Κυριακή 1 Μαρτίου 2015

Ο ρόλος της Τοπικής Διοίκησης λεγε Δήμος Σκοπέλου στη διαχείριση της «απόλυτης φτώχειας»

Η προχτεσινή εγκύκλιος της κυβέρνησης προειδοποιεί για μείωση των προσλήψεων προσωπικού στους δήμους το 2015, κάνοντας χρήση μνημονιακών νόμων. Οι ανάγκες όμως των εργαζομένων και των λαϊκών νοικοκυριών απαιτούν προσωπικό με μόνιμη και σταθερή δουλειά. (φωτό από παλιότερη κινητοποίηση)
Στο πρόγραμμα του ευρωενωσιακού φτωχοκομείου και αντιμετώπισης της «απόλυτης φτώχειας», όπως την προσδιορίζει η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ με βάση και τη νέα μνημονική συμφωνία, ο ρόλος των Δήμων και των Περιφερειών θα είναι σημαντικός. H Τοπική Διοίκηση, ένας τομέας του αστικού κράτους διαρθρωμένος έτσι που είναι κοντά σε εργατικές - λαϊκές μάζες, έπαιξε, σε όλη τη φάση έντασης της καπιταλιστικής κρίσης, έναν τέτοιο ρόλο ενσωμάτωσης για τις ανάγκες του αστικού συστήματος, ανεξάρτητα από το ποια πολιτική δύναμη ήταν επικεφαλής. Εχουν ήδη φτιαχτεί πολλών ειδών δομές, είτε αυτοτελώς ως λειτουργίες των Δήμων και των Περιφερειών, είτε ακόμη περισσότερο με την συνέργεια ΜΚΟ και των λεγόμενων μη κερδοσκοπικών οργανώσεων. Η Τοπική Διοίκηση συνεισέφερε αποφασιστικά στη δημοσιονομική πειθαρχία.
Από την άλλη, ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ με τα προγραμματικά του κείμενα αναδεικνύει το χώρο της Τοπικής Διοίκησης σαν σημαντικό τομέα της παρέμβασής του. Στα προγραμματικά κείμενά του και σε δηλώσεις στελεχών του, η Τοπική Διοίκηση αναφέρεται σαν ο «κατεξοχήν θεσμός άσκησης πρωτογενούς λαϊκής εξουσίας και κοινωνικού ελέγχου», που τάχα «συρρικνώθηκε με τις μνημονιακές νεοφιλελεύθερες πολιτικές όπως είναι ο Καλλικράτης».
Ο προγραμματικός βερμπαλισμός του τύπου: «Η αυτοδιοίκηση.... είναι το ανάχωμα στην διάλυση του κοινωνικού κράτους... ο βασικός μοχλός κοινωνικής αλληλεγγύης και συνοχής, με κοινωνικές δράσεις διαχρονικές και απότοκες της οικονομικής κρίσης. Είναι αυτή που σηκώνει αποκλειστικά το βάρος της κοινωνικής πολιτικής του κράτους, έχοντας οργανώσει ένα εκτεταμένο δίκτυο κοινωνικών υπηρεσιών, που απευθύνεται στο σύνολο των πολιτών και ιδιαίτερα στους φτωχούς, στους ανέργους και τους οικονομικά ασθενέστερους... Χρειάζονται... άμεσα μέτρα για τη στήριξη της κοινωνικής πολιτικής της αυτοδιοίκησης ... Η διαμόρφωση ενός εθνικού αποκεντρωμένου πλαισίου άσκησης κοινωνικής πολιτικής από την Αυτοδιοίκηση, μέσω πιστοποιημένων δομών, με θεσμικά κατοχυρωμένη λειτουργία και διασφαλισμένους πόρους». Θα συνεχίσει να αξιοποιείται για να σπέρνει αναμονή, όμως αυτό που μετράει σήμερα είναι «η συμφωνία με τους θεσμούς»!


Στην παραπάνω ενότητα κατευθύνσεων που ο κορμός τους αποτυπώθηκε λεκτικά στις προγραμματικές δηλώσεις, το ζήτημα των πόρων της Τοπικής Διοίκησης έγινε «παρεμβάσεις για την χρηματοδότηση οφειλόμενων πόρων, το δανεισμό και τα χρέη των ΟΤΑ». Στο ζήτημα, δηλαδή, των άμεσων και ασφυκτικών αναγκών σε χρηματοδότηση απαντάνε απ' ό,τι φαίνεται με το «σπρώξιμο» των Δήμων στον τραπεζικό δανεισμό και το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Τα εργαλεία που θα αξιοποιήσει η νέα συγκυβέρνηση δεν ξαφνιάζουν. Συναντιούνται με ανάλογο πλαίσιο που έχει ήδη καταθέσει η ΚΕΔΕ (ομόφωνα) και που διεκδικεί τη μείωση των επιτοκίων των Δήμων στο ΠΚΔ στο ύψος της ΕΚΤ, μερίδιο στη διαχείριση του ΕΣΠΑ με δημιουργία ξεχωριστού επιχειρησιακού προγράμματος, μερίδιο στο Πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων, που σήμερα έχει σχεδόν μηδενιστεί για τους Δήμους. Ο δρόμος του τραπεζικού δανεισμού οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην ανταποδοτική και την επιχειρηματική λειτουργία των Δήμων, στα αυξημένα τέλη, τη φοροεπιδρομή, στο να φορτωθούν δηλαδή τα βάρη στα λαϊκά νοικοκυριά, όπως έγινε και όλα τα προηγούμενα χρόνια με τον «Καλλικράτη» και με τα μνημόνια.Αν, δε, λάβουμε υπόψη τη νέα μνημονική «μεταρρυθμιστική» λίστα και το νέο μαχαίρι που προαναγγέλλει στις κρατικές δαπάνες με ειδική αναφορά στους ΟΤΑ, τα επόμενα αντιλαϊκά επεισόδια στους Δήμους είναι απλά θέμα χρόνου! Ηδη, όπως αποκάλυψε ο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, στάλθηκε στους δήμους με επείγοντα χαρακτήρα εγκύκλιος του υπ. Εσωτερικών για τον προγραμματισμό των προσλήψεων του 2015 με μείωση των προσλήψεων εκτάκτου προσωπικού κατά 10% σε σχέση με το 2014 και με εξαίρεση στις ανταποδοτικές υπηρεσίες! Το μνημόνιο είναι εδώ! Βαρουφάκης - Μάνος δείχνουν το δρόμο.
Κοινωνική πολιτική για ακραία φτώχεια
Ξεχωριστό ενδιαφέρον στις προγραμματικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ έχει το πώς προσεγγίζουν και σχεδιάζουν το ζήτημα της κοινωνικής πολιτικής στους Δήμους. Αναφερόμενοι στο ζήτημα της κοινωνικής πολιτικής στους Δήμους την προσδιορίζουν όχι τυχαία ως «ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΔΟΜΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ», υποδεικνύοντας ένα πλαίσιο μέτρων στήριξης συνδεδεμένο με τα χρηματοδοτικά εργαλεία των διαφόρων ευρωενωσιακών προγραμμάτων και του ελάχιστου «εγγυημένου εισοδήματος».
Η δε θέση τους για «διαμόρφωση ενός εθνικού αποκεντρωμένου πλαισίου άσκησης κοινωνικής πολιτικής από την Αυτοδιοίκηση, μέσω πιστοποιημένων δομών» δεν είναι παρά η επίσημη είσοδος του ιδιωτικού τομέα σε σειρά από κοινωνικούς τομείς, μέσω των ΜΚΟ, των ΚΟΙΝΣΕΠ, της Εκκλησίας, των ΣΔΙΤ, που θα πιστοποιούνται και θα χρηματοδοτούνται από κράτος και ευρωπαϊκούς πόρους ως πάροχοι κοινωνικής πολιτικής κ.λπ.
Για «Ενα νέο ΕΣΥ στο χώρο της Πρόνοιας» κάνει λόγο μετεκλογικά η κ. Φωτίου. «Οι Περιφέρειες, οι Δήμοι, η Εκκλησία της Ελλάδος, οι Οργανώσεις Κοινωνικής Αλληλεγγύης, θα είναι οι φυσικοί σύμμαχοι και άμεσοι συνεργάτες τους οποίους η κυβέρνηση θα επιδιώξει να συντονίσει».
Ούτε τυχαίο είναι ότι τα συγκεκριμένα προγράμματα παραμένουν ως χαρτοφυλάκιο άμεσα συνδεδεμένα με το Υπ. Εργασίας. Δεμένα με την ανάγκη του αστικού συστήματος να διαχειριστεί τη διευρυμένη ανεργία, την ανάγκη του κεφαλαίου να κρατάει σχετικά ενεργή την εργατική δύναμη, ώστε να τροφοδοτεί τις κατά καιρούς ανάγκες του με ευέλικτη και φτηνή εργατική δύναμη. «Το εκτεταμένο δίκτυο κοινωνικών δομών και υπηρεσιών των δήμων συμβάλλει στην εξοικονόμηση πόρων από τα ασφαλιστικά ταμεία και μπορεί να συμβάλει στην αποσυμφόρηση των μονάδων Υγείας και στην εξοικονόμηση οικονομικών και ανθρωπίνων πόρων στο Εθνικό Σύστημα Υγείας», προσθέτει η ΚΕΔΕ. Με βάση αυτές τις διαπιστώσεις απαιτεί «τη θεσμοθέτηση της αρμοδιότητας των ΟΤΑ στον τομέα της πρόληψης και ενημέρωσης για τα ζητήματα Υγείας» και «στην παροχή κοινωνικών υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Υγείας»! Το παραπάνω πλαίσιο που συναντιούνται ήδη κυβέρνηση - ΚΕΔΕ δένει με το mail Βαρουφάκη, που, σκιαγραφώντας τα μέτρα στον άξονα της λεγόμενης ανθρωπιστικής κρίσης, δηλώνει ότι θα γίνουν «με τρόπο που θα είναι βοηθητικός για τη μεταρρύθμιση της Δημόσιας Διοίκησης».
Ξεχωρίζει η απίστευτης λεπτομέρειας προγραμματική προετοιμασία του ΣΥΡΙΖΑ στον τομέα των δικτύων κατά της «ακραίας φτώχειας». Συνάδει με την πλούσια δράση στελεχών και κομματικών του οργανώσεων που έχουν ξεδιπλώσει ένα ευρύτατο δίκτυο παρέμβασης και χειραγώγησης μέσω άτυπων δικτύων, με φορείς, παραγωγούς, ΜΚΟ, ΚΟΙΝΣΕΠ κ.λπ. Στη φάση που μπαίνουμε, τα δίκτυα αυτά θα επεκταθούν με τη βοήθεια κράτους και Τοπικής Διοίκησης. Θα επιχειρήσουν να εμπλέξουν πιο διευρυμένα συνδικάτα, φορείς του κινήματος, ανέργους και μικρούς παραγωγούς, βιοτέχνες. Είναι στο πλαίσιο της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ που έχει στόχο του τη διεύρυνση του τομέα της «Κοινωνικής Οικονομίας», ώστε όπως λέει «... να αποτελέσει ισότιμο, ως προς τον ιδιωτικό, τομέα της οικονομίας και να συνεισφέρει σημαντικό μερίδιο του ΑΕΠ, .... στην κινητοποίηση του αργούντος παραγωγικού δυναμικού (εργατικού και κεφαλαιουχικού) προς αυτήν την κατεύθυνση».
Οι ...θεσμικές αλλαγές
Η κριτική του ΣΥΡΙΖΑ στον «Καλλικράτη» εντοπίζεται στην: αντιδημοκρατική και συγκεντρωτική λειτουργία, την πολυπλοκότητα του θεσμικού πλαισίου, την αδιαφανή λειτουργία του και την ελλιπή δημόσια λογοδοσία, τον πρόχειρο άνευ λειτουργικών κριτηρίων χωροταξικό σχεδιασμό, την απουσία θεσμών ουσιαστικής κοινωνικής συμμετοχής, τον ασφυκτικό έλεγχο επί των ΟΤΑ, την οικονομική επιτροπεία με το Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας ΟΤΑ κ.λπ. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται και οι θεσμικές αλλαγές που εξαγγέλλουν π.χ. αλλαγή εκλογικού συστήματος και άμεση εκλογή Δημάρχου, Περιφερειάρχη σε δεύτερη Κυριακή, όριο θητειών για Δημάρχους Περιφερειάρχες, κατάργηση των αποκεντρωμένων διοικήσεων, έλεγχο νομιμότητας και όχι σκοπιμότητας από φορέα τύπου ανεξάρτητης αρχής.
Τα ζητήματα που αναδεικνύουν, με σαφή την επιφύλαξή μας, αν κατά πόσο θα γίνουν πράξη, είναι συνυφασμένα με το χαρακτήρα και τις λειτουργίες του αστικού κράτους και των θεσμών του όπως η Τοπική Διοίκηση. Δε συνδέονται αποκλειστικά με τον «Καλλικράτη». Ερχονται από παλιά, από τον καιρό ακόμη του ΠΑΣΟΚ, τότε που και πάλι η Τοπική Διοίκηση παρουσιαζόταν σαν ένα από «τα βάθρα της δημοκρατίας και της λαϊκής συμμετοχής». Η λειτουργική ιδιομορφία των οργάνων της Τοπικής Διοίκησης, με την αιρετότητα και την αμεσότερη σχέση τους με τις λαϊκές - εργατικές μάζες, δεν ανατρέπει το χαρακτήρα της πολιτικής εξουσίας που είναι αδιαίρετη και ενιαία, οριζόντια και κάθετα. Κάνει απλά τα τοπικά όργανα πιο ευέλικτα στον έλεγχο των κοινωνικών αντιθέσεων.
Είναι δε προσεκτικοί και ως προς το χωροταξικό του «Καλλικράτη». Οπως λένε «εάν και εφόσον ανοιχθεί» η συζήτηση, θα γίνει στη βάση «λειτουργικών κριτηρίων/ προϋποθέσεων βιωσιμότητας ενός Δήμου». Επιβεβαιώνουν, δηλαδή, παρά τους λεκτικούς βερμπαλισμούς ότι το κριτήριο «της οικονομικής ευρωστίας και της επιχειρηματικής ικανότητας» των Δήμων που έφερε ως αναγκαιότητα τις αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις του «Καλλικράτη», είναι ο κοινός τόπος και έγνοια για όλες τις δυνάμεις της αστικής διαχείρισης. Η σοσιαλδημοκρατική διαχείριση σε επιμέρους πλευρές των δομών του αστικού κράτους και των θεσμών του με βάση τις εκάστοτε ανάγκες της καπιταλιστικής ανάπτυξης προσδιορίζει την αποτελεσματικότητά του να ενσωματώνει λαϊκές μάζες με τη σημαία της καπιταλιστικής αναπαραγωγής και δεν αλλάζει τον αστικό του χαρακτήρα και την τάξη που υπηρετεί.
Η αντιπαράθεση του ταξικού κινήματος με την πολιτική και τη στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ ειδικά στον τομέα της Τοπικής Διοίκησης για να μπορεί να τροφοδοτεί και να χειραφετεί λαϊκές αντιστάσεις με συνέχεια δεν μπορεί να φύγει από τον ταξικό χαρακτήρα του κράτους και των θεσμών του, από το ποιας τάξης τα συμφέροντα υπηρετούν, ποια ανάπτυξη στηρίζουν, ποια είναι η βάση των αναδιαρθρώσεων που έχουν ήδη γίνει ή επαγγέλλεται η νέα συγκυβέρνηση, το ρόλο της ΕΕ.
Πρέπει να συνδυαστεί με την επίμονη δουλειά για την οργάνωση της πάλης για τα οξυμένα λαϊκά προβλήματα, με αφετηρία ο λαϊκός κόσμος να πάρει πίσω τα κλεμμένα της κρίσης και όχι τα ψίχουλα της όποιας καπιταλιστικής ανάπτυξης. Κρατώντας ανοιχτό το δρόμο για ριζικές ανατροπές στο επίπεδο της εξουσίας, για να μπορέσουν να ικανοποιηθούν οι σύγχρονες λαϊκές ανάγκες, με βάση τον παραγόμενο πλούτο, τις δυνατότητες της χώρας και της εποχής μας.

Της Τασίας ΤΣΑΤΣΟΥΛΗ*
Η Τασία Τσατσούλη είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνη της Διατμηματικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ για την Τοπική και Περιφερειακή Διοίκηση

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Powered By Blogger