Στα 125 χρόνια από τη γέννηση του Καναδού
γιατρού, εφευρέτη και «πατέρα» της ινσουλίνης, Σερ Φρέντερικ Μπάντινγκ,
είναι αφιερωμένο το σημερινό Doodle της Google.
Ο Φρέντερικ Γκραντ Μπάντινγκ γεννήθηκε το 1891 στο
Άλιστον, του Οντάριο. Έλαβε μέρος στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο με το
απόσπασμα «Καναδών Ερυθροχιτώνων». Τραυματίστηκε σοβαρά στο χέρι το 1918
κατά τη διάρκεια της μάχης του Μάρνη.
Όταν γύρισε στον Καναδά, ο νεαρός γιατρός Μπάντινγκ, που για να τελειώσει τις σπουδές του είχε δουλέψει ακόμα και παραγιός σε αγρόκτημα, εργάστηκε στην αρχή στην Παιδιατρική Κλινική του Τορόντο.
Ύστερα εγκαταστάθηκε σε μια ήσυχη πολιτεία του Οντάριο, το Λόντον, αποφασισμένος να ασκήσει το επάγγελμα του χειρουργού. Κατάφερε, με αρκετή δυσκολία, να ανοίξει ιατρείο, αλλά επί 28 μέρες μάταια περίμενε τον πρώτο πελάτη να έρθει να χτυπήσει την πόρτα του.
Ύστερα από δύο μήνες η κατάσταση δεν είχε βελτιωθεί. Κανένας δεν προσέφευγε στον δόκτορα Μπάντινγκ, που κάνει μελαγχολικά το πρώτο του επαγγελματικό ισολογισμό: όταν αφαιρεθούν τα έξοδα, του μένουν στην τσέπη 4 δολάρια και 12 σεντς. Χρεωκοπία! Για να τα βγάζει πέρα είναι υποχρεωμένος να δεχθεί μια ασήμαντη θέση στην Ιατρική Σχολή του Τορόντο. Αργότερα θα ομολογήσει ότι δεν το έκανε αυτό από αγάπη για την επιστήμη, αλλά απλά «για να μπορεί να βγάζει το καθημερινό του ψωμί».
Ίσως σ’ αυτή την υποδεέστερη υπηρεσία να οφείλουμε αληθινά τη γένεση της βασικής του ανακάλυψης, γιατί, μεταξύ των καθηκόντων του, ο Μπάντινγκ, έχει και την υποχρέωση να εξετάζει ορισμένα απλά ιατρικά ζητήματα και προβλήματα. Τη νύχτα της 30ης Οκτωβρίου 1920 ετοιμάζει το θέμα που θα παρουσιάσει την επομένη στους φοιτητές: τον διαβήτη.
Είχε καταγράψει με χρονολογική σειρά τις προσπάθειες και τις απόπειρες των φυσιολόγων και των βιοχημικών να βρουν το μυστηριώδες αίτιο του διαβήτη. Είναι φανερή η στενή σχέση μεταξύ του παγκρέατος και του σακχάρου που περιέχεται στο αίμα. Ο ίδιος, όπως θα ομολογήσει αργότερα, από αυτά τα προηγούμενα είχε συνάγει ένα παράτολμο συμπέρασμα, εκείνο που αργότερα θα αποδειχθεί σωστό, αλλά το οποίο δεν μπορούσε ακόμα να αποδείξει επιστημονικά: τα νησίδια του Λάνγκερχανς, με τα κύτταρά τους, είναι εκείνα που μας προστατεύουν από τον διαβήτη. Του φαινόταν πιθανό, ότι ακριβώς αυτά τα κύτταρα έδιναν στο αίμα την ουσία εκείνη που βοηθούσε τον οργανισμό μας να κάνει την καύση του σακχάρου που χρειάζεται.
Ως εκείνη τη στιγμή εκατομμύρια ανθρώπων στην Ευρώπη και στην Αμερική πέθαιναν από διαβήτη. Στην πείνα τους, στην άσβεστη δίψα τους δεν υπήρχε άλλο καταπραϋντικό ή ανακούφιση από τη «θεραπεία υποσιτισμού των Γκέλπα-Άλεν», που μοναδικό της αποτέλεσμα ήταν να φέρνει έναν πιο αργό θάνατο από ασιτία. «Η επιστήμη δεν μπορεί να αρκείται στην αντικατάσταση ενός θανάτου με έναν άλλον». Αυτό επαναλάμβανε στον εαυτό του ο Μπάντινγκ εκείνη τη νύχτα.
Κατά την αυγή την προσοχή του τράβηξε ένα άρθρο του Μόζες Μπάρον (Moses Baron), ο οποίος στην «Επιθεώρηση Χειρουργικής, Γυναικολογίας και Μαιευτικής» ανέφερε ότι όταν προκαλείτο απόφραξη του παγκρεατικού πόρου από ένα λίθο και ο ασθενής πέθαινε, όταν του έβγαζαν το πάγκρεας, παρατηρούσαν πάντα ένα περίεργο φαινόμενο: ενώ τα κύτταρα που παράγουν το παγκρεατικό υγρό είχαν εκφυλιστεί, τα νησίδια του Λάνγκερχανς παρουσιάζονταν τελείως υγιή. Το φαινόμενο αυτό το συναντούσαν και σε πειράματα που έγιναν σε ζώα. Το πιο σπουδαίο από αυτές τις παρατηρήσεις ήταν ότι ούτε οι άνθρωποι ούτε τα ζώα, που είχε αποφραχθεί ο παγκρεατικός τους πόρος, δεν πέθαιναν από διαβήτη.
Στον Μπάντινγκ ήρθε σαν αστραπή μια ιδέα: «Ένοιωσα μέσα μου», θα εξομολογηθεί αργότερα, «σαν μια προσπάθεια να στήσω μια γέφυρα πάνω από μια μεγάλη άβυσσο, μεταξύ δύο πολύ απομακρυσμένων μεταξύ τους ιδεών». Όχι το παγκρεατικό υγρό, αλλά μόνον η ουσία που εκκρίνουν τα κύτταρα του Λάνγκερχανς πρέπει να χύνεται στο αίμα.
Αλλά πώς να αποκτήσουμε την ουσία αυτή; Πριν να κοιμηθεί, γράφει ο Μπάντινγκ επί λέξει σ’ ένα σημειωματάριο: «Να απολινώσω τον παγκρεατικό πόρο σκύλων, να περιμένω 7-8 εβδομάδες να επέλθει η εκφύλιση του οργάνου. Να αφαιρέσω τα υπολείμματά του και να κάνω από αυτό ένα εκχύλισμα».
 |
Όταν γύρισε στον Καναδά, ο νεαρός γιατρός Μπάντινγκ, που για να τελειώσει τις σπουδές του είχε δουλέψει ακόμα και παραγιός σε αγρόκτημα, εργάστηκε στην αρχή στην Παιδιατρική Κλινική του Τορόντο.
Ύστερα εγκαταστάθηκε σε μια ήσυχη πολιτεία του Οντάριο, το Λόντον, αποφασισμένος να ασκήσει το επάγγελμα του χειρουργού. Κατάφερε, με αρκετή δυσκολία, να ανοίξει ιατρείο, αλλά επί 28 μέρες μάταια περίμενε τον πρώτο πελάτη να έρθει να χτυπήσει την πόρτα του.
Ύστερα από δύο μήνες η κατάσταση δεν είχε βελτιωθεί. Κανένας δεν προσέφευγε στον δόκτορα Μπάντινγκ, που κάνει μελαγχολικά το πρώτο του επαγγελματικό ισολογισμό: όταν αφαιρεθούν τα έξοδα, του μένουν στην τσέπη 4 δολάρια και 12 σεντς. Χρεωκοπία! Για να τα βγάζει πέρα είναι υποχρεωμένος να δεχθεί μια ασήμαντη θέση στην Ιατρική Σχολή του Τορόντο. Αργότερα θα ομολογήσει ότι δεν το έκανε αυτό από αγάπη για την επιστήμη, αλλά απλά «για να μπορεί να βγάζει το καθημερινό του ψωμί».
Ίσως σ’ αυτή την υποδεέστερη υπηρεσία να οφείλουμε αληθινά τη γένεση της βασικής του ανακάλυψης, γιατί, μεταξύ των καθηκόντων του, ο Μπάντινγκ, έχει και την υποχρέωση να εξετάζει ορισμένα απλά ιατρικά ζητήματα και προβλήματα. Τη νύχτα της 30ης Οκτωβρίου 1920 ετοιμάζει το θέμα που θα παρουσιάσει την επομένη στους φοιτητές: τον διαβήτη.
Είχε καταγράψει με χρονολογική σειρά τις προσπάθειες και τις απόπειρες των φυσιολόγων και των βιοχημικών να βρουν το μυστηριώδες αίτιο του διαβήτη. Είναι φανερή η στενή σχέση μεταξύ του παγκρέατος και του σακχάρου που περιέχεται στο αίμα. Ο ίδιος, όπως θα ομολογήσει αργότερα, από αυτά τα προηγούμενα είχε συνάγει ένα παράτολμο συμπέρασμα, εκείνο που αργότερα θα αποδειχθεί σωστό, αλλά το οποίο δεν μπορούσε ακόμα να αποδείξει επιστημονικά: τα νησίδια του Λάνγκερχανς, με τα κύτταρά τους, είναι εκείνα που μας προστατεύουν από τον διαβήτη. Του φαινόταν πιθανό, ότι ακριβώς αυτά τα κύτταρα έδιναν στο αίμα την ουσία εκείνη που βοηθούσε τον οργανισμό μας να κάνει την καύση του σακχάρου που χρειάζεται.
Ως εκείνη τη στιγμή εκατομμύρια ανθρώπων στην Ευρώπη και στην Αμερική πέθαιναν από διαβήτη. Στην πείνα τους, στην άσβεστη δίψα τους δεν υπήρχε άλλο καταπραϋντικό ή ανακούφιση από τη «θεραπεία υποσιτισμού των Γκέλπα-Άλεν», που μοναδικό της αποτέλεσμα ήταν να φέρνει έναν πιο αργό θάνατο από ασιτία. «Η επιστήμη δεν μπορεί να αρκείται στην αντικατάσταση ενός θανάτου με έναν άλλον». Αυτό επαναλάμβανε στον εαυτό του ο Μπάντινγκ εκείνη τη νύχτα.
Κατά την αυγή την προσοχή του τράβηξε ένα άρθρο του Μόζες Μπάρον (Moses Baron), ο οποίος στην «Επιθεώρηση Χειρουργικής, Γυναικολογίας και Μαιευτικής» ανέφερε ότι όταν προκαλείτο απόφραξη του παγκρεατικού πόρου από ένα λίθο και ο ασθενής πέθαινε, όταν του έβγαζαν το πάγκρεας, παρατηρούσαν πάντα ένα περίεργο φαινόμενο: ενώ τα κύτταρα που παράγουν το παγκρεατικό υγρό είχαν εκφυλιστεί, τα νησίδια του Λάνγκερχανς παρουσιάζονταν τελείως υγιή. Το φαινόμενο αυτό το συναντούσαν και σε πειράματα που έγιναν σε ζώα. Το πιο σπουδαίο από αυτές τις παρατηρήσεις ήταν ότι ούτε οι άνθρωποι ούτε τα ζώα, που είχε αποφραχθεί ο παγκρεατικός τους πόρος, δεν πέθαιναν από διαβήτη.
Στον Μπάντινγκ ήρθε σαν αστραπή μια ιδέα: «Ένοιωσα μέσα μου», θα εξομολογηθεί αργότερα, «σαν μια προσπάθεια να στήσω μια γέφυρα πάνω από μια μεγάλη άβυσσο, μεταξύ δύο πολύ απομακρυσμένων μεταξύ τους ιδεών». Όχι το παγκρεατικό υγρό, αλλά μόνον η ουσία που εκκρίνουν τα κύτταρα του Λάνγκερχανς πρέπει να χύνεται στο αίμα.
Αλλά πώς να αποκτήσουμε την ουσία αυτή; Πριν να κοιμηθεί, γράφει ο Μπάντινγκ επί λέξει σ’ ένα σημειωματάριο: «Να απολινώσω τον παγκρεατικό πόρο σκύλων, να περιμένω 7-8 εβδομάδες να επέλθει η εκφύλιση του οργάνου. Να αφαιρέσω τα υπολείμματά του και να κάνω από αυτό ένα εκχύλισμα».
 |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου