Κυριακή 24 Φεβρουαρίου 2013

Μετά τα παλιά ψαράδικα

Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΟΥΡΙΑ ΑΓΟΡΑ
Α’ Απαραίτητη αλλαγή
Πέρασαν τα χρόνια και τα νέα ιχθυοπωλεία του 1927 πάλιωσαν έπειτα από περίπου μισό αιώνα λειτουργίας τους. Οι ξύλινες παράγκες έφερναν πια εμφανή τα σημάδια του χρόνου και συντηρούνταν από τους ίδιους του ιχθυοπώλες, ώστε να διατηρούνται επαρκώς αξιοπρεπείς.
Αρχές της δεκαετίας του ’70 πλέον και το θέαμα του συγκροτήματος της ψαραγοράς, μαζί με τις παρακείμενες κατασκευές που το πλαισίωναν, χαρακτηρίζονταν ως ένα γερασμένο σύνολο για το οποίο επιβάλλονταν η απόσυρση, όπως ακριβώς συνέβαινε με τους αυτοσχέδιους πάγκους ως τα 1927.
Οι ταλαιπωρημένες κατασκευές, δίχως τις απαιτούμενες προδιαγραφές υγιεινής και με όλη την παλαιότητά τους προσέδιδαν -για πολλούς- μία αναχρονιστική εικόνα, αρνητική και από αισθητική άποψη. Η δημιουργία μιας νέας, σύγχρονης ιχθυαγοράς θεωρούνταν πια απαραίτητη και προς τούτη τη κατεύθυνση κινούνταν οι αρμόδιοι φορείς μιας και «τα παλιά ψαράδικα» είχαν ολοκληρώσει τον κύκλο τους. Διαφωνούσαν βέβαια οι ίδιοι οι ιχθυοπώλες που είχαν βιωματική σχέση με τα καταστήματά τους και δεν έβλεπαν με καλό μάτι την όποια μεταφορά.

Βέβαια έπειτα από αρκετές συνεδριάσεις και συσκέψεις των εμπλεκόμενων υπηρεσιών, προκρίθηκε και πραγματοποιήθηκε η κατασκευή της καινούργιας ψαραγοράς, κάποιες εκατοντάδες μέτρα δυτικότερα της παλιάς, κοντά στο τελωνείο, δίχως άμεση επαφή με την προκυμαία, γεγονός που επέφερε τις αντιρρήσεις των ενδιαφερόμενων ιχθυοπωλών.
Το πλησιέστερο σημείο προσέγγισης καϊκιών απείχε περί τα 100 μέτρα και βέβαια δεν διέθετε την απαραίτητη υποδομή για την εκφόρτωση των αλιευμάτων. Παράλληλα προέκυπτε επιτακτικό, για άλλη μια φορά, το ζήτημα της ιχθυόσκαλας, το οποίο αποτελούσε ένα χρονίζον ανεπίλυτο πρόβλημα επί δεκαετίες.
Το κτήριο της νέας αγοράς ολοκληρώθηκε το έτος 1973 και τον Απρίλιο του επόμενου χρόνου αποφασίστηκε η «μετεγκατάσταση» των ιχθυοπωλείων, με παράλληλη κατεδάφιση των παλιών παραπηγμάτων.
Διαβάζουμε σχετικά στη εφ. Ταχυδρόμος: «Απεφασίσθη χθες η μεταστέγασις των ιχθυοπωλών εις την νέαν ιχθυαγοράν. Η γενομένη σύσκεψις εις την Νομαρχίαν». Ανάμεσα στα άλλα σημειώνεται: «Σχετικώς απεφασίσθη όπως οι ένοικοι της παλαιάς ιχθυαγοράς μεταστεγασθούν εις την νέαν με αυτό μίσθωμα το οποίον κατέβαλλον και σήμερον». Προφανώς αυτή η απόφαση είχε ως σκοπό να κάμψει τις έντονες αντιρρήσεις των ιχθυοπωλών για την μεταφορά των καταστημάτων τους.
Πράγματι, όπως με πληροφόρησε και ιχθυέμπορος κ. Λουκάς Δαφερέρας, υπήρξαν τότε σφοδρές αντιδράσεις, καθώς κανένας δεν επιθυμούσε να εγκαταλείψει τα «παλιά ψαράδικα». Και συνεχίζει το ρεπορτάζ: « Μετά την μεταστέγασιν πρόκειται να κατεδαφισθούν τα παραπήγματα των ιχθυοπωλών, εις το χώρον δε όπου σήμερον η ιχθυαγορά θα κατασκευασθή υπόστεγον δια την εξυπηρέτισιν των απασχολούμενων με το χοδρεμπόριον των ψαριών, έως ότου κατασκευασθή η ιχθυόσκαλα. Η εξευρεθείσα λύσις κατά γενομένην ανακοίνωσιν εκρίθη ως ικανοποιητική. Ως γνωστόν το νέον κτήριον της ιχθυαγοράς έχει κατασκευασθή πλήρως, ενώ για την ιχθυόσκαλαν ενεκρίθη εφέτος η διάθεσις πιστώσεως προς εκπόνησιν της σχετικής μελέτης» (5/4/1974).
Β’ Αντιδράσεις και αναβολές  
Παρά το συναινετικό κλίμα που διαφαίνονταν πιο πάνω και την προβλεπόμενη δημιουργία υποδομής για την εκφόρτωση και το χονδρεμπόριο των αλιευμάτων (υπόστεγο στο χώρο των παλιών ψαράδικων) οι ιχθυοπώλες δεν επιθυμούσαν τη μεταστέγαση, αλλά προτίθονταν να προβούν σε γενική επισκευή της παλιάς αγοράς και επέτυχαν αναστολή της μεταφοράς. «Το θέμα της παλαιάς ιχθυαγοράς. Εγνώσθη ότι κατόπιν ενεργειών των ενδιαφερομένων ιχθυοπωλών, ενοίκων της ιχθυαγοράς Βόλου, εδόθη αρμοδίως εντολή αναστολής της κατεδάφισεως των παραπηγμάτων της ιχθυαγοράς.
Εγνώσθη επίσης ότι οι ενδιαφερόμενοι ιχθυοπαραγωγοί ζητούν να τους χορηγηθεί άδεια επισκευής της παλαιάς ιχθυαγοράς» (Ταχυδρόμος 4/6/1974). Να σημειώσουμε ότι οι περισσότεροι ιχθυέμποροι - ιχθυοπώλες ήταν και ιχθυοπαραγωγοί με δικά τους καΐκια.
Στην εφ. Ταχυδρόμος συναντούμε κατά τον μήνα Ιούνιο του 1974 αρκετές αναφορές και σχόλια για το θέμα της ιχθυαγοράς. Στο φύλλο της 23ης Ιουνίου, στη στήλη «Σημειώματα» επισημαίνονται τα μειονεκτήματα της καινούργιας ψαραγοράς και ότι το ζήτημα «περιεπλάκη κατά τρόπον που δεν εξυπηρετεί τους ιχθυοπαραγωγούς και ιχθυοπώλας».
Τα επίμαχα, αρνητικά σημεία είναι τα εξής:
α) απόσταση από την προκυμαία,
β) κακή διαρρύθμιση με μικρά καταστήματα,
γ) βορινός προσανατολισμός κεντρικής εισόδου (στοάς), όπου κατά τον χειμώνα το κρύο θα είναι ανυπόφορο και
δ) η απουσία ιχθυόσκαλας.

Για την αντιμετώπιση του τελευταίου ζητήματος ήδη εκπονούνταν η κατασκευή υπόστεγου αριστερά της εισόδου του τελωνείου, στο πλησιέστερο προς τη νέα αγορά σημείο του λιμανιού, για την εκφόρτωση και τη χονδρική διάθεση των ψαριών.
Και στο τέλος,το ίδιο σχόλιο, ολοκληρώνεται με την πεποίθηση πως την οριστική λύση θα δώσει «η δημιουργία της πολυθρυλήτου ιχθυόσκαλας, η οποία ας ελπίσωμεν ότι δεν θα βραδύνη» και επιπλέον προτείνεται αμοιβαία κατανόηση και διάθεση συνεννόησης και από τις δύο πλευρές.
Η Νομαρχία και η Λιμενική Επιτροπή βέβαια είχαν προγραμματίσει την άμεση κατεδάφιση των παραπηγμάτων της παλιάς Ψαραγοράς προς τα τέλη Ιουνίου. Γράφει ο Ταχυδρόμος: « Ήδη απαγορεύεται η προσέγγισις εις τον όπισθεν της ιχθυαγοράς θαλάσσιον χώρον, αλιευτικών σκαφών,ενώ ήρχισεν η κατασκευή υποστέγου παρά το τελωνείον δια την εκφόρτωσιν των αλιευμάτων» (25/6/74).
Η απαγόρευση της εκφόρτωσης των αλιευμάτων στα παλιά ψαράδικα, αποτελούσε μέσον πίεσης για εγκατάσταση των ιχθυοπωλών στην καινούργια αγορά. Την ίδια μέρα, πάλι στην εφ. Ταχυδρόμος, αναφέρεται στη στήλη «πεννιές – ειδησούλες – σχόλια» το πολύχρονο σίριαλ της ιχθυόσκαλας που απασχολούσε τους ενδιαφερόμενους εδώ και δεκαετίες, δίχως να οδηγείται στην υλοποίησή του. Η διαφωνία ιχθυοπαραγωγών - ιχθυεμπόρων που πρότειναν την κατασκευή της «εντός του λιμένους» με τη Λιμενική Επιτροπή που διατείνονταν τη δημιουργία της εκτός, προκαλούσε ένα μάλλον αγεφύρωτο χάσμα. Ακόμη ως κατάλληλες θέσεις είχαν προταθεί άλλοτε η Αγριά, άλλοτε ο Σωρός και άλλοτε τα Πευκάκια.
Ο συντάκτης του σχολίου καταλήγοντας επισημαίνει ότι πρέπει να ληφθεί υπόψη η γνώμη των ιχθυεμπόρων και να «καταβληθή προσπάθεια να ευρεθή η έχουσα τα ολιγώτερα μειονεκτήματα λύσις». Η πλευρά των ιχθυεμπόρων - παραγωγών όμως κατόρθωσε να επιτύχει την αναστολή της κατεδάφισης της παλιάς ψαραγοράς. «Εις τας ενταύθα αρμοδίας αρχάς ελήφθη χθες τηλεγράφημα του Υπουργείου Δημόσιων Έργων δια του οποίου γνωρίζεται ότι κατόπιν γνωμοδοτήσεως του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους αναστέλλεται η κατεδάφισις των παραγκών της ιχθυαγοράς Βόλου» διαβάζουμε στην εφ. Ταχυδρόμος (26/6/1974).
Η αναστολή αυτή πάντως υπήρξε προσωρινή καθώς λίγες μέρες αργότερα δόθηκε η εντολή για να πραγματοποιηθούν οι εργασίες κατεδάφισης, με ταυτόχρονη εγκατάσταση των ιχθυοπωλών στην καινούργια ιχθυαγορά, που άρχισε επίσημα τη λειτουργία της στις 3/7/ 1974.
Ας δούμε τι αναφέρει το σχετικό άρθρο στη εφ. Ταχυδρόμος: «Ήρχισεν χθες και αποπερατούται σήμερον η κατεδάφισις των παραπηγμάτων της παλαιάς ιχθυαγοράς του Βόλου και οι ιχθυοπώλαι ήρχισαν εγκαθιστάμενοι εις τας καταστήματα της νέας ιχθυαγοράς, η οποία ανηγέρθη υπό της Λιμενικής Επιτροπής εις χώρον πλησίον του τελωνείου» (3/7/74).
Και πιο κάτω σημειώνονται τα ονόματα των ιχθυοπωλών που μετέφεραν εκεί την επαγγελματική τους δραστηριότητα. Ακόμη στο τέλος του δημοσιεύματος γίνεται λόγος για την κατασκευή του υπόστεγου -σύντομα ολοκληρώνονταν- όπου θα προσέγγιζαν τα ψαροκάικα για να ξεφορτώσουν τα ψάρια και θα εκτελούνταν το χονδρεμπόριο.
Γ΄ Ενα ενδιαφέρον άρθρο
Την επομένη της λειτουργίας της νέας ιχθυαγοράς δημοσιεύεται ένα ενδιαφέρον ρεπορτάζ με τίτλο «Παλιά και καινούργια ψαράδικα, ένας σημαντικός σταθμός στην ιχθυαγορά Βόλου» της Νίτσας Κολιού, όπου η πολύπειρη δημοσιογράφος, πέρα από την καταγραφή της τρέχουσας πραγματικότητας, παραθέτει κι ενδιαφέροντα ιστορικά στοιχεία.
Αναφέρει για τα παλιά ψαράδικα: «Τα ψαράδικα που κατεδαφίστηκαν χθες είχαν γίνει το 1927 και άρχισαν να χρησιμοποιούνται από του 1928. Συμπλήρωσαν επομένως μισόν σχεδόν αιώνα ζωής και καιρός ήταν να περάσουν στην αποστρατεία. Άλλωστε ξύλινα παραπήγματα ήταν και όχι κτίρια γεροκτισμένα.
Εμείς οι Βολιώτες χαρακτηρίζαμε αυτή τη σειρά των παραπηγμάτων -δέκα στο «συγκρότημα» και άλλα 5-6 ανεξάρτητα στη συνέχεια-σαν αίσχος! Πολλοί τουρίστες όμως που επισκέπτονταν την πόλη τα έβρισκαν γραφικά τα ψαράδικα και τα εφωτογράφιζαν κιόλας…».
Και συνεχίζει πιο κάτω: «Η καινούργια ιχθυαγορά είναι αρκετά δυτικώτερα της παλιάς. Πάντοτε άλλωστε πορεύονταν προς τα δυτικά τα ψαράδικα του Βόλου. Πολύ παλιότερα στις αρχές του αιώνα μας, τα ψάρια πωλούνταν σε υπαίθριους πάγκους κοντά στο κεφαλόσκαλο. Αργότερα μετακινήθηκαν δυτικώτερα επί της παραλίας πάλι στους υπαίθριους ιδιωτικούς πάγκους. Συγχρόνως πωλούνταν ψάρια στο ύπαιθρο μπροστά στην εκκλησία του Αγίου Κωσταντίνου.
Το 1927 έγινε συστηματική -για την εποχή της- ιχθυαγορά. Είναι τα ψαράδικα που κατεδαφίσθησαν χθές. Και τώρα -εν έτει σωτηρίω 1973- κατασκευάσθηκε η καινούργια ιχθυαγορά που άρχισε να χρησιμοποιείται από χθές….». Πιο κάτω γίνεται λόγος για τα μειονεκτήματα της νέας ιχθυαγοράς: έκθεση της εισόδου στο βοριά, μικρά καταστήματα, ανεπαρκές σύστημα αποχέτευσης, έλλειψη χώρων υγιεινής και αναψυκτηρίου και το βασικότερο η απόσταση από την προκυμαία.
Το πρόβλημα της αποχέτευσης υπήρξε εξαιρετικά σοβαρό αφού κατά τις πρώτες μέρες λειτουργίας της ψαραγοράς, όπως πληροφορούμαστε αργότερα (6 και 16/7/74) ξεκίνησαν εργασίες βελτίωσης και διεύρυνσης του δικτύου, με τοποθέτηση ευρύτερων εσχαρών.
Τέλος το ενδιαφέρον άρθρο ολοκληρώνεται με αναφορά στο ανεπίλυτο ζήτημα της ιχθυόσκαλας, που η κατασκευή της καθυστερούσε από το 1946. Η τελευταία επιλογή δε της θέσης της στο Σωρό,κρίνονταν «ακατάλληλη ως πολύ απομακρυσμένη» και το υπόστεγο που ήδη κατασκευάζονταν αποτελούσε αναγκαστική λύση  (Ταχυδρόμος 4/7/74).
Η καινούργια ιχθυαγορά του 1974 επιβίωσε για τριάντα χρόνια ως το 2004 που μεταφέρθηκε παραπλεύρως σε νέο οικοδόμημα, ενώ το προηγούμενο κατεδαφίστηκε (2007), δίνοντας τη θέση του σε μικρή πλατεία. Επίσης κατά την ίδια περίοδο κατασκευάστηκε, επιτέλους, και η ιχθυόσκαλα στην Μπουρμπουλήθρα, στο χώρο των παλιών σφαγείων, με τις εγκαταστάσεις της να ολοκληρώνονται στις μέρες μας.


Ταχυδρόμος, Πανθεσσαλική Εφημερίδα

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Powered By Blogger