Δημήτρης Κουφοντίνας / Dimitris Koufontinas ·

Με τη μεταπολίτευση του '74 αναβαθμίστηκαν οι ιδεολογικοί μηχανισμοί κι ενισχύθηκε ο ρόλος τους στην αναπαραγωγή των ορών λειτουργίας του συστήματος. Οι ιδεολογικοί μηχανισμοί έχουν την ίδια περίπου σημασία για το σημερινό καθεστώς με τους κλασικούς κατασταλτικούς μηχανισμούς. Μεταξύ αυτών πρωταγωνιστούν τα μαζικά μέσα ενημέρωσης καί ιδίως Ο τύπος. Στην προσπάθεια του όμως να εκπληρώσει αυτή τη λειτουργία μέσα στις συγκεκριμένες συνθήκες της σημερινής ελληνικής κοινωνίας φτάνει σε κωμικοτραγικές καταστάσεις. Οι εφημερίδες γράφουν στην κυριολεξία ο,τι τους καπνίσει, δε διστάζουν μπροστά στα πιο χοντρά ψέματα.
Αποτέλεσμα είναι στη θέση του τύπου καί των δημοσιογράφων να υπάρχουν σήμερα διαφημιστικές εταιρίες καί υπάλληλοι που δουλεύουν σύμφωνα με τα κριτήρια της διαφήμισης των προϊόντων καί των δημοσίων σχέσεων. Αυτοί οι υπάλληλοι και ιδίως οι ανώτεροι που αποφασίζουν, με πελώριους μισθούς καί προνόμια που τους έχουν δοθεί, ελέγχονται είτε άμεσα, είτε έμμεσα από το κράτος, με αποτέλεσμα να μην έχουν κανένα απολύτως συμφέρον για τον έστω μερικό, μέσα στα αστικά πλαίσια, έλεγχο καί κριτική. Προκειμένου να πλασάρουν το προϊόν τους, τη χωρίς προβλήματα δημοκρατία τους, δε διστάζουν να σβήνουν τις κοινωνικές εντάσεις χρησιμοποιώντας την πασπαρτού ρετσέτα τους: δεν υπάρχουν αγωνιστές αλλά μόνο προβοκάτορες αναρχικοί ή «σκοτεινοί κύκλοι της ανωμαλίας». Κι αναποδογυρίζουν τα γεγονότα όπως στην περίπτωση Ουέλς, οπού όλες ανεξαιρέτως οι εφημερίδες επί ένα χρόνο έγραφαν φανταστικά μυθιστορήματα λέγοντας ότι ήταν εκκαθάριση λογαριασμών της CIA. Να δημιουργούν τη θεοποίηση καί προσωπολατρία στιλ δικτατορικού καθεστώτος ενός πολιτικού σαν τον Καραμανλή γνωστού στο λαό από την περίοδο '55-'63, αποκρύβοντας την ευθύνη του για τίς προβληματικές καί τα αλλά οικονομικά σκάνδαλα, που μόνο με αυτά της δικτατορίας μπορούν να συγκριθούν. Ν' αποσιωπούν πελώρια σκάνδαλα (Ράλλης-Λακόστ, φοροδιαφυγή 3 δις Χριστ. Ωνάση) ή να ψευδολογούν κι εξαπατούν το λαό όταν βγουν στη φόρα καί δε μπορούν πια να τα κρύψουν ότι δήθεν θα τιμωρηθούν οι ένοχοι ή ότι δήθεν θα κατασχεθεί ή βίλλα της Ωνάση κ.τ.λ. Ο κόσμος τους διαβάζει καί γελάει.
Ρόλος του τύπου σήμερα είναι να αμβλύνει τις ταξικές αντιθέσεις, να συμβάλλει αποφασιστικά στη κοινωνική συνοχή καί συναίνεση του καθεστώτος καί συνεπώς είναι ένα από τα κυριότερα στηρίγματα του. Καί σ' αυτό το ρόλο πρωταγωνιστούν πρώην αριστεροί δημοσιογράφοι (λέμε πρώην γιατί αυτό που μετράει είναι η κοινωνική πρακτική του στηρίγματος του καθεστώτος κι όχι τί λενε) που τάχα εκμεταλλεύονται τις εσωτερικές αντιθέσεις, στην πραγματικότητα όμως το καθεστώς τους χρησιμοποιεί για να το στηρίζουν αποφασιστικά. Προβάλλει την ιδιότητά τους του πρώην αριστερού καί το όνομα τους για να πλασάρει αποτελεσματικά ό,τι δεν μπορούν οι δεξιοί δημοσιογράφοι. Γι' αυτό καί το καθεστώς, αναγνωρίζοντας τους αυτή την πολύτιμη υπηρεσία τους έχει ανταμείψει πλουσιοπάροχα.
Τίποτε δεν είναι πιο αηδιαστικό από το θέαμα των δεκάδων δημοσιογράφων που με περισσή αυθάδεια κι αυταρέσκεια, συνωθούνται μέσα στα πρές-ρούμ με τους υπουργούς παίζοντας μαζί τους καθημερινά τα θέατρο της δήθεν πληροφόρησης, ενώ συναγωνίζονται στο ποιος θα βρει τη πιο πετυχημένη διατύπωση ερώτησης για να μην υπάρξει απάντηση. Ρωτάνε, μιλάνε, γράφουν, σχολιάζουν χωρίς να λένε τίποτε. Καί τίποτε δεν είναι πιο κωμικό από την υπερευαισθησία πού τους πιάνει σα νάναι αθώες περιστερές, επικαλούμενοι δεοντολογίες, όταν αντιδικούν αναμεταξύ τους για τίς αμοιβαίες κατεργαριές τους ενώ είναι βουτηγμένοι μέχρι το λαιμό στο ψέμα, τη διαφθορά, τη σαπίλα, το χαφιεδισμό πού βασιλεύουν σ' όλες τίς κορυφές της δημόσιας κι ιδιωτικής ζωής.