων κατασχέσεων!

 

Mέσα σε όλα τα νέα εξοντωικά μέτρα κατατίθενται στη Βουλή προς άμεση ψήφιση και οι διατάξεις για το bail in των τραπεζών, δηλαδή την εξυγίανση τυχόν προβληματικών τραπεζών με ίδια μέσα (όπως έγινε στην Κύπρο), και τις αλλαγές στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας οι οποίες σύμφωνα με τους Δικηγορικούς Συλλόγους είναι υπέρ των χρηματοσπιστωτικών ιδρυμάτων και περιορίζουν τα δικαιώματα των πολιτών και τις συνταγματικές τους ελευθερίες.

 

Τα ξημερώματα της Τρίτης κατατέθηκε στη Βουλή  το νομοσχέδιο - τόμος που περιλαμβάνει το δεύτερο κύμα των εφαρμοστικών μέτρων. Σύμφωνα με την συνοδευτική επιστολή που υπογράφει ο γ.γ της κυβέρνησης Σπύρος Σαγιάς το νομοσχέδιο πρέπει να έχει ψηφιστεί έως τις 22 Ιουλίου.

 

Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει: 

 

- τις αλλαγές στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας που είχαν συνταχθεί από τη νομοπαρασκευαστική επιτροπή με πρόεδρο τον αρεοπαγίτη Ιωάννη Χαμηλοθώρη και είχαν προκαλέσει τις έντονες αντιδράσεις των Δικηγορικών Συλλόγων. 

 

- την ενσωμάτωση της κοινοτικής οδηγίας που προστατεύει τις καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ αλλά και προβλέπει την εξυγίανση τυχόν προβληματικών τραπεζών με ίδια μέσα (το λεγόμενο bail in).

 

Στην εισηγητική έκθεση γίνεται ειδική αναφορά στις αλλαγές που έρχονται στο καθεστώς των πλειστηριασμών καθώς αναφέρεται ότι: «Η κυβέρνηση θα φέρει προς ψήφιση στη Βουλή πριν την ισχύ του νέου κώδικα το σύνολο των ρυθμίσεων για τα καθυστερούμενα δάνεια, μεταξύ των οποίων και τις ρυθμίσεις για την προστασία της πρώτης ή της μοναδικής κατοικίας από πλειστηριασμούς για οφειλές προς τις Τράπεζες. Εν τω μεταξύ μέχρι να έρθουν οι διατάξεις αυτές προς ψήφιση, η κυβέρνηση σε συνεργασία με την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών θα παράσχει de facto προστασία στους πολίτες οι οποίοι θα υπάγονται στις διατάξεις αυτές».

 

Οι αλλαγές στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας είχαν προκαλέσει τον Νοέμβριο του 2014 τις έντονες αντιδράσεις των δικηγόρων που είχαν απορρίψει σε ποσοστό 93% τις σχετικές διατάξεις καθώς το περιεχόμενό τους παραβίαζε ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, αλλά και τις αρχές της δίκαιης δίκης.

 

Όπως σημείωναν τότε σε ανακοίνωσή τους οι δικηγόροι το σχέδιο της επιτροπής Χαμηλοθώρη, «περιέχει, μεταξύ άλλων, διατάξεις για την αναγκαστική εκτέλεση που φαλκιδεύουν τα δικαιώματα των οφειλετών των Τραπεζών, ιδίως σε ζητήματα  πλειστηριασμών ακινήτων, ενισχύουν δε τα προνόμια των Τραπεζών και περιορίζουν τα εν γένει δικαιώματα εργαζομένων, δημοσίων υπαλλήλων, ασφαλιστικών οργανισμών, υπέρ των προνομίων των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων».  

 

Το "σχέδιο Χαμηλοθώρη" για τις προτεινόμενες αλλαγές του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας τις οποίες δεν πρόλαβε να περάσει η κυβέρνηση Σαμαρά επί υπουργίας Χαρ. Αθανασίου λόγω των πρόωρων εκλογών, προτάσσουν τα τεχνικά κλιμάκια των θεσμών ως την ενδεδειγμένη λύση για την ψήφιση προαπαιτούμενων την Τετάρτη στη Βουλή.

 

Ο δικηγορικός κόσμος έχει ήδη καλέσει τόσο την κυβέρνηση όσο και τον υπουργό Δικαιοσύνης να καταθέσουν στη Βουλή το σχέδιο του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας που συντάχθηκε με την συμμετοχή εκπροσώπων των δικηγόρων (με πρόεδρο της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής τον Δ. Κράνη) και όχι το παλαιότερο σχέδιο (με πρόεδρο της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής τον Ιωάννη Χαμηλοθώρη), που έχει αποδοκιμάσει με δημοψήφισμα το δικηγορικό σώμα.

 

Ο νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας, που είναι γνωστός ως "νομοθέτημα Χαμηλοθώρη" - είχε κατατεθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση εν μέσω σφοδρών αντιδράσεων τον περασμένο Δεκέμβριο αλλά δεν ψηφίστηκε λόγω πρόωρων εκλογών.

 

Την προηγούμενη Παρασκευή, ο υπουργός Δικαιοσύνης κ. Νίκος Παρασκευόπουλος έδινε "μάχες" με τα τεχνικά κλιμάκια των θεσμών για την απόσυρση διατάξεων.

Το επίμαχο σημείο των διαβουλεύσεων του νομοθετήματος είναι οι διατάξεις περί αναγκαστικής εκτέλεσης (κατασχέσεις, πλειστηριασμοί) καθώς υπήρχε επιμονή από τη νέα ηγεσία του υπουργείου να μην ισχύσουν οι προβλεπόμενες από το σχέδιο Χαμηλοθώρη. Σημείο αιχμής είναι και οι συνθήκες διεξαγωγής της πρωτόδικης διαδικασίας, καθώς το επίμαχο σχέδιο καταργούσε την εξέταση μαρτύρων και προωθούσε τη με ταχύτατες διαδικασίες δίκη σε πρώτο βαθμό.

 

Έντονη είναι η πίεση των εκπροσώπων των θεσμών να εφαρμοστεί το σχέδιο Χαμηλοθώρη, σύμφωνα με το οποίο στη διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης οι εργαζόμενοι δεν προηγούνται έναντι των τραπεζών στους πλειστηριασμούς.

 

Μάλιστα προβλέπεται ότι, αν μια εταιρεία πτωχεύσει λόγω χρεών προς εργαζομένους, ΙΚΑ, εφορίες, προμηθευτές, τράπεζες και κατά τον χρόνο της πτώχευσης έχει ένα ακίνητο που βγαίνει στον πλειστηριασμό, το δικαίωμα των εργαζομένων που παλαιότερα είχαν το προνόμιο να εισπράξουν τα δεδουλευμένα τώρα συρρικνώνεται, αφού η ικανοποίηση μπορεί να γίνει σε ποσοστό 23%, ενώ το ποσοστό των τραπεζών φθάνει το 65%.

 

Συγκεκριμένα το σχέδιο που προκρίνουν οι θεσμοί προέβλεπε πριν αναθεωρηθεί:

 

- Στη διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης δεν προηγούνται οι πολίτες έναντι των τραπεζών στους πλειστηριασμούς.

- Σε περίπτωση πτώχευσης εταιρείας λόγω χρεών σε εργαζόμενους, ΙΚΑ, εφορία, προμηθευτές και τράπεζες και κατά το χρόνο αυτό έχει ένα ακίνητο που θα βγει σε πλειστηριασμό, μειώνεται δικαίωμα των εργαζομένων που παλαιότερα είχαν το προνόμιο να εισπράξουν τα δεδουλευμένα, αφού η ικανοποίηση της απαίτησης μπορεί να φτάσει μόλις το 23%, ενώ των τραπεζών αγγίζει το 65% (σε βάρος ασφαλιστικών ταμείων και δημοσίου όπως λένε νομικοί)

 

- Αυξανόταν η έννοια του όρου κατάσχεσης αφού δεν ίσχυε πλέον η περιοριστική αρίθμηση ακατάσχεστων πραγμάτων και αντικαθίστατο με μια αόριστη έννοια.

- Οι προθεσμίες σε βάρος του οφειλέτη για να σταματήσει την κατάσχεση μειώνονταν αισθητά.

 

- Ο πλειστηριασμός ακινήτου θα γινόταν με βάση την εμπορική και όχι την αντικειμενική αξία και συνεπώς τα ακίνητα θα φορολογούνταν με βάση την αντικειμενική αξία τους και θα εκπλειστηριάζονταν με βάση την εμπορική.

 

Με ανοιχτή επιστολή της προς τον υπουργό, η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων υπενθυμίζει ότι είχε εκφράσει αντιρρήσεις επανειλημμένως στις τροποποιήσεις του Κώδικα που είχε φέρει η προηγούμενη κυβέρνηση και οι οποίες ουδέποτε ψηφίστηκαν. Οι δικαστές επίσης τονίζουν ότι "στις αντιρρήσεις αυτές εμμένουμε, και ιδίως στα κεφάλαια για τη Διαδικασία ενώπιον των Πρωτοβαθμίων Δικαστηρίων και την Αναγκαστική Εκτέλεση, διότι θεωρούμε ότι το παραπάνω σχέδιο δεν συμβάλλει στην επιτάχυνση της απονομής της Δικαιοσύνης, αλλά αντίθετα δυσχεραίνει αυτή, ενώ σε πολλά σημεία του παραβιάζει κατοχυρωμένα από το Σύνταγμα δικαιώματα και έρχεται σε αντίθεση με την αρχή της Δίκαιης Δίκης".

 

Εκτιμούν εξάλλου ότι "η νέα ειδική νομοπαρασκευαστική επιτροπή για την αναμόρφωση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, στην οποία συμμετείχε και εκπρόσωπος της Ένωσής μας και ήδη έχει επεξεργαστεί σχέδιο νέου Κώδικα, το οποίο (σχέδιο) διέπεται από τις αρχές τόσο της ταχείας όσο και της δίκαιης δίκης".

"Κατόπιν αυτών", καταλήγει η Ένωση, "σας καλούμε να απορρίψετε οιαδήποτε προσπάθεια υιοθέτησης του παλαιού σχεδίου, το οποίο προκάλεσε την αντίδραση όλου του νομικού κόσμου και να υιοθετήσετε το σχέδιο της συσταθείσας από εσάς Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής".

 

Ανάλογη έκκληση απηύθυνε στον υπουργό και η ολομέλεια των δικηγορικών συλλόγων της χώρας. Το δικηγορικό σώμα επίσης "εκφράζει για ακόμη μια φορά την πλήρη και κατηγορηματική αντίθεσή του, στο προηγούμενο νομοσχέδιο που είχε κατατεθεί για ψήφιση στη Βουλή τον παρελθόντα Νοέμβριο, θεωρώντας ότι παραβιάζει τις αρχές της δίκαιης δίκης καθώς και τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα των πολιτών".

 

Πολύς λόγος γίνεται για την οδηγία BRRD που μπήκε στα προαπαιτούμενα και προβλέπει τους όρους για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.

 

Με βάση την οδηγία τα βάρη πέφτουν πρώτα στους μετόχους των τραπεζών, ύστερα στους πιστωτές και τέλος στους καταθέτες.

 

Ωστόσο η Ευρωπαϊκή οδηγία προβλέπει την προστασία των καταθέσεων ως 100.000 ανά λογαριασμό.

 

Υπό την έννοια πως εάν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών μπει χέρι στις καταθέσεις κανείς δεν θα εμπιστευόταν ξανά τις τράπεζες μπαίνει ένα δίκτυο προστασίας στις καταθέσεις τουλάχιστον ως τις 100.000 ευρώ.

 

Η ενσωμάτωση της οδηγίας BRRD προβλέπεται στη δεύτερη δέσμη των προαπαιτούμενων που θα πρέπει να περάσουν από τη Βουλή αύριο.

 

Σύμφωνα με στελέχη των τραπεζών ουσιαστικά βάζει τέλος στους φόβους για κούρεμα καταθέσεων κάτω από τις 100.000 ευρώ, όπως πολλοί φοβήθηκαν τον τελευταίο καιρό στην Ελλάδα και όπως πολλοί διέρρεαν πριν την υπογραφή τη συμφωνία της χώρας μας με τους πιστωτές.

 

Αναλυτικά τι προβλέπει η οδηγία:

 

Αν μια τράπεζα χρειαστεί διάσωση οι αρχές αρχικά θα πρέπει να απευθυνθούν στους μετόχους των τραπεζών . Βασικός μέτοχος των ελληνικών τραπεζών είναι το ελληνικό δημόσιο.

Κλειδί εδώ νέο πακέτο μέσω του ESM ύψους από 10 έως 25 δισ. ευρώ. Αν τα κεφάλαια αυτά επαρκούν τότε η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης σταματάει εδώ, κάτι που θεωρείται το καλύτερο κεφάλαιο.

Αν δεν επαρκούν, τότε σειρά παίρνουν οι ομολογιούχοι.

Το τρίτο στάδιο προβλέπει συμμετοχή των καταθετών στην ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού ιδρύματος. Η οδηγία BRRD προβλέπει πως οι καταθέσεις των φυσικών προσώπων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που υπερβαίνουν τις 100. 000 ευρώ θα μπορούν να τύχουν προνομιακής μεταχείρισης, υπό την έννοια ότι δεν θα κουρευτούν πριν υποστούν τη ζημία, άλλοι μη εξασφαλισμένοι πιστωτές.

Εφόσον οι μέτοχοι και ομολογιούχοι «κουρευτούν» τότε θα εξετασθεί και η απομείωση των καταθέσεων άνω των 100.000.

 

– Με βάση επίσης την Κοινοτική Οδηγία προστατεύονται οι καταθέσεις έως 100.000 ευρώ.

 

Να σημειωθεί τέλος ότι η Κοινοτική Οδηγία 2014/59 για την εξυγίανση των πιστωτικών ιδρυμάτων, η οποία ισχύει από 1.1.2015 για όλα θα κράτη-μέλη δεν έχει ενσωματωθεί στην ελληνική νομοθεσία , καθώς δεν έγινα οι ενέργειες από το υπουργείο Οικονομικών και για αυτό τώρα το Eurogroup απαιτεί την άμεση ψήφισή της μέχρι την Τετάρτη.