Σάββατο 10 Αυγούστου 2013

Το Κάμπινγ που δεν υπήρχε στα Κατάπολα στην Αμοργό

σχετικά με τη λειτουργία και το κλείσιμο του αυτοδιαχειριζόμενου κάμπιγκ στα Κατάπολα στην Αμοργό
Έφθασα στο λιμάνι των Καταπόλων κατά τις 3 και μισή τα ξημερώματα της Τετάρτης μετά από ένα σχετικά άνετο ταξίδι. Κατά τη διάρκεια του σκεφτόμουν την εικόνα που θα αντικρύσω φθάνοντας: ένα νησί στην άκρη των Κυκλάδων που δεν είχα επισκεφθεί πριν. Αιτία της επίσκεψης μου θα γινόταν ένα εγχείρημα από εκείνα που εντάσσονται στα πλαίσια της αυτόδιαχείρισης - τουλάχιστον έτσι νόμιζα.


Όλα ξεκίνησαν όταν πριν από καμιά δεκαριά ημέρες διάβασα στην “Εφημερίδα των Συντακτών” για ένα κάμπινγκ που –σύμφωνα με το κείμενο- είχε ξεκινήσει να λειτουργεί στα Κατάπολα της Αμοργού μετά από πρωτοβουλία κάποιας κίνησης, μέλη της οποίας καλούσαν τον κόσμο να στελεχώσει το εγχείρημα. Όπως θυμάμαι, το κείμενο ανέφερε ότι το κάμπινγκ παρέμενε κλειστό για τέσσερα χρόνια και μετά από την πρωτοβουλία ο δήμος αποφάσισε να το παραχωρήσει –προσωρινά τουλάχιστον- στους αλληλέγγυους προκειμένου να τεθεί σε λειτουργία έτσι ώστε να αποκτήσει ζωή ένας εγκαταλειμμένος χώρος ενώ ταυτόχρονα δινόταν η εντύπωση ότι η τοπική κοινωνία θα μπορούσε να ωφεληθεί από την παρουσία επιπλέον ατόμων στο νησί. Ως παράδειγμα λειτουργίας δινόταν το αυτοδιαχειριζόμενο κάμπιγκ της Βούλας που έχει ανοίξει και λειτουργεί ως χώρος ανοικτής πρόσβασης και τον οποίον διαχειρίζεται Συνέλευση Εθελοντών.  Το δημοσίευμα με γέμισε ελπίδες για ένα διαφορετικό καλοκαίρι – θα συμμετείχα σε ένα εγχείρημα μαζί με άλλους ανθρώπους ενώ ταυτόχρονα θα γνώριζα ένα καινούριο τόπο. 

Την επόμενη ημέρα τηλεφώνησα στον ένα από τους δύο που παρουσιάζονταν στο άρθρο ως εκπρόσωποι της κίνησης και είχαν παραχωρήσει τους αριθμούς τους για επικοινωνία σε όσους ενδιαφέρονταν. Ο κύριος που το σήκωσε μου απάντησε πολύ ευγενικά και με τρόπο που μου προσέφερε κάθε βεβαιότητα για την ύπαρξη του εγχειρήματος σε τέτοιο μάλιστα βαθμό που αποφάσισα να συμμετάσχω. Με παρακίνησε μάλιστα να έρθω σε σχετικά σύντομο διάστημα (μεταξυ 10 -15 ημερών) ώστε να διασφαλίσω χώρο για τη σκηνή μου. Η όλη ιδέα μου ακουγόταν πολύ θελκτική καθώς ικανοποιούσε ένα βασικό ζήτημα: την ιδέα και την πρακτική της αυτοδιαχείρισης καθώς σύμφωνα με τα λεγόμενα του κυρίου Αντώνη, γινόταν ανοιχτή συνέλευση, ενώ είχε ήδη πραγματοποιηθεί μια μουσική βραδιά, δηλαδή το εγχείρημα έβαινε σε καλό δρόμο. Φόρτωσα λοιπόν το σακίδιο στον ώμο και πήρα το πλοίο. Τα ξημερώματα της Τετάρτης όπως είπα νωρίτερα, πάτησα το πόδι μου στο νησί. Μέσα στην άγρια νύχτα δεν μπορούσα να δω και πολλά ωστόσο παρατήρησα ότι η  πινακίδα απέναντι έδειχνε αριστερά για το Κάμπινγκ.

Ακολούθησα το δρόμο αλλά δεν κατάφερα να βρω την είσοδο. Αργότερα διαπίστωσα ότι είχαν αφαιρέσει την πινακίδα που οδηγούσε στην είσοδο. Δεδομένης όμως της ώρας (και της μυωπίας μου) θεώρησα ότι υπήρχε περίπτωση να μην παρατήρησα σωστά και λίγο πιο πέρα αποφάσισα να ρωτήσω κάποιον να μου πει. Είδα ένα κύριο που μου έδωσε την αίσθηση ότι δεν είναι «φρέσκος» στο νησί και τον ρώτησα. Η απάντηση του έπεσε σαν κεραμίδα στο κεφάλι μου: «το κάμπιγκ έκλεισε. Πέσε την εδώ κάπου…» είπε και μου έδειξε τον αιγιαλό. Αμέσως σκέφθηκα ότι «ήταν πολύ καλό για να ήταν αληθινό». Άρχισα να επεξεργάζομαι εναλλακτικές μεταξύ τον οποίον κυριαρχούσε η επιστροφή στην Αθήνα. Για κάποιο λόγο συνέχισα να περπατώ προς την άκρη του λιμανιού. Ένιωθα σαν (συγνώμη για το φρικιαστικό παραλληλισμό) αποκεφαλισμένο κοτόπουλο που συνεχίζει την πορεία του – κινούμενο από το παρασυμπαθητικό σύστημα. Στην περίπτωση μου ήταν απλά ένστικτο. Όντως μετά από λίγο είδα τα φώτα και άκουσα τον ήχο από ένα μπαρ στην άκρη της παραλίας και ένιωσα να καθησυχάζω. Δεν μπορεί, σκέφτηκα, θα βρω κάποιον να μιλήσω ανάμεσα στους θαμώνες που μπορεί να γνωρίζει κάτι.  Η μουσική που ακουγόταν - και δεν ήταν λαϊκά ή νησιώτικα με ενθάρρυνε. Βρήκα πράγματι έναν άνθρωπο  – τον σερβιτόρο-  ο οποίος πολύ ευγενικά με πληροφόρησε ότι πράγματι υπάρχει πρόβλημα με τη λειτουργία του κάμπινγκ, όχι όμως ότι είχε κλείσει. Αφού έκανα άλλη μια αποτυχημένη προσπάθεια να το βρω, επέστρεψα και αποφάσισα να ξεκουραστώ λίγο για να πάρω τις όποιες αποφάσεις μου. Λίγο αργότερα μάλιστα ένας από τους ξενύχτηδες με πήγε με το μοτοποδήλατο μέχρι το κάμπινγκ το οποίο διαπίστωσα ότι βέβαια λειτουργούσε κανονικά έχοντας όμως λίγες σκηνές. Έστησα πρόχειρα τη σκηνή προκειμένου να κοιμηθώ τουλάχιστον μέχρι την επόμενη ημέρα.  Λίγο πριν πέσω όμως συνάντησα κάποιον από τους κατασκηνωτές ο οποίος μου είπε τι γνώμη του σχετικά με το τι πραγματικά συνέβαινε σε αυτό το μέρος. Προσπάθησε μάλιστα να με αποθαρρύνει να μείνω, ζητώντας μου μάλιστα να ξεστήσω τη σκηνή. Εκείνη την ώρα μου φάνηκε αδύνατο. «Θα μείνω» του είπα «και ότι αποφασίσετε θα κάνω κι εγώ».

Τις επόμενες ημέρες επανέλαβα αυτή τη κουβέντα με αρκετούς ανθρώπους, κατασκηνωτές αλλά και μέλη της κίνησης – πρωτοβουλίας  τα οποία περιληπτικά θα προσπαθήσω να παραθέσω όσο πιο αντικειμενικά γίνεται στις επόμενες γραμμές.

Στις 7 Αυγούστου 2013 το εγχείρημα είχε ουσιαστικά καταρρεύσει. Ο λόγος ήταν, σύμφωνα με μέλη της κίνησης – πρωτοβουλίας,  η μεταστροφή της στάσης του δημοτικού συμβουλίου το οποίο αποφάσισε να άρει τη συγκατάθεση του στην συνέχιση του εγχειρήματος επικαλούμενο δημοσίευση της Χρυσής Αυγής (!) σύμφωνα με το οποίο «700 ακροαριστεροί και αναρχικοί έχουν καταλάβει το χώρο του δημοτικού κάμπιγκ». Την αστειότητα αυτού του ισχυρισμού χρησιμοποίησαν προκειμένου να απαιτήσουν την άμεση αποχώρηση των κατασκηνωτών – οι οποίοι όπως έμαθα είχαν ονομαστεί Εθελοντές- και οι οποίοι τις προηγούμενες ημέρες είχαν προσφέρει το χρόνο τους για μια σειρά από εργασίες που συμπεριλάμβαναν, ξεχορτάριασμα, κουβαλήματα, καθαρισμό της τοπικής πλαζ, βάψιμο της παιδικής χαράς των Καταπόλων και άλλες που πιθανόν να μην υπέπεσαν στην αντίληψη μου. Στην πραγματικότητα απαιτήθηκε η άμεση αποχώρηση όλων εκείνων που είχαν συμμετάσχει στο εγχείρημα χωρίς ποτέ να εξηγηθεί σε αυτούς η πραγματική αιτία που έγινε αυτό, καταπατώντας το βασικό ανθρώπινο δικαίωμα του καθενός να κινείται μέσα στα όρια του κράτους στο οποίο ζει. Επιπλέον ξεκίνησε ένα διάστημα τρομοκράτησης με την αρωγή της αστυνομίας ενάντια στους κατασκηνωτές που αντιμετωπίστηκαν ως ανεπιθύμητοι. Η κίνηση – πρωτοβουλία που δημοσιοποίησε το κάλεσμα δεν στάθηκε στο ύψος τον περιστάσεων καθώς δεν έφερε εις πέρας το έργο της αντιμετώπισης της καταστολής και η οποία με συνοπτικές διαδικασίες διαλύθηκε ή τουλάχιστον διέκοψε τη λειτουργία της στο πιο κρίσιμο σημείο για το εγχείρημα. Ο βασικός τόνος υπεράσπισης τους ήταν ότι αυτό το διάστημα είχαν πολλή δουλειά καθώς όπως έμαθα αρκετοί από αυτούς ενέχονταν σε εργασίες σχετικές με την εξυπηρέτηση τουριστών. Αυτό δε μειώνει βέβαια της ατομικές προσπάθειες ορισμένων μελών της που έκαναν ότι ήταν δυνατόν για να ενισχύσουν το εγχείρημα χωρίς φυσικά να τα καταφέρουν – η συνοχή είχε χαθεί ενώ το ερώτημα είναι αν υπήρξε ποτέ πραγματική συνοχή. Αυτό που έμαθα και με συγκλόνισε ήταν ότι ο δήμος είχε ζητήσει τα ονόματα των κατασκηνωτών προκειμένου να επιτρέψει την παράταση της παραμονής τους για λίγες ακόμη ημέρες (έως τις 9 του μήνα).Κατά τη γνώμη μου η απειρία από αντίστοιχα εγχειρήματα συν ο εκφοβισμός από τη δημοτική αρχή ότι θα δώσει εντολή στην αστυνομία να τους συλλάβει (αν και είναι απορίας άξιον τι είδους κατηγορίες μπορούσε να τους απαγγείλει) είχε σαν αποτέλεσμα να δοθούν τα στοιχεία από τους ίδιους ενώ αποδέχτηκαν και την απαράδεκτη ρήτρα να μην επιτραπεί η είσοδος σε κανέναν άλλον από τότε και στο εξής. Με τη ρήτρα αυτή ο δήμαρχος προσπάθησε να διασφαλίσει την διακοπή του εγχειρήματος καθώς θα ήταν βέβαια πολύ δυσκολότερο να εκκενώσουν ένα χώρο από είκοσι άτομα παρά από διακόσια. Για τις επόμενες δύο μέρες οι κατασκηνωτές ζούσαν υπό την απειλή της εκκένωσης. Συζητώντας με μερικούς από αυτούς κατάλαβα αφ’ ενός ότι κανένας δεν ήταν διατεθειμένος να περάσει την ώρα του στα κρατητήρια (ανεξάρτητα των κατηγοριών που θα μπορούσαν να αποδοθούν) και αφ’ ετέρου ότι συμμετείχαν στον εγχείρημα εκ περιτροπής καθώς πληροφορήθηκαν για αυτό εφόσον είχαν έρθει στο νησί και έτσι συμφώνησαν να συμμετάσχουν. 
Όλα αυτά συνέβαιναν καθώς στο διαδίκτυο βρισκόταν (και βρίσκεται) ακόμα δημοσιευμένο το κάλεσμα για συμμετοχή στο «αυτοδιαχειριζόμενο κάμπινγκ» χωρίς να υπάρχει αναίρεση του από τη κίνηση – πρωτοβουλία που έδωσε τις πληροφορίες για το αρχικό δημοσίευμα ούτε καν κάποια ανακοίνωση από τη δημοτική αρχή που να προφυλάσσει τους ανυποψίαστους ενδιαφερομένους. Από κάποια μέλη είχα πληροφορηθεί ότι εν ολίγοις βρέθηκα σε ένα μέρος που δεν υπήρχε σαν επίσημος χώρος αφού η δημοτική αρχή ισχυριζόταν ότι δεν είχε παραχωρήσει το μέρος στους κατασκηνωτές. Εύλογα κάποιος κακόπιστος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι πρόκειται για ένα πολύ καλό κόλπο από τη δημοτική αρχή και τη κίνηση – πρωτοβουλία για να προσελκύσουν τουρίστες στο νησί, να τους ξεγελάσουν για την ύπαρξη αυτοδιαχειριζόμενου κάμπινγκ ώστε τελικά –ανήμποροι να βρουν κατάλυμα- να στραφούν σε κάποια άλλη από τις υποδομές, άλλα κάμπινγκ, δωμάτια κτλ. Και βέβαια με αρκετούς έτσι κι έγινε καθώς το διάστημα που οι κατασκηνωτές είχαν δεσμευτεί να μην δεχθούν άλλους, κάποιοι «έφαγαν πόρτα» χωρίς να γνωρίζει κανείς τι απέγιναν ενώ ακόμα και σήμερα που γράφεται αυτό το άρθρο τουλάχιστον πέντε άτομα έκαναν την εμφάνιση τους αναζητώντας το αυτοδιαχειριζόμενο κάμπιγκ. Όταν μάλιστα βρήκα τον άνθρωπο με τον οποίον είχα μιλήσει στο τηλέφωνο και του ανέφερα το ενδεχόμενο να έρθουν κι άλλοι για το εγχείρημα αφού δεν είχε δημοσιευτεί πουθενά ότι δεν υπάρχει πια κάμπινγκ αυτός μου απάντησε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα και ότι έχουν ενημερωθεί όσοι τον είχαν πάρει στο τηλέφωνο. Όσοι όμως δεν τον είχαν πάρει;  Ο κύριος λόγος μάλιστα που γράφω αυτό το κείμενο εκτός από το να εκθέσω την κατάσταση είναι για να πω: μην έρθετε στα Κατάπολα για το αυτοδιαχειριζόμενο κάμπιγνκ. Δεν υπάρχει. Το αστείο είναι ότι αυτό μου είχε πει καλώντας με να έρθω ο Αντώνης (ο ευγενικός κύριος) στο τηλέφωνο: τέτοιο κάμπινγκ, πέντε λεπτά από το πλοίο – πέντε λεπτά από τη θάλασσα δεν υπάρχει στις κυκλάδες. Και πράγματι δεν υπήρχε.

Αλλά και πάλι κανείς δεν δέχεται να πάρει την ευθύνη για αυτό που συμβαίνουν. Η δημοτική αρχή ισχυρίζεται ότι δεν έχει δώσει άδεια. Τα άτομα της πρωτοβουλίας λένε ότι δεν φταίνε αυτοί γιατί η αρχή έκλεισε το κάμπινγκ. Οι κατασκηνωτές φεύγουν σαν τους παρίες, σαν απόκληροι. Ωστόσο και οι δύο πλευρές ισχυρίζονται ότι υπεύθυνο είναι ένα πρόσωπο που είχε παρευρεθεί στα Κατάπολα στο πολύ πρόσφατο παρελθόν, κάποιος από την αντίστοιχη πρωτοβουλία στην Αθήνα, στη περιοχή της Βούλας.  Τις δύο τελευταίες εβδομάδες είχε έρθει στη περιοχή αυτό το πρόσωπο (Σταύρου αν δεν κάνω λάθος) μαζί με ολιγομελή ομάδα, με άδεια από την δημοτική αρχή ο οποίος μάλιστα παρέθεσε ομιλία στο πνευματικό κέντρο του νησιού για το θέμα του εναλλακτικού τουρισμού.  Το άτομο αυτό είναι γνωστό για τη δράση του ενώ έχει κάνει μεγάλη έρευνα για το θέμα παρουσιάζοντας σαν παράδειγμα το Αμπρούτζο της Ιταλιας ένα χωριό που λειτουργεί με την λογική της αυτοδιαχείρησης με μεγάλη επιτυχία. Είναι αλήθεια ότι ο δήμος είχε παραχωρήσει το χώρο του κάμπινγκ για να στεγαστούν αυτοί οι άνθρωποι.

Από την άλλη άτομα από την κίνηση – πρωτοβουλία παραδέχονται ότι έκαναν μια σειρά από λάθη κατά την έναρξη της λειτουργίας του αυτοδιαχειριζόμενου κάμπινγκ, κυρίως ότι ξεκίνησαν χωρίς σαφές οργανόγραμμα ενώ θεωρούν ότι ξεγελάστηκαν καθώς πίστεψαν ότι η λειτουργία του κάμπινγκ θα μπορούσε να παραταθεί έως το τέλος του καλοκαιριού. Υπήρξε μάλιστα και τηλεφώνημα στον Σταυρού ο οποίος ισχυρίστηκε ότι ποτέ δεν άφησε να εννοηθεί κάτι τέτοιο. Είναι αλήθεια επίσης ότι τα δύο μέλη της κίνησης – πρωτοβουλίας που είχαν δώσει τα τηλέφωνα τους στο αρχικό δημοσίευμα είχαν κληθεί από την αστυνομία για να δώσουν εξηγήσεις. 

Πολλοί κατασκηνωτές παραδέχονται παρ’ όλ’ αυτά ότι η εμπειρία από τις ημέρες που το κάμπινγκ λειτούργησε ήταν σε γενικές γραμμές θετική. Οι διαφωνίες και τα προβλήματα φυσικά δεν έλειψαν. Προβληματισμό προκαλεί ο τρόπος που έγιναν αποδεκτές οι απαιτήσεις της δημοτικής αρχής που ενώ χρησιμοποίησε την αστυνομία ωστόσο δεν παρουσίασε ποτέ κανένα νόμιμο έγγραφο. Το ίδιο το καθεστώς της λειτουργίας του στα πλαίσια της φιλοξενίας της ομάδας του Σταύρου δεν έγινε ποτέ σαφές. Την τελευταία μέρα πάντως κατά την τελική τους επίσκεψη στο κάμπινγκ που εγκατέλειπαν αποκαρδιωμένοι και οι τελευταίο κατασκηνωτές  ισχυρίστηκαν ότι «δέχονταν πιέσεις» έχοντας μάλιστα «το πιστόλι στραμμένο στον κρόταφο». Ποιος άραγε έχει τη δύναμη να εκβιάζει την τοπική αρχή ενός νησιού, με νόμιμα εκλεγμένους αντιπρόσωπους;

Για το θέμα το δημοτικό συμβούλιο παρουσίασε φάκελο στο οποίο υπήρχαν αναδημοσιεύσεις του άρθρου της Εφημερίδας των Συντακτών καθώς και άρθρο φερόμενο ως από τη Χρυσή Αυγή  με τη ψευδή φιλολογία που ανέφερα πριν. Ερώτηση προκαλεί η αποδοχή του συγκεκριμένου άρθρου από το συμβούλιο καθώς πρόκειται για καταφανώς παραπλανητικό υλικό (μόνο με πλοίο υπάρχει πρόσβαση και επτακόσια άτομα δεν κρύβονται) και ποιους πραγματικούς λόγους καλύπτει η επιχείρηση καταστολής από τη δημοτική αρχή η οποία το προηγούμενο χρόνο όπως η ίδια ισχυρίζεται είχε δώσει άδεια εκμετάλλευσης σε ιδιώτη έναντι ενοικίου για ένα χρονικό διάστημα πληρώνοντας μάλιστα πρόστιμο καθώς η άδεια του κάμπινγκ είναι σε μια κατηγορία που δεν επιτρέπει επινοικίαση (Δ). Στην είσοδο του κάμπινγκ άλλωστε μπορεί κάποιος να δει και το σήμα της ευρωπαϊκής ένωσης που από το 2002 μέχρι το 2006 έδωσε χρήματα για τον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων (τα οποία ωστόσο μόνο εξ’ αιτίας των παρεμβάσεων των μελών της κίνησης – πρωτοβουλίας και των κατασκηνωτών δεν έμοιαζε εγκαταλειμμένο).  Σήμερα ισχυρίζονται ότι για να λειτουργήσει το δημοτικό κάμπινγκ θα πρέπει να υπάρχει ΑΕ που να το διαχειριστεί – μέλη της πρωτοβουλίας ισχυρίζονται ότι νομικό καθεστώς υπήρξε αλλά διαλύθηκε σκόπιμα από το δήμο προκειμένου μέσω της εγκατάλειψης να οδηγηθεί σταδιακά σε απαξίωση και στη συνέχεια να πωληθεί έναντι πινακίου φακής. Άτομο που παραβρέθηκε στο τελευταίο δημοτικό συμβούλιο ισχυρίζεται ότι άκουσε προτροπή για πώληση του κάμπινγκ.

Προσωπικά ένιωσα σαν να προσπάθησαν να με ξεγελάσουν. Αν είχα κακιές προθέσεις θα μπορούσα να κατηγορήσω τα μέλη της κίνησης – πρωτοβουλίας για ιδίους, που άλλωστε είχαν κληθεί από το δημοτικό συμβούλιο για το θέμα και είχαν παρουσιάσει σχέδιο με βάση το οποίο θα αναλάμβανε ένας δημόσιος φορέας την λειτουργία του κάμπινγκ (ο Ναυτικός Όμιλος) και όπως προβλέπει το καταστατικό του θα μπορούσε απλά να λειτουργήσει ως Χώρος Φιλοξενίας Εθελοντών, με άτομα δηλαδή που θα συμμετείχαν με τη θέληση τους σε κοινωφελείς δραστηριότητες ως αντάλλαγμα για την παροχή χώρου κατασκήνωσης. Αυτό το σχέδιο εκκρεμεί γιατί το δημοτικό συμβούλιο δεν καλείται για να πάρει αποφάσεις. Ωστόσο τόσο ο δήμαρχος όσο και ο αντιδήμαρχος έχουν αρκετό χρόνο για απειλητικές βόλτες στους κατασκηνωτές, εκείνους που έβαψαν τη παιδική χαρά, που καθάρισαν μονοπάτια και το κυριότερο έδωσαν ζωή σε ένα χώρο και τίμησαν με τη παρουσία του τον τόπο. Σαν αντάλλαγμα ο δήμος τους αντιμετώπισε ως ανεπιθύμητους εκφράζοντας τη μεγαλύτερη χαρά τους για την αποχώρηση τους. Πολλοί λένε –και με το δίκιο τους- ότι δεν σκοπεύουν να ξαναπατήσουν το πόδι τους στην Αμοργό. Την ίδια στιγμή πολλοί ντόπιοι γκρινιάζουν ότι δεν έχει πολύ κόσμο στο νησί, για Αύγουστο. Αλλά αν κρίνω από τα γεγονότα, μάλλον δεν χρειάζονται άλλους.
 




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Powered By Blogger